Ροή
Σε 10 λεπτά θα ολοκληρώνεται ο νομικός έλεγχος των συμβολαίων στο Κτηματολόγιο με τη συνδρομή της τεχνητής νοημοσύνης η οποία θα επιτρέπει τον ταχύτερο και ακριβή έλεγχο των ενεργών πράξεων όπως είναι οι αγοραπωλησίες και οι δωρεές με στόχο την επίσπευση της έκδοσης αποφάσεων. Η νέα πλατφόρμα AI, η οποία χρησιμοποιείται ήδη πιλοτικά από πάνω από 900 χρήστες στα Κτηματολογικά Γραφεία σε όλη την Ελλάδα και θα τεθεί και επισήμως σε λειτουργία από τις 20 Σεπτεμβρίου, εκτιμάται ότι θα δώσει λύση στο μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει το Κτηματολόγιο, το οποίο δεν είναι άλλο από το νομικό έλεγχο των συμβολαίων. Αν και το Κτηματολόγιο είναι ο πρώτος δημόσιος φορέας που αξιοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη, πρόθεση του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι, σε συνεργασία με άλλα υπουργεία και φορείς, να ενταχθεί η AI και σε άλλους τομείς όπως είναι η Υγεία και η Δικαιοσύνη όπου καταγράφεται μεγάλος όγκος συναλλαγών ενώ το 2025 αναμένεται να τρέξει ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης σε συνεργασία με το ΕΛΚΕΔ για την αποκατάσταση των καμένων εκτάσεων.
Πώς λειτουργεί το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης στο Κτηματολόγιο
Το νέο εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης - το οποίο λειτουργεί πιλοτικά σε όλη την επικράτεια και με την βοήθειά του έχουν ήδη εκδοθεί 2.000 αποφάσεις - αναμένεται να τεθεί επίσημα σε λειτουργία στο Ελληνικό Κτηματολόγιο στις 20 Σεπτεμβρίου 2024. Τα πρώτα αποτελέσματα από το πρώτο διάστημα λειτουργίας του είναι, σύμφωνα με το υπουργείο, θετικά, και η πλατφόρμα αναμένεται να εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου καθώς θα αξιοποιηθεί η εμπειρία από την πρακτική εφαρμογή του. Όπως διευκρίνισε η ηγεσία του υπουργείου, η πλατφόρμα δεν λαμβάνει αποφάσεις (αυτές τις λαμβάνουν οι προϊστάμενοι που τις χειρίζονται) αλλά με την βοήθειά της, οι χρήστες είναι σε θέση να διαβάσουν πολυσέλιδα συμβόλαια (ενεργές πράξεις-μεταβιβάσεις, δωρεές κλπ) σε φυσική γλώσσα, να αναγνωρίσουν το είδος της πράξης, να εντοπίσουν τα στοιχεία που απαιτούνται βάσει των νομικών κανόνων, να εφαρμόσουν αυτόματο έλεγχο πληρότητας των στοιχείων ενός συμβολαίου, όπως ενημερότητες και δήλωση ΕΝΦΙΑ και να δημιουργήσουν μια αυτόματη εισήγηση προς τον προϊστάμενο για την έγκριση ή απόρριψη στοιχείων του συμβολαίου. Η ανάγνωση της πράξης γίνεται σε αντιπαραβολή με τους νομικούς κανόνες που ισχύουν για το κάθε σημείο και σε περίπτωση που υπάρχει ασυμφωνία εμφανίζεται η ένδειξη «προσοχή» ή «λάθος» προκειμένου ο χρήστης να κάνει το σχετικό έλεγχο. Πάντως, δεδομένου ότι, όπως επεσήμανε ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, με το νόμο 5076/2023 (Επιτάχυνση των διαδικασιών ολοκλήρωσης του Ελληνικού Κτηματολογίου) έχουν περιοριστεί οι λόγοι απόρριψης σε λόγους απολύτου ακυρότητας, η τελική απόφαση θα λαμβάνεται πιο εύκολα και γρήγορα.
Με τη χρήση του νέου εργαλείου, ο χρόνος επεξεργασίας μειώνεται κάτω από το μισό ή ακόμη και στο 1/3 σύμφωνα με τις μέχρι τώρα δοκιμές, δηλαδή από την μισή ώρα (ή ακόμη και μία ώρα) που απαιτείται μέχρι τώρα, η εργασία θα ολοκληρώνεται σε 10 λεπτά ή και λιγότερο. Αυτό συνεπάγεται σημαντική εξοικονόμηση χρόνου και κόστους για το δημόσιο, καθώς μια διαδικασία που σήμερα κοστίζει 15 ευρώ, θα μπορούσε να κοστίζει έως και 30 λεπτά. Μάλιστα, δεδομένου ότι η πλατφόρμα παρέχει στατιστικά δεδομένα όπως π.χ ο χρόνος που απαιτήθηκε να ληφθεί μια απόφαση ή για τις καταχωρίσεις, προβλέπεται και η στενή παρακολούθηση των εργασιών αλλά και bonus παραγωγικότητας έως και 15% του μισθού.
Η εισαγωγή της τεχνητής νοημοσύνης στο Κτηματολόγιο θεωρείται μεταρρύθμιση-τομή αν αναλογιστεί κανείς ότι μέχρι τώρα οι εργασίες ήταν ως επί το πλείστον έγχαρτες και προέβλεπαν χρονοβόρες διαδικασίες. Αυτές ξεκινούσαν από την υπογραφή της σχετικής (έντυπης) πράξης στον συμβολαιογράφο μέχρι τις τεράστιες ουρές στις οποίες έπρεπε να περιμένει ο ενδιαφερόμενος για να υποβάλει τον φάκελο, ο οποίος, αφού ο πολίτης πλήρωνε στο ταμείο, στοιβαζόταν μαζί με άλλους φακέλους ενώ ο υπάλληλος σάρωνε χωρίς να υπάρχει πληροφοριακό σύστημα και ο νομικός έλεγχος γινόταν από δικηγόρους στο Μητρώο (οι οποίοι εργάζονταν με συγκεκριμένο ωράριο). Κατόπιν, ο προϊστάμενος υπέγραφε την σχετική απόφαση, η οποία καταχωριζόταν στο ΣΠΕΚ (το οποίο απαιτεί χειροκίνητη εισαγωγή δεδομένων) και ακολουθούσε η έκδοση του πιστοποιητικού και η ενημέρωση του ενδιαφερόμενου (αγοραστής κλπ).
Προσδοκία του υπουργείου είναι η νέα πλατφόρμα να συμβάλει στην μείωση των εκκρεμοτήτων σε μια περίοδο όπου επιταχύνεται και το κλείσιμο των υποθηκοφυλακείων (μέχρι το τέλος του έτους), κάτι που συνεπάγεται μεγαλύτερο όγκο πράξεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατέθηκαν, μέχρι τα τέλη Ιουνίου οπότε και κατατέθηκε το νέο νομοσχέδιο είχαν εκδοθεί 197.000 νέες αποφάσεις (ενώ προηγουμένως υπήρχαν 150.000 εκκρεμότητες) αλλά η μετατροπή των Υποθηκοφυλακείων σε Κτηματολογικά Γραφεία αναμένεται να αυξήσει τον όγκο αρχής γενομένης από την Θεσσαλονίκη (που άνοιξε τον Απρίλιο) και το Ηράκλειο ενώ περί τις 45.000 εκκρεμότητες αναμένεται να εισρεύσουν και από το γραφείο στη Ρόδο το οποίο αναμένεται να ανοίξει το Νοέμβριο. Ωστόσο, παρά τις αντιξοότητες, τις αστοχίες και την ταλαιπωρία που εξακολουθεί να υφίσταται σε αρκετές περιπτώσει το κοινό, το Κτηματολόγιο έχει «ανεβάσει» ταχύτητες κάτι το οποίο αποδεικνύεται και από τις αποφάσεις που έχει εκδώσει το Κτηματολογικό Γραφείο Αθηνών στο οποίο διενεργείται και ο μεγαλύτερος όγκος των συναλλαγών. Ενώ πέρυσι τον Ιούλιο είχαν εκδοθεί 600 αποφάσεις, φέτος τον Ιούνιο, ξεπέρασαν τις 5.500 και όλα αυτά έγιναν μόνο με ψηφιακά εργαλεία και χωρίς την χρήση της τεχνητής νοημοσύνης.
Σε ποιες άλλες δομές της κυβέρνησης θα ενταχθεί η τεχνητή νοημοσύνη
Το επόμενο βήμα είναι η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και σε άλλες διοικητικές δομές οι οποίες διαχειρίζονται μεγάλο όγκο δεδομένων. Σύμφωνα με όσα ανέφερε η ηγεσία του υπουργείου, τομέας της Υγείας είναι ένα από αυτούς ενώ αυτή την στιγμή σε εξέλιξη βρίσκονται οι εργασίες κοινών ομάδων εργασίας των υπουργείων Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Δικαιοσύνης προκειμένου να αναπτυχθούν συστήματα τα οποία θα διευκολύνουν την δουλειά των δικαστικών λειτουργών οι οποίοι διαχειρίζονται μεγάλους όγκους φακέλων. Η AI αναμένεται να επιστρατευτεί και για την διαχείριση των πλημμυρικών δεδομένων σε συνδυασμό με το υλικό που συλλέγεται από τους δορυφόρους (μάλιστα στο πλαίσιο της ΔΕΘ και δύο ακόμη συμβάσεις για τα σχετικά έργα) ενώ στα σκαριά βρίσκεται και μοντέλο για την αποκατάσταση των καμένων εκτάσεων. Όπως σημείωσε ο κ. Κυρανάκης, στόχος για το 2025 είναι να τρέξει ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης σε συνεργασία ΕΛΚΕΔ-Κτηματολογίου για την αποκατάσταση των καμένων εκτάσεων όπου από δορυφορικές φωτογραφίες (καθώς η χώρα αναβαθμίζεται σε επίπεδο συστοιχίας ελληνικών δορυφόρων από το 2026 και μετά) θα μπορούν να εντοπιστούν εκτάσεις οι οποίες έχουν καεί τα προηγούμενα χρόνια ενώ με την βοήθεια αλγορίθμων θα ελέγχεται η ταχύτητα με την οποία γίνεται η αναδάσωση, αν υπάρχει παράνομη δόμηση κλπ.
Αναφερόμενος στην αξιοποίηση της AΙ, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, σημείωσε ότι: «Ως Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης εργαζόμαστε ώστε να αξιοποιούμε κάθε δυνατότητα της Τεχνητής Νοημοσύνης η οποία κάνει πιο απλή την καθημερινότητα των πολιτών και των επιχειρήσεων. Αυτό αποδεικνύεται εξάλλου από την επιτυχημένη πορεία των πρώτων εφαρμογών ΤΝ όπως το mAigov και το mAiGreece. Ερχόμαστε τώρα και στο Κτηματολόγιο, στο μεγαλύτερο έργο πληροφορικής που συντελείται στη χώρα, να ενσωματώσουμε ΤΝ. Πρόκειται για κάτι ιδιαίτερα καινοτόμο, οραματικό. Η ΤΝ δεν θα λάβει αποφάσεις αλλά θα βοηθήσει σημαντικά τους εμπλεκόμενους λειτουργούς, θα επιταχύνει διαδικασίες. Στοχεύουμε σε πιο γρήγορο νομικό έλεγχο με παράλληλη αναβάθμιση της ασφάλειας δικαίου. Το Κτηματολόγιο, όχι απλώς έχει περάσει στο στάδιο ολοκλήρωσης του λύνοντας ένα πρόβλημα δεκαετιών, αλλά με την αξιοποίηση των αναδυόμενων τεχνολογιών γίνεται ένας δημόσιος φορέας παράδειγμα. Ένα παράδειγμα για το πως μπορούμε με την εισαγωγή ΤΝ να απελευθερώσουμε σημαντικές δυνάμεις και πόρους της Δημόσιας Διοίκησης».
