Βασικοί στόχοι του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για το 2024 αποτελούν η ανάταξη πληγεισών περιοχών και η αποκατάσταση οδικών και σιδηροδρομικών δικτύων μετά τις κακοκαιρίες, όπως βέβαια και η προώθηση ή ολοκλήρωση έργων (ή διαγωνισμών) όπως το Μετρό Θεσσαλονίκης και Αθήνας, ο ΒΟΑΚ, ο Ε 65, ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα – Πύργος, το νέο Αεροδρόμιο Ηρακλείου στο Καστέλι (Ηράκλειο Κρήτης), η προμήθεια στόλου αστικών λεωφορείων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, η προώθηση της Ηλεκτροκίνησης και των «πράσινων» μεταφορών, η αναβάθμιση του προαστιακού σιδηροδρόμου στη Δυτική Αττική (Άνω Λιόσια - Μέγαρα), η ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και άλλες παρεμβάσεις. Αυτά αναφέρονται στο ανανεωμένο Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής 2024, και με ορίζοντα 4ετίας, με το insider.gr να έχει ήδη παρουσιάσει την επιτελική σύνοψη των έργων και των παρεμβάσεων από τις αρχές του έτους.
Τα έργα μετρό
Σε επίπεδο έργων, πρωταρχικό στόχο αποτελεί η ολοκλήρωση και παράδοση του Μετρό Θεσσαλονίκης. Η ολοκλήρωση ενός από τα πλέον σύγχρονα δίκτυα Μετρό στην Ευρώπη, με τη δημιουργία ενός μητροπολιτικού σιδηροδρομικού δικτύου που θα λειτουργεί μέσα από επωφελή για το Ελληνικό Δημόσιο σύμβαση παραχώρησης που έχει ήδη συναφθεί, αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά την κινητικότητα στην περιοχή. Στην Αθήνα, η κατασκευή της Γραμμής 4 του Μετρό είναι σε εξέλιξη και το 2024 είναι η χρονιά που θα τεθεί σε λειτουργία και το δεύτερο μηχάνημα διάνοιξης σηράγγων (Tunnel Boring Machine - ΤΒΜ), ώστε κάτω από την πρωτεύουσα να λειτουργούν ταυτόχρονα και τα δύο, με στόχο τη συνάντησή τους στον σταθμό του Ευαγγελισμού. Στο ίδιο φιλικό προς το περιβάλλον πλαίσιο, ο διαγωνισμός για την επέκταση της Γραμμής 2 του Μετρό προς το Ίλιον θα περάσει στη β’ φάση.
Οι οδικοί άξονες
Ο αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδας Ε65 θα προχωρήσει σημαντικά με το νότιο τμήμα του, από τη Λαμία έως την Ξυνιάδα, να έχει ολοκληρωθεί στο σύνολό του κατά το α’ εξάμηνο του έτους, ώστε να συνδέεται με το μεσαίο τμήμα του Ε65 που καταλήγει στα Τρίκαλα, ενώ, στο ίδιο διάστημα, αναμένεται να αποδοθεί για χρήση και το τμήμα του έως την Καλαμπάκα. Αυτή η ανάπτυξη αναμένεται να βελτιώσει την οδική ασφάλεια και τις μετακινήσεις στην περιοχή της Κεντρικής Ελλάδας. Στη σφαίρα των οδικών έργων, το 2024 αναμένεται να εμφανιστεί σημαντική πρόοδος στο έργο Μπράλος - Άμφισσα, ως τμήμα του διαγώνιου άξονα Λαμία – Ιτέα - Αντίρριο και στο έργο του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης. Οι εργασίες στο τμήμα Κάτω Αχαΐα - Πύργος του αυτοκινητόδρομου Πάτρα - Πύργος θα εξελίσσονται το 2024 με πυρετώδεις ρυθμούς, ώστε να αποτελέσει το πρώτο κομμάτι του έργου που θα αποδοθεί στην κυκλοφορία, όπως αναφέρεται στο κυβερνητικό σχέδιο.
Αεροδρόμια και BIM
Επιπλέον, δίνεται έμφαση και σε σημαντικά έργα ανά την επικράτεια, με την αποκατάσταση της διώρυγας της Κορίνθου να ολοκληρώνεται εντός του α’ εξαμήνου 2024, αλλά και με τη συνέχιση των αναβαθμίσεων των αεροδρομίων σε Πάρο, Νάξο, Σύρο και Χίο και βέβαια την κατασκευή του Νέου Αεροδρομίου Ηρακλείου, στο Καστέλι.
Περαιτέρω, οικοδομώντας στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την εφαρμογή του BIM (Building Information Modeling) που ολοκληρώθηκε το 2023, το Υπουργείο, με την υποστήριξη της DG REFORM, αναλαμβάνει να υλοποιήσει τον Οδικό Χάρτη και πιλοτικά έργα υποδομών για την εφαρμογή του ΒΙΜ.
Στον τομέα των Μεταφορών, οι μεταρρυθμίσεις και τα έργα που σχεδιάζονται προωθούν τις βιώσιμες, λειτουργικές, ασφαλείς και περιβαλλοντικά φιλικές μετακινήσεις και μεταφορές -οδικές, σιδηροδρομικές και αεροπορικές-, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των πολιτών και στηρίζοντας την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας.
Άλλες μεταρρυθμίσεις
Όπως σημειώνεται, στο εκπαιδευτικό υλικό προγραμματίζονται αλλαγές για την εξέταση υποψηφίων οδηγών, με στόχο τη βελτίωση της κατάρτισης και την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας, ενώ παράλληλα εκπονείται σχέδιο νόμου για την αναθεώρηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), σύμφωνα και με το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας. Στο πλαίσιο της θεσμοθέτησης του Εθνικού αυτού Στρατηγικού Σχεδίου, δρομολογείται η σύσταση Εθνικού Φορέα Οδικής Ασφάλειας και Εθνικού Παρατηρητηρίου Οδικής Ασφάλειας.
Για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών στις μητροπολιτικές περιοχές θα προχωρήσει η δημιουργία Ενιαίων Μητροπολιτικών Συγκοινωνιακών Φορέων για τις Περιφέρειες Αττικής και Θεσσαλονίκης. Επιπροσθέτως, προγραμματίζεται η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου κυκλοφορίας ΕΙΧ οχημάτων που εκμισθώνουν οδηγό, καθώς και η σύνταξη του Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών Αττικής (ΣΣΜΑ) και προγράμματος εφαρμογής του.
Εντός του των πρώτων μηνών του 2024 αναμένεται να τεθούν σε κυκλοφορία τα πρώτα 250 ηλεκτρικά λεωφορεία σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, καθώς και να προκηρυχθεί νέος διαγωνισμός για την προμήθεια επιπλέον οχημάτων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, στο πλαίσιο της αγοράς συνολικά 1.300 τέτοιων οχημάτων, εντός της τετραετίας.
Η υλοποίηση των προγραμμάτων επιδότησης για την ηλεκτροκίνηση «Φορτίζω Παντού» και «Πράσινα Ταξί» συνιστούν σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της βιώσιμης κυκλοφορίας και της προστασίας του περιβάλλοντος. Συγχρόνως, προκηρύσσεται ο Γ’ κύκλος του προγράμματος «Κινούμαι Ηλεκτρικά».
Όσον φορά στον σιδηροδρομικό τομέα προέχει και η υλοποίηση σημαντικών έργων για την αναβάθμιση και ενίσχυση των μεταφορικών δικτύων της χώρας, όπως η αναβάθμιση του προαστιακού σιδηρόδρομου στη Δυτική Αττική (τμήμα Άνω Λιόσια – Μέγαρα), η σιδηροδρομική σύνδεση Πάτρας – Πύργου (τμήμα Κάτω Αχαΐα – Πύργος), ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ΟΣΕ και ο εκσυγχρονισμός των συρμών της Γραμμής 1 του Μετρό.
Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα και Ψηφιακές Υπηρεσίες
Όπως αναφέρεται στο συγκεκριμένο σχέδιο, με στόχο την προώθηση της Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, την ενίσχυση της προσβασιμότητας στα μέσα μαζικής μεταφοράς σε συνδυασμό με τη μικροκινητικότητα, προγραμματίζονται συντονισμένες ενημερωτικές δράσεις, ενώ δρομολογούνται δράσεις για την προώθηση της χρήσης του ποδηλάτου στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το Ποδήλατο. Παράλληλα, στον αεροπορικό τομέα, δρομολογείται η αναδιάρθρωση της ΥΠΑ, ενώ προβλέπεται η ενίσχυση και αναβάθμιση της αεροναυτιλίας, εστιάζοντας σε περιφερειακά αεροδρόμια και στον εκσυγχρονισμό των συστημάτων εναέριας κυκλοφορίας.
Οι ψηφιακές διαδικασίες και υπηρεσίες, επικεντρώνονται στην απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών, με στόχο το όφελος των πολιτών και των δημοσίων λειτουργών. Αυτές περιλαμβάνουν την ψηφιοποίηση οδικών παραβάσεων, την έκδοση Πιστοποιητικού Συμμόρφωσης εισαγόμενων οχημάτων και το ηλεκτρονικό δελτίο παράδοσης εμπορευμάτων (e-CMR). Επιπλέον, διευρύνεται η Ηλεκτρονική Πλατφόρμα για την υποβολή των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ).
Ποια είναι τα 12 εμβληματικά projects – παρεμβάσεις και τα βασικά ορόσημα για το 2024
Στο Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής 2024 αναφέρονται, ανά υπουργείο, κάποια από τα βασικά έργα που προωθούνται αλλά και βασικά ορόσημα για τη φετινή χρονιά. Στην «ατζέντα» του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών ξεχωρίζουν ή έστω αναφέρονται τα εξής:
1. ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - Κατασκευή Βασικής Γραμμής: Το έργο του Μετρό της Θεσσαλονίκης είναι το μεγαλύτερο συγκοινωνιακό και αναπτυξιακό έργο υποδομής που υλοποιείται στην πόλη, είναι στην τελική του φάση και θα αναβαθμίσει τη Θεσσαλονίκη σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη βελτιώνοντας ριζικά την καθημερινότητα των πολιτών. Στην πρώτη φάση λειτουργίας του θα εξυπηρετεί παραπάνω από 300.000 πολίτες ημερησίως. Εντός του 2023 έγινε η έναρξη της δοκιμαστικής λειτουργίας και στο 2024 αναμένεται η παράδοση του έργου. Ολοκλήρωση έργου: 4ο τρίμηνο 2024.
2. ΜΕΤΡΟ ΑΘΗΝΑΣ - Γραμμή 4, Τμήμα Α' «Άλσος Βεΐκου – Γουδή»: Η γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας αποτελεί το μεγαλύτερο δημόσιο έργο σήμερα, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, το οποίο, όταν ολοκληρωθεί με 15 νέους σταθμούς, θα εξυπηρετεί καθημερινά 140.000 μετακινούμενους. Τον Ιούνιο του 2021 υπογράφτηκε η σύμβαση με τις εργασίες να εξελίσσονται με ικανοποιητικούς ρυθμούς. Το 2023 υλοποιήθηκαν εργασίες για τη διάνοιξη των σηράγγων. Το 2024 θα γίνει η βύθιση και του 2ου TBM, ενώ η υλοποίηση του έργου θα αγγίξει το 18%. Ολοκλήρωση συναρμολόγησης 2ου ΤΒΜ/μετροπόντικα: 2ο τρίμηνο 2024. Πρόοδος 18% έργου βάσει οικονομικής απορρόφησης: 4ο τρίμηνο 2024.
3. Αυτοκινητόδρομος Ε-65 νότιο τμήμα (Λαμία-Ξυνιάδα): Το νότιο τμήμα του Αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδος Ε65, περιλαμβάνει το τμήμα ΠΑΘΕ – Ξυνιάδα, ξεκινάει από τη συμβολή του στον Η/Κ ΠΑΘΕ (Χ.Θ. 0+000) και ολοκληρώνεται στον Α/Κ Ξυνιάδας (Χ.Θ. 31+700) διασχίζοντας τον Νομό Φθιώτιδας. Το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή αυτοκινητοδρόμου (αρτηρία, παράπλευρες / συνδετήριες οδοί και συνοδά έργα) μήκους 32χλμ., με διατομή δύο λωρίδων κυκλοφορίας και Λ.Ε.Α. ανά κατεύθυνση. Ολοκλήρωση εργασιών: 1ο τρίμηνο 2024.
4. Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδας Ε-65: Τρίκαλα-Εγνατία Οδός: Πρόκειται για έργο που έχει ενταχθεί και χρηματοδοτείται πλήρως από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2025, ενώ, για το 2024, αναμένεται η υλοποίηση του έργου σε ποσοστό 60% του αντικειμένου του έως το τέλος του δευτέρου τριμήνου (RRF). Υλοποίηση 60% του αντικειμένου του έργου (RRF_255): 2ο τρίμηνο 2024. Υλοποίηση 70% του αντικειμένου του έργου: 4ο τρίμηνο 2024.
5. Αυτοκινητόδρομος Πάτρα – Πύργος: Ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα – Πύργος είναι ενταγμένος στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Ανάπτυξης Αυτοκινητοδρόμων. Το έργο περιλαμβάνει την ολοκλήρωση της κατασκευής του τμήματος Πάτρα - Πύργος μήκους 75 χλμ. μέσω Σύμβασης Παραχώρησης. Η λειτουργία του έργου αναμένεται ότι θα συμβάλει δραστικά στην ασφάλεια των οδικών μετακινήσεων και μεταφορών, θα μειώσει τα ατυχήματα, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα ταχύτερες και οικονομικότερες μετακινήσεις. Εντός του 2024 το έργο αναμένεται να έχει υλοποιηθεί κατά το ήμισυ. Υλοποίηση 40% του αντικειμένου του έργου: 1ο τρίμηνο 2024.
6. Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (Κίσσαμος-Χανιά-Ηράκλειο-Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος): Το έργο αναμένεται να συμβάλει όχι μόνο στην αναβάθμιση της ποιότητας των μετακινήσεων των κατοίκων της Κρήτης, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη του νησιού, αλλά και στη διασφάλιση της οδικής ασφάλειας. Το 2023 υπεγράφη η σύμβαση για το έργο ΣΔΙΤ ενώ για το 2024 αναμένεται να αποσταλεί ο φάκελος του Διαγωνισμού για το έργο ΣΔΙΤ στο Ελεγκτικό Συνέδριο, να καταβληθεί η προκαταβολή για το έργο Παραχώρησης και η πρόοδος υλοποίησης στο δημόσιο έργο να αγγίξει το 30% (RRF: 16630). Καταβολή Προκαταβολής σύμφωνα με τη Σύμβαση ΣΔΙΤ (έργο τμήματος Χερσόνησος Ηρακλείου-Νεάπολη): 1ο τρίμηνο 2024. Υλοποίηση 30% του αντικειμένου του δημοσίου έργου (έργο τμήματος Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος): 2ο τρίμηνο 2024. Αποστολή φακέλου σύμβασης στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τη Σύμβαση Παραχώρησης (έργο τμήματος Κίσσαμος-Χανιά - Ηράκλειο) (RRF_261.1): 4ο τρίμηνο 2024.
7. Νέο Αεροδρόμιο Ηρακλείου στο Καστέλι: Το έργο υλοποιείται με Σύμβαση Παραχώρησης για τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του Νέου Διεθνούς Αερολιμένα Ηρακλείου Κρήτης. Ο Νέος Αερολιμένας αποτελεί έργο μακράς πνοής που θα ενισχύσει τον τουρισμό στην Κρήτη, θα συμμετέχει καθοριστικά στην ανάπτυξη του νησιού, καθώς και της εθνικής οικονομίας συνολικότερα, ενώ, ταυτόχρονα, θα δημιουργήσει συνθήκες για την προσέλκυση νέων επενδύσεων και την αύξηση των θέσεων εργασίας στην περιοχή. Το 2024 αναμένεται να υλοποιηθεί το έργο κατά το ήμισυ περίπου. Υλοποίηση 35% του αντικειμένου του έργου: 1ο τρίμηνο 2024. Υλοποίηση 45% του αντικειμένου του έργου: 3ο τρίμηνο 2024.
8. Προμήθεια στόλου λεωφορείων ΜΜΜ αντιρρυπαντικής τεχνολογίας (σε 2 φάσεις Διαγωνισμού): Προμήθεια στόλου λεωφορείων ΜΜΜ αντιρρυπαντικής τεχνολογίας (ηλεκτρικών, CNG, υβριδικών) στους στόλους Αθήνας και Θεσσαλονίκης (σε 2 φάσεις Διαγωνισμού), συμβάλλοντας στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής ουδετερότητας στις δημόσιες συγκοινωνίες (RRF 16924). Παράδοση πρότυπου λεωφορείου (τμήμα 5): 1ο τρίμηνο 2024. A' ΦΑΣΗ - Εκτελωνισμός και έγκριση τύπου 250 λεωφορείων (τμήμα 5): 1ο τρίμηνο 2024. Β' ΦΑΣ - Σύνταξη τευχών διαγωνισμού: 1ο τρίμηνο 2024. Β' ΦΑΣΗ - Ανάρτηση διαγωνισμού: 2ο τρίμηνο 2024.
9. Προώθηση της Ηλεκτροκίνησης και των “πράσινων” μεταφορών: α) Πρόγραμμα Επιδότησης «Φορτίζω Παντού» για την ανάπτυξη δημόσια προσβάσιμων σταθμών φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων (κυρίως υψηλής ισχύος) σε εθνικές οδούς, αστικά κέντρα, μεταφορικές υποδομές κ.ά. (RRF 16924). Ολοκλήρωση ελέγχου και έγκρισης υποβληθεισών αιτήσεων: 2ο τρίμηνο 2024. β) Πρόγραμμα Επιδότησης «Πράσινα Ταξί» για την αντικατάσταση 1.770 συμβατικών ρυπογόνων Ε.Δ.Χ. ΤΑΞΙ με αμιγώς ηλεκτρικά (RRF 16924). Ολοκλήρωση πληρωμών των ωφελούμενων της δράσης: 4ο τρίμηνο 2024.
10. Αναβάθμιση του προαστιακού σιδηροδρόμου στη Δυτική Αττική (Άνω Λιόσια - Μέγαρα): Το έργο αφορά στην κατασκευή νέου κλάδου προαστιακού σιδηρόδρομου από τα Άνω Λιόσια έως τα Μέγαρα, εντός του υφιστάμενου σιδηροδρομικού διαδρόμου της παλαιάς σιδηροδρομικής γραμμής προς Πελοπόννησο, σύμφωνα με το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αττικής. Το συνολικό μήκος του νέου κλάδου του προαστιακού θα είναι 34,6 χλμ. και κατά την λειτουργία του θα εξυπηρετεί τους οικισμούς Ασπροπύργου, Ελευσίνας, Λουτρόπυργου, καθώς και το Νεράκι, την Νέα Πέραμο και τα Μέγαρα, ενώ για εμπορευματικό έργο θα εξυπηρετεί τις εγκαταστάσεις των ΕΛΠΕ Ασπροπύργου και Ελευσίνας, Το τελικό έργο θα περιλαμβάνει Ηλεκτροκίνηση και Σηματοδότηση και τις απαιτούμενες διεπαφές με τη γραμμή υψηλών ταχυτήτων ΣΚΑ-Κιάτο (RRF 16892). Εγκατάσταση εργοταξίου - Σύνταξη μελετών εφαρμογής: 1ο τρίμηνο 2024. Έγκριση μελετών εφαρμογής: 2ο τρίμηνο 2024. Χωματουργικές εργασίες, αποξηλώσεις κλπ.: 4ο τρίμηνο 2024.
11. Υποστήριξη ανέπαφων πληρωμών TAP-N-PAY: Εισαγωγή της χρήσης τραπεζικών καρτών και κινητών τηλεφώνων για μετακινήσεις με ΜΜΜ Το έργο αφορά στην εισαγωγή της χρήσης τραπεζικών καρτών και κινητών τηλεφώνων για μετακινήσεις με μέσα μαζικής μεταφοράς. Μέσο κομίστρου θα αποτελεί η ίδια η τραπεζική κάρτα, είτε σε μορφή πλαστικού είτε ενσωματωμένη στο κινητό τηλέφωνο. Το σύστημα, μέσω τακτικών εκκαθαρίσεων που θα πραγματοποιεί, θα είναι σε θέση να χρεώνει τους επιβάτες το φθηνότερο οικονομικό πακέτο που είναι διαθέσιμο, βάσει της πολιτικής κομίστρου του ΟΑΣΑ. Ολοκλήρωση εργασιών υλοποίησης Α' φάσης EMV: 1ο τρίμηνο 2024. Ολοκλήρωση εργασιών συνολικής υλοποίησης και έναρξη λειτουργίας: 4ο τρίμηνο 2024.
12. Ενίσχυση της Οδικής Ασφάλειας: α) Θεσμοθέτηση του Στρατηγικού Σχεδίου Οδικής Ασφάλειας: Κατάστρωση θεσμικού πλαισίου για τον στρατηγικό σχεδιασμό της Οδικής Ασφάλειας και δεσμευτική υιοθέτησή του από τους εμπλεκόμενους φορείς, με παράλληλο προσδιορισμό των υποχρεώσεων των επιτελικών φορέων για την υλοποίηση των δράσεων οδικής ασφάλειας καθώς και τον τρόπο και τα μέσα για την παρακολούθηση εφαρμογής του. Κατάθεση προς Ψήφιση από τη Βουλή: 2ο τρίμηνο 2024. β) Σύσταση Εθνικού Οργανισμού Ασφαλούς Κινητικότητας (ΕΟΑΚ): Στο πλαίσιο εφαρμογής του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου οδικής Ασφάλειας, συστήνεται ο Φορέας, με αντικείμενο, μεταξύ άλλων, την αυτοματοποίηση του Συστήματος Διαχείρισης Παραβάσεων, την εντατικοποίηση και παρακολούθηση της αστυνόμευσης, επεμβάσεις στις πόλεις και βελτιώσεις στο υπεραστικό οδικό δίκτυο. Μελέτη σύστασης: 1ο τρίμηνο 2024. Θεσμοθέτηση του ΕΟΑΚ: 2ο τρίμηνο 2024. Οργάνωση Λειτουργίας: 4ο τρίμηνο 2024.
