Χωρίς να αξιοποιούνται επαρκώς χάνονται στους χώρους υγειονομικής ταφής μεγάλοι όγκοι κομποστοποιήσιμων πλαστικών (δηλαδή πλαστικών τα οποία μπορούν να βιοαποικοδομηθούν και να λιπασματοποιηθούν σε μία μονάδα κομποστοποίησης) λόγω της περιορισμένης χρήσης και τοποθέτησης καφέ κάδων (μεγάλων και μικρών οικιακών). Το δίκτυο των καφέ κάδων επεκτείνεται σε όλη την χώρα και εξυπηρετεί επιχειρήσεις όπως σούπερ μάρκετ, ξενοδοχεία, εστιατόρια αλλά και νοσοκομεία, καταστήματα ΚΥΕ, λαϊκές αγορές, στρατόπεδα και κάποιες γειτονιές όπου οι πολίτες μπορούν να τοποθετήσουν τα οργανικά απόβλητα αλλά ο ρυθμός ανάπτυξής τους δεν κρίνεται ικανοποιητικός.
Τα κομποστοποιήσιμα πλαστικά αποτελούν προϊόν έρευνας και ανάπτυξης της βιομηχανίας πλαστικών, προσφέρουν μια βιώσιμη λύση, συμβάλλοντας στην ορθή διαχείριση των υλικών μετά τη χρήση τους.
H καλύτερη δυνατή χρήση τους μπορεί να προέλθει από τον καφέ κάδο και τη συλλογή των οργανικών υπολειμμάτων, η οποία έχει γίνει υποχρεωτική με τον Ν.4819/2021, που ρυθμίζει τα ζητήματα αυτά. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος (ΣΒΠΕ), μέχρι σήμερα δεν έχουν γίνει βήματα εφαρμογής του συγκεκριμένου νόμου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να παραμένει τυπικά ευθυγραμμισμένη με τον σχετικό ευρωπαϊκό Κανονισμό, αλλά την ίδια στιγμή οι χώροι υγειονομικής ταφής γεμίζουν με οργανικά απορρίμματα (40-50% κατά βάρος στο σύνολο των απορριμμάτων).
Σύμφωνα με διαθέσιμες μελέτες, τα κομποστοποιήσιμα πλαστικά έχουν μειωμένο αποτύπωμα άνθρακα και εκλύουν λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Η διάσπασή τους, δε, σε οργανικά στοιχεία εμπλουτίζει το έδαφος με θρεπτικά συστατικά. Με τη χρήση κομποστοποιήσιμων πλαστικών αποφεύγεται ένα ποσοστό περίπου 35% της ποσότητας οικιακών απορριμμάτων των πράσινων κάδων να κατευθυνθεί στους χώρους υγειονομικής ταφής – το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε περισσότερο από 50% όταν πρόκειται για τα απορρίμματα των καταστημάτων εστίασης. Παράλληλα, βελτιώνεται θεαματικά η καθαρότητα των υλικών που συλλέγονται από τους μπλε κάδους και κατευθύνονται προς ανακύκλωση.
Όπως έχει επανειλημμένως προτείνει η αγορά αλλά και ο ΣΒΠΕ, η λύση είναι εκείνη που εφαρμόζεται με επιτυχία και σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη, δηλαδή, η επέκταση της διαλογής στην πηγή, με χρήση του καφέ κάδου, σε όλη την Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή η ανάπτυξη των καφέ κάδων είναι σποραδική και δεν αρκεί για να δούμε μια πραγματική αλλαγή στον όγκο των απορριμμάτων που καταλήγουν στους χώρους υγειονομικής ταφής.
Όπως υπογραμμίζει ο Σύνδεσμος, απαιτείται μια μεγάλη αλλαγή στον τρόπο διαχείρισης των απορριμμάτων και η αλλαγή αυτή μπορεί να συντελεστεί σε πρώτη φάση από τα ξενοδοχεία και τα καταστήματα εστίασης. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι απαραίτητη η υλοποίηση εκστρατειών ενημέρωσης και εκπαίδευσης του κοινού για την ορθή χρήση και διάθεση των κομποστοποιήσιμων πλαστικών. Η σωστή διαχείριση των προϊόντων μετά τη χρήση τους αποτελεί το κλειδί για τη μεγιστοποίηση του περιβαλλοντικού οφέλους τους, όπως υποστηρίζει ο ΣΒΠΕ.
Η χρηματοδότηση αυτών των πρωτοβουλιών μπορεί να προέλθει από τα τέλη και τους φόρους που έχει συλλέξει ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης από τα πλαστικά υλικά. Με αυτόν τον τρόπο, οι πόροι που προέρχονται από τα πλαστικά αξιοποιούνται προς όφελος της κοινωνίας για την εφαρμογή λύσεων που αντιμετωπίζουν τη ρύπανση.
Ο ΣΒΠΕ ότι είναι ζωτικής σημασίας η εφαρμογή του Ν.4819/2021, καθώς θα συμβάλει ώστε να επιταχυνθεί η επίτευξη των στόχων της προστασίας του περιβάλλοντος και της αειφορίας.
Με την υλοποίηση της δέσμευσης για ξεχωριστή διαλογή θα επιτύχουμε: θεαματική μείωση των ποσοτήτων αποβλήτων προς τους ΧΥΤΑ, χρήσιμο λίπασμα, πιο καθαρούς μπλε και πράσινους κάδους για περαιτέρω επεξεργασία των αστικών αποβλήτων, αλλά και προώθηση των βιοαποβλήτων προς περαιτέρω επεξεργασία αλλά και παραγωγή ενέργειας.
