Το μοντέλο της ενίσχυσης του συγκοινωνιακού έργου στην Αττική, όσον αφορά στις περιαστικές περιοχές, «ακολουθούν» από κοντά οι φορείς στη Θεσσαλονίκη. Ειδικότερα, προς την κατεύθυνση αυτή ο Οργανισμός Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης (ΟΣΕΘ) προκήρυξε ανοικτό διεθνή διαγωνισμό για την ανάθεση συγκοινωνιακού έργου στην ευρύτερη περιοχή Θεσσαλονίκης, διάρκειας 10+1 ετών και αξίας (με ΦΠΑ και προαίρεση) άνω των 602 εκατ. ευρώ. Οι προσφορές από ενδιαφερόμενους θα υποβληθούν έως τις 23 Οκτωβρίου 2024.
Η σύμβαση αφορά στην παροχή υπηρεσιών επιβατικών μεταφορών με λεωφορεία σε μέρος της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης που αποτελεί την περιοχή ευθύνης του Οργανισμού Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης (ΟΣΕΘ). Οι λεωφορειακές γραμμές που δημοπρατούνται καλύπτουν κατά κύριο λόγο περαστικές περιοχές και εν μέρει αστικές περιοχές αρμοδιότητας του (ΟΣΕΘ).
Η σύμβαση της Θεσσαλονίκης
Η σύμβαση θα έχει διάρκεια έως 10+1 έτη (132 μήνες) εκ των οποίων έως ένα (1) έτος η περίοδος μετάβασης από την ημερομηνία υπογραφής της έως την ημερομηνία έναρξης των υπηρεσιών και δέκα (10) έτη η περίοδος παροχής μεταφορικών υπηρεσιών, με δυνατότητα χρονικής επέκτασης των υπηρεσιών έως πέντε (5) επιπλέον έτη εφόσον ικανοποιούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις που θα καθορίσει ο Αναθέτων Φορέας (ΟΣΕΘ) στη Β’ Φάση του Διαγωνισμού. Η χρονική επέκταση της σύμβασης αποτελεί αποκλειστικό δικαίωμα του Αναθέτοντος Φορέα ο οποίος πρέπει να το ενεργοποιήσει το αργότερο 24 μήνες πριν τη λήξη της σύμβασης. Το ελάχιστο έργο που θα πρέπει να μπορεί να εκτελεί ο Ανάδοχος είναι 20.000.000 οχηματοχιλιόμετρα ανά έτος.
Ο εκτιμώμενος αριθμός οχημάτων ανέρχεται σε τουλάχιστον 220, μαζί με τα εφεδρικά οχήματα ο οποίος ενδέχεται να περιλαμβάνει διαφορετικούς τύπους οχημάτων ως προς το μέγεθος και τη χωρητικότητά τους. Από τα 220 οχήματα, 62 τουλάχιστον οχήματα θα πρέπει να είναι ηλεκτρικά, ώστε να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής και της Εθνικής νομοθεσίας (Ν.4710/2020) περί μείωσης ρύπων. Για τα υπόλοιπα 158 οχήματα επαφίεται στην κρίση των υποψηφίων να επιλέξουν θερμικά ή καθαρά (ηλεκτρικά ή υδρογόνου) οχήματα. Οι Ανάδοχοι είναι ελεύθεροι να επιλέξουν τα οχήματα που κρίνουν καταλληλότερα για την παροχή των επιβατικών μεταφορών. Αποδεκτά οχήματα είναι τα κανονικά δωδεκάμετρα λεωφορεία, τα αρθρωτά, τα midi και υπεραστικού τύπου μόνο για καθήμενους.
Στον διαγωνισμό προβλέπεται δικαίωμα προαίρεσης. Ειδικότερα, κατά την διάρκεια υλοποίησης της σύμβασης, ο Αναθέτων Φορέας (ΟΣΕΘ) διατηρεί το δικαίωμα να αυξήσει μονομερώς και με τους ίδιους όρους το συγκοινωνιακό έργο έως του ποσοστού 25%. Μετά το πρώτο έτος των υπηρεσιών ο Αναθέτων Φορέας διατηρεί το δικαίωμα να ζητήσει από τον Ανάδοχο να εκτελεί υπηρεσίες ευέλικτων μεταφορών (flexible transport services) μέχρι ποσού που δεν υπερβαίνει το 10% του αντιτίμου των τακτικών επιβατικών υπηρεσιών του αντίστοιχου έτους, όπως υπολογίζεται για το έργο των 20.000.000 οχηματοχιλιομέτρων.
Τι συμβαίνει τώρα
Στην παρούσα φάση την περιοχή ευθύνης του ΟΣΕΘ εξυπηρετούν δύο φορείς εκτέλεσης συγκοινωνιακού έργου: ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (ΟΑΣΘ) που υλοποιεί συγκοινωνιακό έργο κυρίως στις αστικές περιοχές και η ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης Α.Ε. που υλοποιεί συγκοινωνιακό έργο κυρίως στις περιαστικές περιοχές. Το σημερινό συνολικό ετήσιο προγραμματισμένο συγκοινωνιακό έργο είναι της τάξης των 41,2 εκατ. οχηματοχιλιομέτρων εκ των οποίων τα 22 εκατ. οχηματοχιλιόμετρα αφορούν τον ΟΑΣΘ και τα υπόλοιπα 19,2 εκατ. οχηματοχιλιόμετρα την ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης Α.Ε.
Όπως αναφέρεται στην προκήρυξη, ο ρόλος του ΟΑΣΘ (Συγκοινωνίες Θεσσαλονίκης) στην παροχή των υπηρεσιών επιβατικών μεταφορών στην περιοχή Θεσσαλονίκης βαίνει μειούμενος, με αποτέλεσμα τα τελευταία τρία έτη να ανατίθεται από τον ΟΣΕΘ, με έγκριση του αρμόδιου Υπουργείου, μέρος του έργου του στα ΚΤΕΛ Θεσσαλονίκης - με σύμπραξη τριών ακόμη ΚΤΕΛ (σήμερα). Ο ΟΑΣΘ προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες του σε οχήματα προέβη σε μίσθωση λεωφορείων από την ελεύθερη αγορά, ενώ χρησιμοποιεί και περί τα 25 οχήματα από σύνολο 49 μεταχειρισμένων οχημάτων που τελικώς του διέθεσε ο Δήμος Θεσσαλονίκης, μέσω χρησιδανείου.
Παρά ταύτα, ο ΟΑΣΘ δεν δύναται να δρομολογήσει πέραν των 250-270 οχημάτων ημερησίως έναντι των περίπου 370 (που θα έπρεπε), βάσει του εγκεκριμένου προγραμματισμού. Τα ΚΤΕΛ δρομολογούν περί τα 170-180 οχήματα ημερησίως ενώ το τελευταίο τρίμηνο δρομολογούνται επιπλέον 20-25 λεωφορεία για να καλύψουν τις ανάγκες 4 νέων γραμμών και να πυκνώσουν ορισμένες από τις υπάρχουσες.
Έναρξη δρομολογίων 30 νέων λεωφορείων σε περιαστικές γραμμές της Αττικής
Η αρχή, πάντως, σε σχέση με το μοντέλο αυτό ξεκίνησε ήδη στην Αθήνα, καθώς, ξεκίνησαν χτες δρομολόγια τα 30 πρώτα νέα λεωφορεία από τα συνολικά 211 που θα δρομολογηθούν σε 63 περιαστικές λεωφορειακές γραμμές της Αττικής, μετά τον διεθνή διαγωνισμό του ΟΑΣΑ για την παραχώρηση συγκοινωνιακού έργου.
Ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, σημείωσε ότι «τις επόμενες εβδομάδες θα προστεθούν 66 λεωφορεία, έτσι ώστε, μέσα στο επόμενο εξάμηνο, το σύνολο των 211 νέων λεωφορείων να κυκλοφορεί στην Ανατολική και Δυτική Αττική.Υπενθυμίζεται ότι ήδη 140 ηλεκτρικά λεωφορεία κυκλοφορούν στους δρόμους της Αθήνας. Επίσης, την προηγούμενη Πέμπτη υπεγράφη σύμβαση για 300 λεωφορεία leasing, το 30% των οποίων θα βρίσκεται στους δρόμους το επόμενο τρίμηνο, και το σύνολο αυτών το επόμενο εξάμηνο. Επιπρόσθετα, 300 λεωφορεία φυσικού αερίου θα προστεθούν έως το καλοκαίρι του 2025. Συνεπώς, 950 νέα λεωφορεία θα βρίσκονται στους δρόμους της Αττικής σε λιγότερο από ένα έτος από σήμερα».
Ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΑΣΑ, Γιώργος Σπηλιόπουλος ανέφερε ότι «όλα τα είναι καινούργια, κατηγορίας EURO VI+ και πλήρως προσβάσιμα για όλους τους πολίτες. Η διαδικασία της πλήρους ανανέωσης του στόλου μας ξεκίνησε τον Ιούνιο με την κυκλοφορία 140 ηλεκτρικών λεωφορείων, συνεχίζεται με τα 211 λεωφορεία που μπαίνουν στην υπηρεσία των πολιτών σήμερα, ακολουθεί η σταδιακή παραλαβή των 300 καινούργιων λεωφορείων από τη σύμβαση 10ετους μίσθωσης από την ΟΣΥ από τον Οκτώβριο και τέλος, η ένταξη 300 ακόμη λεωφορείων φυσικού αερίου την άνοιξη του 2025».
Το μοντέλο της Αττικής
Ο διεθνής διαγωνισμός του ΟΑΣΑ προβλέπει την παραχώρηση συγκοινωνιακού έργου σε 63 περιαστικές λεωφορειακές γραμμές της Αττικής, οι οποίες θα εξυπηρετούνται από 211 καινούργια λεωφορεία. Ήδη, τα πρώτα 130 λεωφορεία (30 αρθρωτά και 100 12μετρα) έχουν παραληφθεί από την ανάδοχη κοινοπραξία και τους επόμενους μήνες αναμένεται να ολοκληρωθεί η προμήθεια και των υπόλοιπων οχημάτων.
Από χτες ξεκίνησαν δρομολόγια τα 30 πρώτα νέα λεωφορεία σε γραμμές της Ανατολικής Αττικής. Σταδιακά μέσα στον επόμενο μήνα θα δρομολογηθούν επιπλέον 66 νέα οχήματα, καλύπτοντας συνολικά 25 γραμμές οι οποίες εξυπηρετούν τους εξής Δήμους: Κρωπίας, Μαρκόπουλου, Παιανίας, Παλλήνης, Ραφήνας-Πικερμίου, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Γλυφάδας, Ελληνικού-Αργυρούπολης, Πεντέλης, Χαλανδρίου, Αγίας Παρασκευής. Παράλληλα, συνεχίζεται η προμήθεια και των υπόλοιπων νέων λεωφορείων, που σταδιακά θα ξεκινήσουν το προσεχές διάστημα να εκτελούν δρομολόγια στις υπόλοιπες 38 περιαστικές γραμμές της Αττικής. Συγκεκριμένα, πρόκειται για λεωφορειακές γραμμές που εξυπηρετούν τους εξής Δήμους: Αγίας Βαρβάρας, Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Αιγάλεω, Ασπροπύργου, Αχαρνών, Ελευσίνας, Ιλίου, Φυλής, Μάνδρας, Χαϊδαρίου, Μεταμόρφωσης, Νέας Ιωνίας, Λυκόβρυσης-Πεύκης, Κηφισιάς, Διονύσου, Ωρωπού.
Η παραχώρηση του συγκοινωνιακού έργου, βάσει της νέας σύμβασης με την κοινοπραξία που αναδείχθηκε από τον διεθνή διαγωνισμό του ΟΑΣΑ, έχει διάρκεια 8 έτη και όλα τα οχήματα που θα δρομολογηθούν στις γραμμές είναι καινούργια, ντιζελοκίνητα λεωφορεία αστικού τύπου, κατηγορίας EURO VI, αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, με χαμηλό δάπεδο, πλήρως προσβάσιμα για όλους τους πολίτες.
