Οι Ευρωπαίοι αγρότες έχουν βγει στους δρόμους απ' άκρη σε άκρη της Γηραιάς Ηπείρου, με ταυτόσημα αιτήματα: το υψηλό κόστος παραγωγής, την περικοπή των επιδοτήσεων, τις χαμηλές τιμές των προϊόντων τους. Η ηγεσία της ΕΕ αλλά ούτε και των κρατών μελών δεν φαίνεται να έχουν θορυβηθεί, ενώ ανησυχίες εκφράζονται «τοπικά» εν΄ όψει των Ευρωεκλογών και της απειλούμενης επανάκαμψης φαντασμάτων του παρελθόντος. Μια δήλωση όμως Γερμανού κτηνοτρόφου, που «είναι όλα τα λεφτά» πέρασε μάλλον απαρατήρητη.
«Θέλω να αρμέγω τις αγελάδες μου όχι να συμπληρώνω φόρμες και χαρτιά» δήλωσε στη DW η Annika Papeο σύζυγος Γερμανού κτηνοτρόφου. Η ίδια, δαπανά το 80% του χρόνου της για να υποστηρίζει διοικητικά την γαλακτοκομική του εκμετάλλευσή τους 250 αγελάδων. Οι περισσότεροι όμως Ευρωπαίοι αγρότες αναγκάζονται να διεκπεραιώνουν μόνοι τους τον ολοένα και αυξανόμενο όγκο διοικητικών υποχρεώσεων. Σκεφτείτε μετά από μια κοπιαστική ημέρα, με ζέστη, κρύο, παγωνιές, βροχές ή ζημιές εν μέσω συγκομιδής, να πρέπει να γυρίσεις σπίτι και να συμπληρώσεις φόρμες, χαρτιά, ημερολόγια, καταστάσεις προσωπικού, προαπαιτούμενα πιστοποιητικών.
- Διαβάστε ακόμα - Crash test τα αγροτικά μπλόκα για τον νέο και νεαρό Γάλλο Πρωθυπουργό στον δρόμο για την Προεδρία
Στις περισσότερες παραγωγικές μονάδες της οικονομίας, τις εργασίες αυτές τις κάνουν διοικητικοί υπάλληλοι, συχνά διαφόρων τμημάτων. Οι επιχειρήσεις όμως αυτές, έχουν τη δυνατότητα να περάσουν στην τιμή πώλησης των προϊόντων τους το διοικητικό αυτό κόστος. Ακολουθούν σε γενικές γραμμές τον λογικό κανόνα: κόστος παραγωγής + λογικό κέρδος= τιμή πώλησης. Στην περίπτωση όμως του αγροτικού τομέα, η τιμή είναι δεδομένη και καθορίζεται από τις αόρατες δυνάμεις της αγοράς, όπως γράφουν τα πανεπιστημιακά εγχειρίδια. Αόρατες δυνάμεις στην περίπτωση του σιταριού και καλαμποκιού για παράδειγμα, είναι οι τεράστιοι όγκοι σιτηρών της Μαύρης θάλασσας που πριν τον πόλεμο έφταναν στις διεθνείς αγορές σε χαμηλές τιμές εξ αιτίας πληθώρας παραγόντων, όπως εκτεταμένων εκτάσεων, συναλλαγματικών ισοτιμιών, διαφορετικών κοστολογίων παραγωγής κ.α.
Έχοντας ο μέσος Ευρωπαίος αγρότης την τιμή δεδομένη και διαμορφωμένη από «εχθρικούς» προς αυτόν παράγοντες, όπως το εξωπραγματικό ημερομίσθιο και συνθήκες εργασίας, κάτι που συμβαίνει στην παραγωγή λαχανικών του Μαρόκου ή το εξευτελιστικό κόστος ενέργειας και λιπασμάτων όπως συμβαίνει στη Ρωσία για παράδειγμα, προσπαθεί να γίνει ανταγωνιστικός όχι μόνο στο χωράφι αλλά και στα «χαρτιά»! Κι ας είναι μόνο αυτός που συμπληρώνει χαρτιά και φόρμες και όχι οι ανταγωνιστές του.
Με τα χρόνια, η υπερρύθμιση της αγοράς αγροτικών προϊόντων, έχει κατά το κοινώς λεγόμενο παραγίνει!!! Όσοι έχουν συζύγους που μπορούν να ανταποκριθούν στο κρίσιμο για την επιβίωση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων αυτό θέμα, πάει καλώς. Οι υπόλοιποι είναι αναγκασμένοι να χάνουν χρήματα, να βρίσκονται αντιμέτωποι με πρόστιμα ή να εκβιάζονται από εμπόρους και μεσάζοντες ότι «θα σου κόψω κάτι τις αφού δεν έχεις το τάδε χαρτί και πρέπει κάπως να το καλύψω το θέμα».
- Διαβάστε ακόμα - Απειλούν οι αγροτικές κινητοποιήσεις την ομαλότητα στην Ευρώπη;
Πριν λίγες ημέρες συνάντησα σε κατάστημα του χωριού, τη γυναίκα ενός αγρότη που ασχολείται με επιτυχία με την παραγωγή και εμπορία λαχανικών. Η γυναίκα αυτή, είναι ο αφανής ήρωας της ιστορίας, αφού έχει αναλάβει όλο το διοικητικό φορτίο της δουλειάς, περιλαμβανομένων των σχέσεων με τα σούπερ μάρκετ, αλλά και τους 10 αλλοδαπούς εργάτες που απασχολούνται στην εν λόγω επιχείρηση. Ήταν αυτό που λέμε τρελαμένη! Ήταν σαν αυτές τις γυναίκες που συναντάς στην Αθήνα, που έχοντας σπαταλήσει 2 ώρες από τη ζωή τους στα μποτιλιαρίσματα, τρέχει να αγοράσει γρήγορα - γρήγορα πέντε πράγματα για να φτιάξει φαγητό για τα παιδιά της. Αλλά αυτό δεν είναι ούτε ο κανόνας της ζωής στα χωριά, ούτε το πρότυπο που πρέπει να επιδιώκει κάθε άνθρωπός σε μια ανεπτυγμένη χώρα.
Είναι γεγονός ότι η ευαίσθητη αγορά τροφίμων πρέπει να ελέγχεται, ώστε να φτάνει στο πιάτο του καταναλωτή ασφαλές προϊόν. Εδώ όμως οι έλεγχοι στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν αφορούν θέματα ουσίας και συχνά είναι προσχηματικοί και εξωπραγματικοί για τα καθημερινά δεδομένα. Δεν ζητιέται για παράδειγμα από τον αγρότη πότε έκανε τον τελευταίο ψεκασμό στο χωράφι του πριν τη συγκομιδή, αλλά εάν είναι εγγεγραμμένος στο Μητρώο αγροτών να πάρει την επιδότηση για το πετρέλαιο. Ούτε πότε χρησιμοποίησε τα λιπάσματα βραδείας αποδέσμευσης, ένα σημαντικό μέτρο για την προστασία του περιβάλλοντος και κυρίως των λιγοστών πια νερών, αλλά εάν ανανέωσε την άδεια της γεώτρησής του, ώστε να συνεχίσει να δικαιούται αγροτικό ρεύμα, λες και άλλαξε κάτι τα τελευταία 20 ή 30 χρόνια. Η τέλος του ζητιέται να συμπληρώσει καταστάσεις προσωπικού, αφού είναι γνωστό ότι στη συγκομιδή απασχολείς όποιον βρεις το πρωί διαθέσιμο, ενώ συχνά κάποιος έρχεται στις 11 η ώρα, αφού πριν είχε αλλού δουλειά. Δηλαδή θα αφήσεις τη συγκομιδή και μέσα στο λιοπύρι θα πας να αλλάξεις τις καταστάσεις προσωπικού...
Έτσι λοιπόν, τα λεγόμενα «χαρτιά» έχουν πολλαπλές αρνητικές επιδράσεις πάνω στην αγροτική παραγωγή. Εκτός του προφανούς διοικητικού κόστους, έχει χαθεί και η εμπιστοσύνη των αγροτών προς τις ελεγκτικές και άλλες προϊστάμενες αρχές. Μη ζητώντας χαρτιά που αφορούν την ουσία αλλά μόνο τον τύπο, θεωρούν οι αγρότες ότι όλο αυτό το σύστημα έχεις στηθεί για να απασχολούνται υπάλληλοι και να εισπράττονται πρόστιμα. Δημιουργείται λοιπόν ένα κλίμα αντιπαλότητας μεταξύ αγροτών και εκπροσώπων των αρχών που δεν ωφελεί κανέναν, εν αντιθέσει βλάπτει σοβαρά το ζητούμενο, την αξία της ίδια της πρωτογενούς παραγωγής. Εκδηλώνεται μάλιστα στις πλέον ακατάλληλες στιγμές: πολλοί αγρότες ξεσπούν για παράδειγμα στον εκτιμητή του ΕΛΓΑ που έχει πάει να εκτιμήσει τη ζημιά από το χαλάζι. Φορτισμένος συναισθηματικά από τη ζημιά, ο παραγωγός αυτόν βρίσκει μπροστά του ως εκπρόσωπο της πολιτείας και του αρχίζει τον εξάψαλμο. Λες και φταίει ο συμβασιούχος εκτιμητής για όλα τα δεινά του διοικητικού μηχανισμού, τα περισσότερα από τα οποία ούτε καν τα έχει ακούσει!
Η κατάσταση είναι παρόμοια σε ολόκληρη την Ευρώπη, διαφέροντας ελαφρώς εκεί που η κρατική μηχανή είναι ποιο καλά οργανωμένη. Αλλά η ουσία δεν διαφέρει και πολύ: το διοικητικό φορτίο είναι μεγάλο και μεγαλώνει διαρκώς και περισσότερο.
Το θέμα αυτό, απασχολεί τους Ευρωπαίους αγρότες σε μεγάλο βαθμό και είναι απορίας άξιο πως δεν έχει προβληθεί κατάλληλα εν’ όψει μάλιστα και των κινητοποιήσεών τους. Η προβολή των περικοπών των επιδοτήσεων ή της επιστροφής πετρελαίου είναι πολύ πιθανόν να μην εκληφθεί από το γενικό κοινό θετικά. Ο αμοιβόμενος με το βασικό μισθό εργαζόμενος, δεν είναι βέβαιο ότι θα δει με συμπάθεια την μείωση των εισπραττόμενων επιδοτήσεων που προβάλουν οι αγρότες στα αιτήματά τους. «Γιατί εγώ παίρνω κάτι παραπάνω από το μισθό μου?» σου λέει. Εν αντιθέσει θα απορήσει « γιατί τους βάζουν τους ανθρώπους και συμπληρώνουν τόσα χαρτιά, τι όφελος έχουν να ταλαιπωρούνται και να χάνουν το χρόνο τους;»
Αυτά και άλλα πολλά, δείχνουν ότι πολύ σημαντικά κομμάτια της κοινωνίας, όπως οι αγρότες και οι αστοί, οι παραγωγοί και οι ελεγκτικές αρχές, οι δημιουργοί και οι καταναλωτές δεν επικοινωνούν επαρκώς μεταξύ τους, Και όλοι ξέρουμε ότι η σωστή πληροφόρηση είναι η απαρχή της σωστής λειτουργίας των αγορών.
Να ένας ακόμη λόγος που πληρώνουμε τα τρόφιμα χρυσάφι!
