Παρότι οι «27» έκαναν λόγο για μία «νέα συμφωνία για την ανταγωνιστικότητα» στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ που ολοκληρώθηκε χθες, υπήρξαν βαθιές διαφωνίες μεταξύ των ηγετών ως προς τις προτάσεις για την εναρμόνιση των κανόνων για την εταιρική φορολόγηση, αλλά και το σχέδιο ενοποίησης των αγορών κεφαλαίου.
Το πιο δύσκολο «κεφάλαιο» είναι η εύρεση των νέων πηγών χρηματοδότησης, παρότι έχουν τεθεί στο τραπέζι διάφοροι τρόποι, όπως αξιοποίηση των χρημάτων του ESM και τα εναπομείναντα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με τον πρώην Ιταλό πρωθυπουργό Ενρίκο Λέτα, ο οποίος συνέταξε την έκθεση για την περαιτέρω ενοποίηση των αγορών της ΕΕ, να τάσσεται στη συνέντευξη Τύπου στο τέλος της συνόδου υπέρ της ύπαρξης πολλών εργαλείων.
- Διαβάστε ακόμα - Συμπεράσματα Ευρωπαϊκού Συμβουλίου: Προς μία νέα ευρωπαϊκή συμφωνία για ανταγωνιστικότητα - Τα ορόσημα έως το καλοκαίρι του 2025
«Χρειάζεται να κινητοποιήσουμε περισσότερο χρήμα, περισσότερα εργαλεία για να επενδύσουμε σε στρατηγικούς τομείς», είπε και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
Προς το παρόν όμως, πρόκειται για μία «διακήρυξη προθέσεων» που θα μεταφραστούν σε χειροπιαστά αποτελέσματα μετά τις Ευρωεκλογές του Ιουνίου. Η Ουγγαρία, η οποία θα αναλάβει την κυλιόμενη προεδρία της Ε.Ε. τον Ιούλιο, δεσμεύθηκε να αναλάβει το έργο υλοποίησης της συμφωνίας, σύμφωνα με τον Βέλγο πρωθυπουργό Αλεξάντερ Ντε Κρο.
Επόμενο βήμα είναι η παρουσίαση της μελέτης για την ανταγωνιστικότητα τους θερινούς μήνες και η απόφαση να υπάρξει συμφωνία με προτάσεις από πλευράς Κομισιόν έως το τέλος του χρόνου η οποία θα οδηγήσει σε αλλαγές για ενίσχυση της ενιαίας αγοράς έως το καλοκαίρι του 2025.
Περισσότερες από 12 χώρες διαφωνούν
Αυτό ωστόσο που προκαλεί αίσθηση είναι ότι περισσότερες από 12 μικρότερες χώρες της ΕΕ εναντιώθηκαν στις προτάσεις για ενοποίηση των αποσπασματικών αγορών κεφαλαίου. Η Γαλλία ήταν αυτή που αναθέρμανε την ιδέα της βαθύτερης ενοποίησης των αγορών και της δημιουργίας μίας κεντρικής εποπτικής αρχής, έχοντας την υποστήριξη της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Ολλανδίας και της Πολωνίας.
Το Παρίσι υποστηρίζει ότι η μεταρρύθμιση των χρηματοοικονομικών αγορών θα μπορούσε να συμβάλει στην εξοικονόμηση ιδιωτικού κεφαλαίου για τις τεράστιες επενδυτικές ανάγκες της Ευρώπης για την άμυνα και την πράσινη μετάβαση, που ανέρχονται σε δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Τα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση σταμάτησαν απότομα από μία πλειοψηφία χωρών της ΕΕ, που εκδηλώνουν ανησυχίες αναφορικά με την παραχώρηση εθνικού ελέγχου, καθώς και περισσότερων εποπτικών και ρυθμιστικών εξουσιών στις Βρυξέλλες. «Εμείς οι μικρότερες χώρες, δεν έχουμε και πολλά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, αλλά διαθέτουμε ένα πολύ ανταγωνιστικό φορολογικό σύστημα, το οποίο δεν θέλουμε να χάσουμε», ανέφερε η πρωθυπουργός της Εσθονίας Κάγια Κάλας.
Ως συνέπεια, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν μεν να προχωρήσουν, καθυστερώντας όμως την απόφαση για το εάν θα δημιουργήσουν ένα κεντρικό εποπτικό σύστημα έως ότου η Κομισιόν παρουσιάσει μία έκθεση σκοπιμότητας. Η εξέλιξη όμως αυτή είναι κατώτερη του γαλλικού αιτήματος να δοθούν περισσότερες εξουσίες στην Ευρωπαϊκή χρηματοοικονομική αρχή Esma που εδρεύει στο Παρίσι.
Σολτς εναντίον Λίντνερ
Με το Παρίσι συμπαρατάχθηκε και ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς, θέση ωστόσο που τον έφερε σε σύγκρουση με τον υπουργό Οικονομικών του Κρίστιαν Λίντνερ. Ο Λίντνερ είναι αντίθετος στο να δοθεί στις Βρυξέλλες εποπτικές εξουσίες με τη λογική ότι αυτό θα μπορούσε να αυξήσει το κόστος για την αγορά χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.
O Σολτς σημείωσε ότι η έλλειψη μιας ένωσης κεφαλαιαγορών είναι πιθανώς ο λόγος για μικρή οικονομική ανάπτυξη στην ΕΕ. Για το λόγο αυτό, τόνισε ότι είναι απαραίτητη η βελτίωση της εγχώριας αγοράς, ειδικά εάν η ΕΕ θέλει «να πετύχει η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση».
Επιπλέον, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν στην εναρμόνιση των εθνικών πλαισίων για τις εταιρικές πτωχεύσεις, όμως δεν τα βρήκαν στις αναφορές για την ευθυγράμμιση της εταιρικής φορολογικής νομοθεσίας, αφού η Ιρλανδία και κάποιες άλλες χώρες ήταν αντίθετες.
Το συγκρουσιακό σκηνικό είχε γίνει αντιληπτό πριν ακόμη ολοκληρωθεί η σύνοδος όταν οι πρεσβευτές μίας ομάδας μικρότερων χωρών με επικεφαλής το Λουξεμβούργο πρόβαλαν αντιρρήσεις στο σχέδιο ενοποίησης των αγορών κεφαλαίου.
Παρέμβαση Βεστάγκερ
Μάλιστα, το πρωί της Πέμπτης, η Επίτροπος Ανταγωνισμού της ΕΕ Μαργκρέτε Βεστάγκερ προειδοποίησε ότι οι μεγάλες συγχωνεύσεις τηλεπικοινωνιακών εταιρειών στην Ευρώπη θα μπορούσαν να μειώσουν τον ανταγωνισμό και να στρεβλώσουν την ενιαία αγορά της ΕΕ. «Δεν υπάρχει στοιχείο που να διαβεβαιώνει ότι οι εθνικές αγορές με περισσότερο συγκεντρωτισμό μπορεί να οδηγήσουν σε καλύτερα αποτελέσματα. Αντίθετα, θα μπορούσε να οδηγήσει σε λιγότερο ανταγωνιστικές εθνικές αγορές και σε μία πιο κατακερματισμένη ενιαία αγορά», ανέφερε.
Διχάζει και ο κοινός δανεισμός
Ένα άλλο θέμα που αποδείχτηκε διχαστικό ήταν η ιδέα, την οποία ενστερνίστηκαν χώρες, όπως η Εσθονία και η Γαλλία, ενός νέου γύρου κοινού δανεισμού για τη χρηματοδότηση των αμυντικών δαπανών. Η μόνη φορά που η ΕΕ εξέδωσε κοινό χρέος σε μεγάλη κλίμακα ήταν κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της πανδημίας COVID-19, όταν οι ηγέτες συμφώνησαν να δημιουργήσουν το Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Ωστόσο, χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Δανία αντιτίθενται στον νέο δανεισμό, επισημαίνοντας ότι σχεδόν 100 δις. ευρώ του Ταμείου δεν έχουν ακόμη αξιοποιηθεί.
