Οι γερμανικές αγροτικές κινητοποιήσεις φαίνεται ότι θα κριθούν τις αμέσως επόμενες ημέρες, τόσο στον δρόμο όσο και στην επικοινωνία. Στο τελευταίο αυτό σημείο, οι αγρότες δέχονται τα τελευταία εικοσιτετράωρα μια αντιπαράθεση επιχειρημάτων, σε μια προσπάθεια να αποδομηθεί το όλο θέμα. Αρχικά έγινε επίκληση του κινδύνου της ανόδου της άκρας δεξιάς. Στη συνέχεια η συζήτηση-κριτική στρέφεται σε όρους οικονομικούς, αλλά που ταιριάζουν σε περιβάλλον οικονομικής σταθερότητας του αστικού τομέα της οικονομίας, όχι όμως υψηλών κοστολογίων και κλιματικής κρίσης που αντιμετωπίζει η πρωτογενής παραγωγή.
Οι πάντες πια έχουν πειστεί ότι οι περικοπές στην επιδότηση του αγροτικού πετρελαίου, είναι πολύ μικρές για να προκαλέσουν τέτοιου μεγέθους κινητοποιήσεις. Όλοι ψάχνουν τις αιτίες, αλλά πολλοί φαίνεται ότι κάνουν αναλύσεις που δεν είναι κατάλληλες για την περίσταση: Το αγροτικό επάγγελμα και το αγροτικό εισόδημα, έχουν ένα χαρακτηριστικό που δεν συναντά εύκολα πια κάποιος στις οργανωμένες δυτικές κοινωνίες και φυσικά στη Γερμανία. Κι αυτό είναι η έντονη αβεβαιότητα σε πολλά επίπεδα.
Δεν μπορεί δηλαδή κάποιος να συγκρίνει το μέσο αγροτικό εισόδημα με τον μισθό ενός γιατρού ή ενός στρατιωτικού, όπως έκαναν δημοσιεύματα. Και οι δύο αυτοί εργαζόμενοι ξέρουν τι ακριβώς θα εισπράξουν το επόμενο μήνα και τον μεθεπόμενο και με βάση αυτό θα μπορούν να προγραμματίσουν τη ζωή τους. Ο αγρότης όμως, εάν δεν δει τα χρήματα στην τσέπη του δεν μπορεί να κάνει κανενός είδους προγραμματισμό: Οι αποδόσεις των καλλιεργειών μεταβάλλονται εύκολα ακόμη και λίγες ημέρες πριν την συγκομιδή, τα κόστη μετά από μια πτήση σε εξωπραγματικά ύψη έχουν προσγειωθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα, οι πάσης φύσεως ζημιές ακόμη και παραμονή της συγκομιδής ολοένα και προκαλούν μεγάλη οικονομική αιμορραγία.
Για παράδειγμα, οι σπορές των χειμωνιάτικων καλλιεργειών προχωρούν αυτές τις ημέρες πολύ αργά στην κεντρική Ευρώπη, λόγω αρχικά των πλημμυρών και στη συνέχεια της έντονης παγωνιάς. Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Reuters, 5 εκατ. στρέμματα μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας, δηλαδή αντίστοιχο του 15% της καλλιεργούμενης έκτασης της Ελλάδας, βρίσκονται σε κίνδυνο είτε να μείνουν χωρίς σπορά ή να γίνει επανασπορά λόγω ζημιών είτε να καλλιεργηθούν την άνοιξη με χαμηλότερης όμως απόδοσης καλλιέργειες. Επανασπορά, εάν επιτρέψει ο καιρός σημαίνει σχεδόν διπλασιασμός των εξόδων και του κόστους παραγωγής! Πως λοιπόν μπορεί ο αγρότης αυτός να προγραμματίσει τη ζωή του; Δεν ξέρει ούτε το κόστος παραγωγής του, ούτε το πόσα κιλά θα σοδέψει, ούτε το ποια θα είναι η τιμή που θα πουλήσει. Αντίθετα, ξέρει πόσα θα πρέπει να πληρώσει για τις μηνιαίες δαπάνες διαβίωσης του νοικοκυριού του αλλά και τα πάγια έξοδα της εκμετάλλευσής του.
Εντυπωσιάζουν μεν τα υπερσύγχρονα τρακτέρ με τους πορτοκαλί φάρους να διαδηλώνουν όλα μαζί, αλλά τα μηχανήματα αυτά έχουν πολύ αυξημένα έξοδα συντήρησης τα οποία δεν γίνεται να αναβληθούν. Οι εταιρείες που τα συντηρούν, έχουν μόνιμα συμβόλαια, κι εάν κάποια προγραμματισμένη συντήρηση δεν γίνει, χάνεται η ασφάλεια έναντι ζημιών. Και για να επισημάνουμε ένα θέμα που δεν έχει περιέργως καθόλου συζητηθεί, είναι αυτό των μηνιαίων οφειλών των αγροτών προς τράπεζες για να αγοράσουν αυτά τα πανάκριβα τρακτέρ και τον εξίσου πανάκριβο παρελκόμενο αγροτικό εξοπλισμό. Είναι άραγε τυχαίο ότι οι κινητοποιήσεις συνέπεσαν με τη λήξη της περιόδου του φθηνού χρήματος;
Η έννοια του μέσου όρου αναφορικά με το αγροτικό εισόδημα, είναι λοιπόν ένα καθαρά στατιστικό μέγεθος και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για λόγους πολιτικής χωρίς φειδώ και προσοχή. Δυο συνεχόμενες καταστροφικές χρονιές μπορεί να οδηγήσουν σε παύση της αγροτικής δραστηριότητας, ενώ παράλληλα το μέσο εισόδημα της τελευταίας πενταετίας να είναι ικανοποιητικό.
Ολόκληρος ο κόσμος της υπαίθρου και κατά συνέπεια οι αγρότες εμφανίζονται τα τελευταία χρόνια δυσαρεστημένοι τόσο από τις κυβερνήσεις, όσο και την ΕΕ. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ολλανδία, το ηλικίας μόλις λίγων ετών Αγροτικό Κόμμα κατόρθωσε να τερματίσει τρίτο στις τελευταίες εκλογές, με την υποστήριξη των ψηφοφόρων που μένουν σε χωριά και κωμοπόλεις χωρίς να είναι αγρότες. Σε συνεντεύξεις τους δήλωναν ότι δεν είναι ευχάριστο να υποφέρει ο γείτονάς σου, αλλά παράλληλα ούτε η ζωή στο χωριό είναι όπως ήταν, αφού οι αγρότες δεν έχουν ούτε το ίδιο εισόδημα ούτε την ίδια όρεξη για ζωή. Οι συζητήσεις αυτές υποδαυλίζουν το μόνιμο παράπονο των αγροτών όπου γης, ότι είναι παραμελημένοι.
Εκεί όμως που γίνεται μεγάλη κυριολεκτικά σφαγή, είναι στην υπερ-ρύθμιση του αγροτικού επαγγέλματος που συμβαίνει τελευταία. Ο μέσος Ευρωπαίος αγρότης θα πρέπει να διεκπεραιώσει μόνος του, παράλληλα με την κλασική αγροτική δουλειά, ένα σωρό γραφειοκρατικές εργασίες που σε άλλες περιπτώσεις τις κάνουν ολόκληρα τμήματα εταιρειών. Να φροντίσει για τα πάσης φύσεως πιστοποιητικά, για τα χαρτιά και άλλα προαπαιτούμενα των επιδοτήσεων και προγραμμάτων, για τα συμβόλαια με συμβούλους, προμηθευτές, τράπεζες κα, για τα πάμπολα έντυπα συμμόρφωσης, για τις πληρωμές και τέλος για τις αγορές, ένα πολύ πολύ σημαντικό κεφάλαιο. Η κατάσταση στον τομέα αυτό έχει κυριολεκτικά ξεφύγει παντός ελέγχου.
Αυτό που φαίνεται ότι συμβαίνει και στην παρούσα αγροτική κινητοποίηση είναι ένα έλλειμμα επικοινωνίας των δυσκολιών και ιδιαιτεροτήτων του αγροτικού επαγγέλματος προς την κοινωνία. Οι αγρότες, αισθανόμενοι ότι «τους πνίγει το δίκιο», συχνά αμελούν να το αποδείξουν στον συνομιλητή τους και κυρίως να αναδείξουν τη διαφορετικότητα της δουλειάς και της ζωής τους. Αυτό όμως αφήνει χώρο σε «κάθε ενδιαφερόμενο» να ερμηνεύσει τα πράγματα όπως νομίζει ή θέλει να νομίζει ή όπως τον συμφέρει.
Φωτογραφία: @associatedpress
