Ο κατακερματισμός, ίσως αποτελεί τη λέξη που περιγράφει καλύτερα την έκβαση των γαλλικών εκλογών. Το «σκληρό ροκ» διαπραγματεύσεων μεταξύ κεντρώων και ενωμένης αριστεράς και η απόσυρση των τρίτων σε κατάταξη υποψηφίων τους για μια εκατέρωθεν αλληλοϋποστήριξη, ώστε να μπλοκάρουν την επικράτηση της ακροδεξιάς στις διάφορες περιφέρειες απέφερε καρπούς.
Το αποτέλεσμα της δεύτερης κάλπης χωρά πολλαπλές αναγνώσεις. Πρακτικά, νικητής των γαλλικών εκλογών είναι το «Νέο Λαϊκό Μέτωπο» του οποίου ηγείται ο Ζαν - Λυκ Μελανσόν, λαμβάνοντας 182 έδρες από τις 577 στο σύνολο (289 και άνω απαιτούνταν για την απόλυτη πλειοψηφία). Ωστόσο, είναι απορίας άξιο το πόσο συμπαγές και σταθερό θα είναι αυτό το μέτωπο, που αποτελείται από το ακροαριστερό κόμμα του Μελανσόν που κερδίζει 74 έδρες, τους Σοσιαλιστές στις 59 έδρες, τους Πράσινους στις 28 έδρες και τους Κομμουνιστές στις 9 έδρες, σύμφωνα με την Commerzbank.
Διαφορετικές πλατφόρμες και τρόπος αντιμετώπισης σειράς θεμάτων με αιχμή τις σχέσεις με Ευρώπη - Κομισιόν. Επιπλέον, η νίκη του αριστερού μπλοκ δεν αποτελεί ισχυρή εντολή για μια ριζοσπαστική δημοσιονομική ατζέντα, όπως υπογραμμίζουν οι αναλυτές του γερμανικού οίκου. Ο ευρύτερος σχηματισμός βρίσκεται επίσης σε φάση σύγκρουσης καθώς οι τρεις πιο μετριοπαθείς συνιστώσες του - οι Σοσιαλιστές, οι Πράσινοι και οι Κομμουνιστές - ανταλλάσσουν καθημερινές ύβρεις με τη ακροαριστερά France Unbowed (LFI) του Μελανσόν.
Αφού δεν κατακρημνίστηκαν, κινήθηκαν υψηλότερα από ό,τι αναμενόταν, λαμβάνοντας 168 έδρες και διατήρησαν θέση ρυθμιστή, οι κεντρώοι του Μακρόν, μπορούν να υπερηφανεύονται ότι βρίσκονται μεταξύ των νικητών. Βέβαια, ο Γάλλος πρόεδρος δεν θα πρέπει να νιώθει ιδιαίτερα άνετα, όταν μεγάλο τμήμα του μεταρρυθμιστικού κουστουμιού που είχε ράψει τα προηγούμενα χρόνια, κινδυνεύει να ξηλωθεί από τις «επιθετικές» τάσεις Μελανσόν.
Από την άλλη, μεγάλος ηττημένος, το φαβορί των δημοσκοπήσεων, ο «Εθνικός Συναγερμός» (RN) που υποχώρησε στην τρίτη θέση, με 143 έδρες. Ίσως και η κρισιμότητα της κατάστασης να συνέβαλε στην άρνηση του γαλλικού λαού για λήψη της εξουσίας από την ακροδεξιά. Η νέα ήττα πιθανώς να προκαλέσει εσωτερικά ρήγματα, αν και τα υψηλά ποσοστά που λαμβάνει μπορούν να κρατήσουν τη Λεπέν στη θέση ηγεσίας. Παραμένουν ωστόσο άκρως προβληματικά για το μέλλον τόσο της ίδιας της χώρας όσο και της Ευρώπης.
Σκληρή μάχη για την πρωθυπουργία
Σκληρή μάχη θα δοθεί για τη διαμόρφωση συσχετισμών με σκληρούς συμβιβασμούς μεταξύ κυρίως του αριστερού μετώπου και των κεντρώων. H Γαλλία μάλιστα δεν έχει παράδοση στο να δημιουργεί συνασπισμούς μεταξύ κομμάτων - μπλοκ πολύ διαφορετικών πολιτικών πεποιθήσεων κάτι που αναμένεται να αποκρυσταλλωθεί στο πρόσωπο που θα ηγηθεί της γαλλικής κυβέρνησης και θα αποτελεί το πρώτο πεδίο σύγκρουσης, αναφέρει η Commerzbank.
Ο πρωθυπουργός διορίζεται από τον πρόεδρο και δεν εκλέγεται από το κοινοβούλιο. Ωστόσο, μπορεί να ανατραπεί από το κοινοβούλιο ανά πάσα στιγμή με ψήφο δυσπιστίας. Από ποιο στρατόπεδο θα προέλθει ο πρωθυπουργός πιθανότατα θα εξαρτηθεί από το αν το «Νέο Λαϊκό Μέτωπο» μπορεί να συμφωνήσει σε έναν υποψήφιο, παρά τις μεγάλες εσωτερικές διαφωνίες. Εάν αυτός ο υποψήφιος είναι από το πιο μετριοπαθές συγκρότημα, καθίστανται δύσκολο για τον Μακρόν να αποφύγει το διορισμό του. Ωστόσο, «ο επερχόμενος πρωθυπουργός θα εξαρτηθεί από την ανοχή που θα επιδείξει το κόμμα του Μακρόν και ίσως ακόμη και οι Ρεπουμπλικάνοι (LR), οι οποίοι θα μπορούσαν να τον ανατρέψουν ανά πάσα στιγμή μαζί με το RN με τη μορφή μιας ψήφου δυσπιστίας», όπως αναφέρουν αναλυτές της Commerzbank.
Το λιγότερο αρνητικό αποτέλεσμα, σύμφωνα με την Berenberg, θα ήταν μια σταθερή κυβέρνηση υπό την ηγεσία της μετριοπαθούς αριστεράς και την υποστήριξη των κεντρώων και, πιθανώς, των κεντροδεξιών Ρεπουμπλικανών κάτι που επίσης δε καθίστανται πιθανό.
Ο κίνδυνος κατρακύλας σε Λεπέν
Οι αναλυτές της Berenberg επισημαίνουν πως δε θα εκπλαγούν εάν η Γαλλία καταλήξει σε μια κυβέρνηση μειοψηφίας υπό έναν κεντροαριστερό πρωθυπουργό που είναι αποδεκτός από τους κεντρώους. Παράλληλα, εξακολουθεί να υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ότι μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία της Μελανσόν να μπορεί de facto να ενώσει τις δυνάμεις της με την Λεπέν, περιστασιακά, για ορισμένες επιζήμιες (σύμφωνα με τους αναλυτές) πολιτικές στο μέτωπο της φορολογίας και των δαπανών ορισμένες ανατροπές μεταρρυθμίσεων, θεσπίζοντας πιθανώς τέτοιες αλλαγές με διάταγμα, υπό την υπόθεση ότι η Λεπέν δεν θα το καταψηφίσει και δεν θα προσπαθούσε να ρίξει μια κυβέρνηση με ψήφου δυσπιστίας σε μια σειρά τέτοιων θεμάτων.
Το υψηλό δημοσιονομικό ρίσκο της ατζέντας Μελανσόν
Υπό τις παραπάνω συνθήκες καθίστανται αρκετά δύσκολο για το Νέο Λαϊκό Μέτωπο να μπορέσει να υλοποιήσει πολλές από τις προεκλογικές του δεσμεύσεις, μερικές εκ των οποίων είναι πολυδάπανες. Τις πρώτες 15 ημέρες μετά την άνοδό της στην εξουσία, είχε ήδη ανακοινώσει αρκετά δαπανηρά μέτρα, όπως η ανατροπή της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού, η αύξηση των συντάξεων, οι αυξήσεις των στεγαστικών επιδομάτων, οι εγγυήσεις τιμών για τους αγρότες και το πάγωμα των τιμών ενέργειας και τροφίμων. Το Ινστιτούτο Montaigne υπολογίζει το κόστος μόνο του τελευταίου σε 24 δισ. ευρώ ετησίως, που αντιστοιχεί σε κάτι λιγότερο από το 1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.
Η Berenberg, εκτιμα πως το εκλογικό αποτέλεσμα εξακολουθεί να είναι αρνητικό για τη Γαλλία από δύο οπτικές.
Πρώτον, σηματοδοτεί το τέλος των φιλοαναπτυξιακών - όπως τις χαρακτηρίζει - μεταρρυθμίσεων Μακρόν. Οι κεντρώοι θα πρέπει σχεδόν σίγουρα να δεχτούν κάποιες ανατροπές των μεταρρυθμίσεων (π.χ. μια πιθανή άμβλυνση της κρίσιμης μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος Μακρόν) και πιθανώς προοδευτικές αυξήσεις φόρων που απαιτούνται από την αριστερά προκειμένου να εγκριθεί ο προϋπολογισμός.
Δεύτερον, η πρωτιά του αριστερού μπλοκ απειλεί να εκτροχιάσει περαιτέρω την ήδη επιβαρυμένη δημοσιονομική θέση της Γαλλίας. Μετά από έλλειμμα 5,5% του ΑΕΠ πέρυσι και ένα παρόμοιο φέτος, ελλείψει διορθωτικών μέτρων, η Γαλλία θα δυσκολευτεί να εγκρίνει έναν προϋπολογισμό για το 2025 που να συμμορφώνεται με τους ευρωπαϊκού δημοσιονομικούς κανόνες. Σε ανάλογο μήκος κύματος κινείται και η UBS που εκτιμά πως το πρόγραμμα του μπλοκ Μελανσόν, εάν εφαρμοστεί όπως προτείνεται, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική επιδείνωση του ήδη υψηλού δημοσιονομικού ελλείμματος.
Ο Μελανσόν υπολογίζει στη λήψη μέτρων της τάξεως των 200 δισ. ευρώ σε τρία χρόνια, τη στιγμή που οι Σοσιαλιστές λένε τα μισά. Ακόμη και η πρόταση του μπλοκ για 150 δισ. ευρώ, είναι αρκετή ώστε να ανέλθει το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 6% περίπου του ΑΕΠ έως το 2025, αντί του 4,1% που είχαν υποσχεθεί στις Βρυξέλλες και τους οίκους αξιολόγησης, όπως αναφέρει η Eurasia Group.
Η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του Μακρόν, με την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη θα καταργηθεί και το όριο θα επιστρέψει στα 60. Ο κατώτατος μισθός θα αυξηθεί κατά 13% και οι τιμές ενέργειας θα παγώσουν από το κράτος. Αυτά αναφέρει ο αριστερός σχηματισμός. Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο λέει ότι τα νέα έσοδα, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου φόρου στα υπερκέρδη και της επαναδημιουργίας ενός φόρου περιουσίας που καταργήθηκε από τον Μακρόν, θα έφερνε στο κράτος 30 δισ. ευρώ ετησίως, ικανά να καλύψουν τις δαπάνες συμπεριλαμβανόμενης της αύξησης κατά 10% στις αμοιβές των δημόσιων υπαλλήλων, 30 δισ. ευρώ για μέτρα προστασίας του κλίματος και 30 δισ. ευρώ για βελτιώσεις στο σύστημα υγείας, την εκπαίδευση και άλλες δημόσιες υπηρεσίες.
Σε κάθε περίπτωση, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο αναφέρει ότι δεν θα θεωρεί ότι δεσμεύεται από τους κανόνες για το έλλειμμα και το χρέος του Συμφώνου Σταθερότητας της ΕΕ, με τους οικονομολόγους που συντάσσονται με το μπλοκ να αναφέρουν ότι το πρόγραμμα θα τονώσει την ανάπτυξη και θα μειώσει την ανεργία.
