Ατελέσφορες για την αντιμετώπιση των στρατηγικών κακοπληρωτών στη λιανική ρεύματος, κρίνει τις προωθούμενες αλλαγές ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ). Στην τοποθέτησή του στη δημόσια διαβούλευση της ΡΑΑΕΥ για τις προωθούμενες αλλαγές στους Κώδικες Προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, ο Σύνδεσμος σημειώνει πως το πλαίσιο αποσκοπεί μεν στον περιορισμό του αριθμού των προμηθευτών στους οποίους ο πελάτης μπορεί να συσσωρεύσει ληξιπρόθεσμες οφειλές, δεν αποτελεί ωστόσο αποτελεσματικό μέσο διεκδίκησης αυτών των οφειλών από τις εταιρείες.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο ΕΣΠΕΝ επαναφέρει την πρόταση που έχει υποβάλει για την ενεργοποίηση του δικαιώματος υποβολής εντολής απενεργοποίησης από τον προηγούμενο πάροχο ρεύματος, υπό προϋποθέσεις. «Αποτελεί το μοναδικό μέσο για τη διεκδίκηση ληξιπρόθεσμων οφειλών στρατηγικών κακοπληρωτών, καθότι η διαδικασία ανάκτησής τους μέσω της δικαστικής οδού, πέραν από εξαιρετικά χρονοβόρα είναι και ιδιαιτέρως επιβαρυντική για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη», σημειώνει χαρακτηριστικά στην τοποθέτησή του.
Ο Σύνδεσμος επισημαίνει επίσης ότι έχει ήδη τοποθετηθεί υπέρ της άσκησης του δικαιώματος αλλαγής προμηθευτή, δίχως περιορισμούς και ανεξαρτήτως τυχόν ληξιπρόθεσμων οφειλών του πελάτη, εξαιρουμένης της περίπτωσης που έχει υποβληθεί εντολή απενεργοποίησης, η οποία και θα πρέπει να νοείται ως να έχει τεθεί ο καταναλωτής σε κατάσταση μη ηλεκτροδότησης.
Υποχρέωση για διακανονισμό
Σε αυτό το πλαίσιο, δεύτερος «πυλώνας» της πρότασης του ΕΣΠΕΝ είναι να θεσπισθεί η υποχρέωση του προμηθευτή να προσφέρει ευνοϊκό και τυποποιημένο διακανονισμό προς τους Πελάτες του που έχουν αποχωρήσει αφήνοντας ληξιπρόθεσμες οφειλές, ως προϋπόθεση για την ενεργοποίηση του δικαιώματος του παλαιού προμηθευτή να υποβάλει αίτημα αποκοπής μετρητή. Συγκεκριμένα, η μη αποδοχή ή αθέτηση των όρων του ευνοϊκού διακανονισμού από τον τελικό καταναλωτή, έχουμε προτείνει να τεθεί ως προϋπόθεση για την ενεργοποίηση του δικαιώματος προηγούμενου προμηθευτή να εισχωρήσει στη σύμβαση προμήθειας του τελικού καταναλωτή με τον νέο προμηθευτή, υποβάλλοντας αίτημα αποκοπής.
«Ο υποχρεωτικός χαρακτήρας παροχής ενός ευνοϊκού και τυποποιημένου διακανονισμού διασφαλίζει αφενός ότι ο Προμηθευτής έχει εξαντλήσει τα εναλλακτικά μέτρα έναντι της αποκοπής και αφετέρου ότι δεν θα ασκήσει ποτέ καταχρηστικά το δικαίωμα της αποκοπής που του δίνει ο κανονιστικός νομοθέτης. Συνεπώς, η προϋπόθεση πρότασης ευνοϊκού διακανονισμού σε συνδυασμό με τον καθορισμό συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος για τη δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος αποκοπής, διασφαλίζει την αναλογικότητα της ρύθμισης», προστίθεται.
Όπως υπογραμμίζει ο Σύνδεσμός, η πρότασή του βρίσκει έρεισμα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, είναι νόμιμη και θα οδηγούσε με βεβαιότητα στην αντιμετώπιση των δυσλειτουργιών που έχουν ανακύψει εξαιτίας του υφιστάμενου νομοθετικού κενού το οποίο έχει επιφέρει σοβαρές δυσμενείς συνέπειες στην ταμειακή ρευστότητα και στην εν γένει βιωσιμότητα των προμηθευτών καθώς και στις εντεύθεν συνθήκες διαμόρφωσης των τιμολογίων.
Η εισήγηση της Ρυθμιστικής Αρχής
Υπενθυμίζεται ότι οι αλλαγές που έχουν τεθεί σε διαβούλευση από τη ΡΑΑΕΥ, ώστε να διαμορφωθεί η εισήγησή της προς τον υπουργό ΠΕΝ, δεν περιλαμβάνουν τη δυνατότητα του παλιού προμηθευτή να προχωρά σε εντολή διακοπής πρώην πελατών του με οφειλές. Οι παρεμβάσεις αυτές κινούνται γύρω από την έννοια του «στρατηγικού κακοπληρωτή», όπως αυτή θεσπίζεται από το ΥΠΕΝ, σύμφωνα με την οποία ένα νοικοκυριό εμπίπτει στη συγκεκριμένη κατηγορία αν έχει μη διακανονισμένα χρέη σε δύο «παλιούς» παρόχους του -από την 1η Ιανουαρίου 2020 και σε ορίζοντα 5ετίας- όπως και ληξιπρόθεσμες οφειλές στον τρέχοντα προμηθευτή του.
Στην πράξη, οι στρατηγικοί κακοπληρωτές θα μπλοκάρονται από τις μετακινήσεις. Για να εφαρμοστεί το συγκεκριμένο μέτρο, θα αναπτυχθούν συστήματα «σήμανσης χρεών» (Debt Flagging) από τους Διαχειριστές των δικτύων ρεύματος (ΔΕΔΔΗΕ) και φυσικού αερίου (Enaon eda). Υπερήμερος θα θεωρείται ένας καταναλωτής στην περίπτωση που έχει αφήσει ανεξόφλητους δύο στη σειρά λογαριασμούς – και από τη στιγμή που λήξει η προθεσμία πληρωμής του δεύτερου λογαριασμού. Αν δεν ανταποκριθεί στη ρύθμιση που θα του προτείνει ο προμηθευτής του, τότε η εταιρεία θα έχει τη δυνατότητα να τον επισημάνει στο Debt Flagging.
Από το χρονικό διάστημα της επισήμανσης μέχρι την εντολή αποκοπής, ο καταναλωτής θα μπορεί να αλλάξει πάροχο. Ωστόσο, η δυνατότητα αυτή δεν θα ισχύει αν έχει πλέον ενταχθεί στους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Στην πράξη, αυτό θα ισχύει στην περίπτωση που η σήμανση του νοικοκυριού από τον υφιστάμενο προμηθευτή του είναι η τρίτη στο Debt Flagging, όπου ήδη υπάρχουν δύο ενεργές σημάνσεις από παλιότερους παρόχους του με χρέη. Κάτι που σημαίνει πώς θα είναι για τον οικιακό καταναλωτή μονόδρομος η εξόφληση ή η ρύθμιση των οφειλών του στον τρέχοντα πάροχο, αν θέλει να αποφύγει την εντολή αποκοπής και, κατά συνέπεια, τη διακοπή ηλεκτροδότησής του.
Ανάλογη πρόβλεψη θα υπάρχει και για τις επιχειρήσεις, με τη διαφορά ότι το μπλόκο θα μπαίνει από τον δεύτερο (τρέχοντα) πάροχο, στον οποίο η εταιρεία έχει ληξιπρόθεσμα χρέη. Δηλαδή όταν συμπληρωθούν δύο ενεργά flagging στο σύστημα του ΔΕΔΔΗΕ.
Η κριτική του Συνδέσμου
Σύμφωνα ωστόσο με τον ΕΣΠΕΝ, βασική αδυναμία του παραπάνω πλαισίου είναι ότι σε αυτό δεν λαμβάνεται η αναγκαία μέριμνα για την αποτελεσματική διεκδίκηση ληξιπρόθεσμων οφειλών, τόσο από τον υφιστάμενο όσο και από τον προηγούμενο προμηθευτή. Συγκεκριμένα, αναφορικά με το δικαίωμα διεκδίκησης ληξιπρόθεσμων οφειλών μέσω της υποβολής εντολής απενεργοποίησης μετρητή, με τις προτεινόμενες διατάξεις αφενός περιορίζεται σημαντικά η δυνατότητα του υφιστάμενου προμηθευτή να ασκήσει το εν λόγω δικαίωμα και αφετέρου δεν υπάρχει οποιαδήποτε πρόβλεψη για την άσκηση του δικαιώματος αυτού μετά την αλλαγή προμηθευτή.
«Συνολικά, με τις προτεινόμενες διατάξεις καθίσταται επί της ουσίας θεμιτή, για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές με ληξιπρόθεσμες οφειλές, η αλλαγή τριών προμηθευτών (ή δύο προμηθευτών στην περίπτωση των μη οικιακών καταναλωτών), δίχως να μεριμνήσουν για την κάλυψη ή τον διακανονισμό των οικονομικών τους υποχρεώσεων. Παράλληλα, στην περίπτωση που συμπληρωθεί το ανώτατο όριο σημάνσεων, φαίνεται ότι για την επανενεργοποίηση του
δικαιώματος αλλαγής προμηθευτή, το προτεινόμενο πλαίσιο χορηγεί στους στρατηγικούς
κακοπληρωτές τη δυνατότητα να επιλέξουν την εξόφληση μόνον της χαμηλότερης από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές που αντιστοιχούν στις σημάνσεις που φέρουν», τονίζει ο Σύνδεσμος.
