Τον επιμερισμό του κόστους της διασύνδεσης Ελλάδα – Κύπρος κατά 37% στη χώρα μας και κατά 67% στην Κύπρο, προβλέπει η σχετική ανάλυση (Cost Benefit Analysis), όπως σημειώνει η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων σε έγγραφό της το οποίο συνοδεύει απάντηση του ΥΠΕΝ σε ερώτηση στη Βουλή σχετικά με τις διεθνείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις. Σύμφωνα με τη ΡΑΑΕΥ, προς ώρας δεν υπάρχει συζήτηση για αλλαγή της κλείδας επιμερισμού του κόστους.
Ο προϋπολογισμός της διασύνδεσης ανέρχεται σε 1,9 δισ. ευρώ. Όπως επισημαίνει η Ρυθμιστική Αρχή, η ανάλυση πραγματοποιήθηκε το 2017 και βρίσκεται σε αυτή τη φάση σε στάδιο επικαιροποίησης. Η μελέτη αυτή είχε εκτιμήσει καθαρά οφέλη για την Ελλάδα της τάξης των 320 εκατ. ευρώ σε βάθος 25ετίας.
Υπενθυμίζεται ότι φορέας υλοποίησης της διασύνδεσης («Great Sea Interconnector») είναι ο ΑΔΜΗΕ, ενώ το έργο έχει ήδη λάβει χρηματοδότηση 657 εκατ. Ευρώ από τον CEF (Connecting Europe Facility). Στο έγγραφό της, η Ρυθμιστική Αρχή επισημαίνει επίσης πως εν γένει το όφελος των διεθνών διασυνδέσεων εστιάζεται πέραν της ασφάλειας εφοδιασμού, σε όφελος λόγω μείωσης των τιμών της αγοράς και σε όφελος λόγω μετάβασης σε παραγωγή ενέργειας χαμηλότερου αποτυπώματος άνθρακα.
Εν προκειμένω, οι διεθνείς διασυνδέσεις αναμένεται να αξιοποιήσουν το αιολικό και ηλιακό δυναμικό της χώρας μας για την εξαγωγή της «πράσινης» ενέργειας που σε διαφορετική περίπτωση -λόγω της περιορισμένης εσωτερικής κατανάλωσης- θα περικόπτονταν.
Κύπρος – Ισραήλ
Ωστόσο, η ΡΑΑΕΥ θεωρεί κρίσιμο ότι στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς πρέπει να προηγηθεί η ενίσχυση του συστήματος εσωτερικά της χώρας, προς άρση των σημαντικών σημείων συμφόρησης που υπάρχουν, τα οποία δεν επιτρέπουν την εξαγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας ακόμα και αν υλοποιηθούν οι διεθνείς διασυνδέσεις.
Σε έγγραφο του ΑΔΜΗΕ, που επίσης συνοδεύει την απάντηση του υπουργείου, ο Διαχειριστής κάνει αναφορά και στο τμήμα Κύπρου – Ισραήλ, το οποίο αποτελεί το δεύτερο σκέλος του «Great Sea Interconnector». Όπως επισημαίνει, για την ωρίμανση των μελετών του έργου, θα απαιτηθούν 9-10 μήνες, ώστε το έργο να περάσει σε επόμενο στάδιο.
Με την ολοκλήρωση των μελετών αυτών, θα προσδιοριστεί το προϋπολογιστικό κόστος του έργου και ο επιμερισμός του κόστους σε Κύπρο και Ισραήλ, με αντίστοιχη συμφωνία CBCA (Cost-Benefit Cost Allocation) των οικείων ρυθμιστικών αρχών.
Άλλες διεθνείς διασυνδέσεις
Άλλοι «ώριμοι» ηλεκτρικοί «διάδρομοι» είναι η διασύνδεση Ελλάδας – Τουρκίας (24,2 εκατ.) που έχει ήδη εγκριθεί από τη ΡΑΑΕΥ, η διασύνδεση Ελλάδας – Ιταλίας (606 εκατ, θεωρώντας 50-50%
επιμερισμό κόστους μεταξύ των δύο Διαχειριστών) η οποία βρίσκεται υπό έγκριση από τη Ρυθμιστική Αρχή, όπως και η νέα διασύνδεση Ελλάδας – Αλβανίας (15,3 εκατ. ευρώ).
Παράλληλα, ο ΑΔΜΗΕ σχεδιάζει μεγάλους «ηλεκτρικούς διαδρόμους» οι οποίοι θα επιτρέψουν «πράσινη» ηλεκτρική ενέργεια από τη χώρα μας, αλλά και από την ευρύτερη περιοχή, να φτάσει στην ευρωπαϊκά κέντρα κατανάλωσης. Για την εξαγωγή των «πράσινων» Γιγαβατώρων προορίζεται η διασύνδεση Ελλάδας – Γερμανίας (Green Aegean Interconnector), ο προκαταρκτικός σχεδιασμός της οποίας αφορά σε υποθαλάσσια διέλευση από την Ελλάδα μέσω Αδριατικής μέχρι τη Σλοβενία, και στη συνέχεια μέσω χερσαίας διαδρομής προς Αυστρία και Νότια Γερμανία. Η προκαταρκτική εκτίμηση του προϋπολογισμού του έργου είναι 8,1 δισ.
Η τελική έγκριση για την έναρξη της κατασκευής (πέραν δηλ. των προκαταρκτικών μελετών και αδειοδότησης) των έργων που δεν εκκινούν εντός της επόμενης τριετίας (η υλοποίηση των έργων της οποίας είναι δεσμευτική για τον ΑΔΜΗΕ), εναπόκειται στη Ρυθμιστική Αρχή μέσω της έγκρισης επόμενου 1οετούς Προγράμματος Ανάπτυξης, που θα τα εντάσσει στην αντίστοιχη τριετία.
