Είναι το αυξημένο κόστος παραγωγής ή η κερδοσκοπία των εμπόρων ή και των καταστημάτων λιανικής πώλησης των αγροτικών προϊόντων που απειλεί περισσότερο τους αγρότες;
Από τη μία πλευρά, το αυξανόμενο κόστος παραγωγής είναι μια αναμφισβήτητη πραγματικότητα για τους αγρότες σε παγκόσμιο επίπεδο. Η αύξηση των τιμών σε εφόδια όπως τα λιπάσματα, τα καύσιμα, και η αναγκαία αγροτική τεχνολογία έχει δημιουργήσει σημαντικές οικονομικές πιέσεις. Αυτές οι προκλήσεις εντείνονται από τις κλιματικές αλλαγές, οι οποίες απαιτούν επιπλέον επενδύσεις για την προσαρμογή και την προστασία των καλλιεργειών. Το αυξημένο κόστος παραγωγής επηρεάζει άμεσα τους αγρότες, καθώς αυτοί είναι υποχρεωμένοι να επενδύσουν περισσότερα για να διατηρήσουν την ίδια παραγωγικότητα.
Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες, η πτώση των τιμών των καυσίμων παγκοσμίως, των λιπασμάτων και λοιπών παραγόντων παραγωγής δεν αντανακλάται στις τιμές των προϊόντων στα ράφια των super markets.
Από την άλλη, η κερδοσκοπία στις αγροτικές αγορές και στην αγορά τροφίμων γενικότερα, παρουσιάζεται ως ένας διαφορετικός, αλλά εξίσου σημαντικός παράγοντας. Επενδυτές και κερδοσκόποι μπορούν να επηρεάσουν τις τιμές των τροφίμων, προκαλώντας συχνά αστάθεια στις αγορές. Αυτή η αστάθεια μπορεί να προκαλέσει σημαντικές διακυμάνσεις στα εισοδήματα των αγροτών, κάνοντας τον σχεδιασμό και την πρόβλεψη για τη μελλοντική παραγωγή πολύ δύσκολη. Η κερδοσκοπία από τους ενδιάμεσους αποτελεί επίσης ένα σημαντικό πρόβλημα για τους αγρότες. Οι ενδιάμεσοι, όπως οι έμποροι και οι μεταποιητές, συχνά αγοράζουν τα αγροτικά προϊόντα σε χαμηλές τιμές και τα πωλούν σε υψηλότερες τιμές, με αποτέλεσμα να επωφελούνται σε βάρος των αγροτών.
Η κερδοσκοπία, από την άλλη πλευρά, είναι πιο αφηρημένη αλλά εξίσου επιζήμια. Οι διακυμάνσεις στις τιμές που προκαλούνται από κερδοσκοπικές κινήσεις μπορεί να οδηγήσουν σε απότομες πτώσεις των εισοδημάτων των αγροτών, ακόμα και σε περιόδους υψηλής παραγωγικότητας. Οι τάσεις κερδοσκοπίας δημιουργούν ένα περιβάλλον αβεβαιότητας στους καταναλωτές, αυτοί αλλάζουν τις προτιμήσεις τους «βίαια» άρα και τη ζήτηση τους για τα γεωργικά προϊόντα που τελικά θα καταναλώσουν, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να μην μπορούν να προγραμματίσουν τις παραγωγές τους για την επόμενη χρονιά.
Και τα δύο ζητήματα είναι κρίσιμα, το ζητούμενο είναι η αναγνώριση της αλληλεπίδρασής τους και η ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για την αντιμετώπισή τους. Πολιτικές που στοχεύουν στη μείωση του κόστους παραγωγής μέσω επιδοτήσεων ή φορολογικών κινήτρων μπορούν να αποτελέσουν μέρος της λύσης. Παράλληλα, η ρύθμιση των αγορών για την περιορισμό της κερδοσκοπίας είναι επίσης ζωτικής σημασίας.
Η αύξηση του κόστους παραγωγής και η κερδοσκοπία από τους ενδιάμεσους οδηγούν σε μείωση των εσόδων των αγροτών, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να επιβιώσουν. Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), το εισόδημα των αγροτών έχει μειώθηκε σημαντικά τα τελευταία 10 χρόνια ενώ η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει σε αύξηση του αριθμού των αγροτών που εγκαταλείπουν την παραγωγή.
