Με «φίλτρα» θα εφαρμοστεί η επιδότηση στους λογαριασμούς ρεύματος του Αυγούστου, με τις διαθέσιμες πληροφορίες να «δείχνουν» πως είτε θα είναι κλιμακωτή ανά όριο κατανάλωσης, είτε ότι θα δοθεί σε συγκεκριμένους δικαιούχους με βάση εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια. Σε κάθε περίπτωση, η ενίσχυση θα καλύψει σίγουρα τα πράσινα τιμολόγια, τα οποία έχουν έτσι κι αλλιώς κυμαινόμενες χρεώσεις.
Η επιδότηση για τον επόμενο μήνα ανακοινώθηκε χθες από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, σε τηλεοπτική του συνέντευξη στην οποία επισήμανε πως τα κεφάλαια θα προέλθουν από ένα έκτακτο τέλος που θα επιβληθεί στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, με σκοπό τη φορολόγηση των «ουρανοκατέβατων κερδών» τους. Με βάση τις ίδιες πληροφορίες, το τέλος αυτό θα αφορά αποκλειστικά τις μονάδες αερίου.
«Η εκτίμησή μου είναι ότι θα δούμε λογικές τιμές, αντίστοιχες με αυτές που πληρώναμε στο παρελθόν», ανέφερε ο πρωθυπουργός, αναφορικά με το όφελος που θα δουν οι καταναλωτές για το μέτρο. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, στόχος είναι οι «καθαρές» λιανικές τιμές (δηλαδή μετά την αφαίρεση της επιδότησης από τις χρεώσεις) να διαμορφωθούν τον επόμενο μήνα στα επίπεδα των 15-16 λεπτών του ευρώ ανά κιλοβατώρα.
Έγκριση της Κομισιόν
Οι λεπτομέρειες εφαρμογής του θα εξειδικευτούν σήμερα το πρωί, σε συνέντευξη Τύπου της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ. Αξίζει να σημειωθεί πως η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη ζητήσει και εξασφαλίσει την έγκριση της Κομισιόν για το μέτρο.
Παράλληλα, αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο η παρέμβαση να επεκταθεί χρονικά, αν συνεχιστεί το ανοδικό ράλι στις χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι η επιδότηση θα δοθεί «σε πρώτη φάση» τον Αύγουστο.
Ωστόσο, για το σενάριο παράτασης της τρέχουσας «μίνι» ενεργειακής κρίσης, η κυβέρνηση δεν δίνει σημαντικές πιθανότητες, εκτιμώντας πως ήδη από τον επόμενο μήνα θα υπάρξει αισθητή αποκλιμάκωση της αγοράς ηλεκτρισμού, με συνέπεια οι χρεώσεις από τον Σεπτέμβριο να υποχωρήσουν σε κανονικά για την εποχή επίπεδα, χωρίς την παροχή επιδοτήσεων.
Όπως τόνισε ο πρωθυπουργός, η τεράστια έξαρση τιμών στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, που παρατηρείται το τελευταίο 10ήμερο, δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά όλη τη νοτιοανατολική Ευρώπη, μέχρι την Ουγγαρία. Μίλησε για πρόβλημα με ευρωπαϊκή διάσταση, καθώς πρόκειται για προσωρινή στρέβλωση της ευρωπαϊκής αγοράς.
Στον προσωρινό χαρακτήρα της κρίσης «στέκονται» και στελέχη του κλάδου παραγωγής, πάντως, χαρακτηρίζοντας στο Insider.gr την κίνηση της κυβέρνησης σπασμωδική, αφού το ανοδικό ράλι θα λήξει σύντομα. Επισημαίνουν πως οι παρεμβάσεις στην αγορά θα πρέπει να αποτελούν ύστατο μέτρο, προσθέτοντας ότι στη λιανική διατίθενται αρκετά τιμολόγια σταθερών και ανταγωνιστικών χρεώσεων, με τα οποία οι καταναλωτές μπορούν να «θωρακιστούν» από τις αυξήσεις.
Νέο άλμα 24% στην αγορά
Η ανακοίνωση για την επιδότηση έρχεται σε μία συγκυρία όπου οι εγχώριες χονδρεμπορικές τιμές εξακολουθούν να καταρρίπτουν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο για το 2024 και σήμερα να εκτινάσσονται κατά 24%, με τη μέση ημερήσια τιμή να διαμορφώνεται στα 218,77 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Μάλιστα, νέο ιστορικό υψηλό σημειώνει σήμερα η αγορά κατά τις απογευματινές ώρες, φτάνοντας τα 759,92 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Η συνέπεια είναι πλέον ο Ιούλιος να «τρέχει» με 136,59 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, αυξημένος κατά 38% σε σχέση με τον Ιούνιο. Συγκριτικά με τον Μάιο, η αύξηση προσεγγίζει το 127%. Αν δεν υπάρξει αποκλιμάκωση στο 2ο περίπου μισό του μήνα που απομένει, τότε χωρίς την επιδότηση προδιαγραφόταν σημαντική αύξηση στις χρεώσεις των κυμαινόμενων τιμολογίων.
Όσον αφορά τα πράσινα προϊόντα, η αύξηση για τον Αύγουστο θα ανερχόταν στο 57% περίπου, αν οι προμηθευτές διατηρούσαν την ίδια εκπτωτική πολιτική με τον προηγούμενο μήνα. Σε μία τέτοια περίπτωση, η μέση χρέωση θα διαμορφωνόταν στα επίπεδα των 23 λεπτών του ευρώ ανά κιλοβατώρα, από 15 λεπτά ανά κιλοβατώρα που είναι τον Ιούνιο.
Για μία ακόμη ημέρα, και σήμερα το ηλεκτρικό σύστημα θα είναι καθαρά εξαγωγικό. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, οι εξαγωγές διαμορφώνονται στις 13,2 GWh (Γιγαβατώρες) και οι εισαγωγές στις 6,6 Γιγαβατώρες.
Έκθεση της ΡΑΑΕΥ
Παράλληλα, σήμερα το απόγευμα αναμένεται να στείλει στο ΥΠΕΝ η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) έκθεση με το προκαταρκτικό της πόρισμα, αναφορικά με τις υψηλές τιμές που διαμορφώνονται στη χονδρεμπορική αγορά. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην έκθεση (που ζητήθηκε από το υπουργείο) η ΡΑΑΕΥ θα επισημαίνει ότι δεν έχει εντοπίσει ενδείξεις κερδοσκοπίας στην αγορά από τους εγχώριους παραγωγούς, με την εκτίναξη των τιμών να οφείλεται σε καθαρά εξωγενείς παράγοντες.
Για τη σχετική έρευνα που διεξάγει η Ρυθμιστική Αρχή, και η οποία συνεχίζει να βρίσκεται σε εξέλιξη, χθες πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με δύο από τους εγχώριους παραγωγούς (ΔΕΗ, ΗΡΩΝ). Σήμερα το πρωί θα πραγματοποιηθούν συναντήσεις με τις υπόλοιπες δύο εγχώριες εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (Metlen, Elpedison).
Σύμφωνα με τη ΡΑΑΕΥ, το πρόβλημα είναι εξωγενές, με βασική αιτία τη στενότητα προσφοράς – ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας σε μία σειρά χωρών της κεντρικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης, η οποία συνδυάζεται με την περιορισμένη δυναμικότητα ηλεκτρικών διασυνδέσεων στην περιοχή, λόγω βλαβών ή συντηρήσεων. Έτσι, λόγω των εξαγωγών, η εγχώρια χονδρική παρασύρεται προς τα πάνω. Καθώς μάλιστα η ελληνική αγορά είναι συγκριτικά φθηνότερη από τις περισσότερες υπόλοιπες στην περιοχή, οι υψηλές τιμές που σημειώνονται κατά τις απογευματινές ώρες οφείλονται σε εξαγωγές που πραγματοποιούν traders, για να αξιοποιήσουν τη διαφορά των τιμών.
Η Ρυθμιστική Αρχή εκτιμά ότι η κατάσταση είναι παροδική και αναμένεται να εξομαλυνθεί σε μερικές ημέρες.
Εισαγόμενη κρίση
Όπως έχει ήδη γράψει το Insider.gr, όλοι οι αναλυτές κινούνται στο ίδιο μήκος των προκαταρκτικών πορισμάτων της ΡΑΑΕΥ, υποστηρίζοντας πως η «μίνι» ενεργειακή κρίση είναι εισαγόμενη. Πιο συγκεκριμένα, «στην καρδιά» του προβλήματος βρίσκεται η Ουγγαρία, όπου η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια είναι αυξημένη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, την ίδια στιγμή που τα υδροηλεκτρικά αποθέματα της χώρας βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα.
Η μειωμένη δυναμικότητα ηλεκτρικών διασυνδέσεων στην περιοχή, που επιβαρύνει το πρόβλημα, αφορά κυρίως τις διασυνδέσεις Αυστρίας – Ουγγαρίας, Ουγγαρίας – Σερβίας και Βουλγαρίας – Ρουμανίας. Παράλληλα, δεν έχει επανέλθει ακόμη σε πλήρη παραγωγική δυναμικότητα ο πυρηνικός σταθμός στο Κοζλοντούι της Βουλγαρίας, ο οποίος θα μπορούσε να καλύψει μέρος της ζήτησης.
Η κατάσταση που δημιουργούν τα παραπάνω δεδομένα αποτυπώνεται στις χονδρεμπορικές τιμές που καταγράφονται στις παραπάνω χώρες. Απόδειξη το γεγονός ότι σήμερα η βουλγαρική αγορά με 227,03 €/MWh, η ρουμανική με 236,46 €/MWh και η ουγγρική με 230,05 €/MWh, κινούνται για ένα ακόμη 24ωρο πάνω από την ελληνική.
