Ροή
Σημαντική υποχώρηση του δημοσίου χρέους από 153,7% του ΑΕΠ το 2024, σε 133,4% του ΑΕΠ το 2028 προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό – Διαρθρωτικό Σχέδιο που παρουσιάστηκε σήμερα. Αν τελικά οι προβλέψεις επιβεβαιωθούν στο τέλος της τετραετούς περιόδου που καλύπτει το σχέδιο η Ελλάδα θα πάψει να είναι η χώρα με το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όπως εξάλλου τονίστηκε από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών κατά την παρουσίαση του Μεσοπρόθεσμου ένας βασικός λόγος που υπήρξε συμφωνία με την Κομισιόν για την προς τα πάνω αναθεώρηση του ετήσιου ρυθμού αύξησης των δαπανών στο 3,7% το 2024 και στο 3,6% το 2025 από 3% πού ήταν η αρχική κατεύθυνση είναι η διασφαλισμένη καθοδική πορεία του δημοσίου χρέους.
Η αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ οφείλεται σε μια σειρά από παράγοντες όπως οι ρυθμοί ανάπτυξης, ο πληθωρισμός, τα πρωτογενή πλεονάσματα που κρατούν χαμηλά τις δανειοδοτικές ανάγκες της χώρας αλλά και η επιστροφή του ελληνικού αξιόχρεου σε επενδυτική βαθμίδα και η μείωση του spread των ελληνικών ομολόγων.
Το προφίλ του ελληνικού χρέους πρόκειται να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο μετά σειρά από κινήσεις που έχει παρουσιάσει αναλυτικά το insider.gr, όπως το αίτημα για τη σταδιακή αποδέσμευση (κατά το 1/3 φέτος) του μαξιλαριού διαθεσίμων των 15,7 δισ. ευρώ για την αποπληρωμή των ακριβών δανείων του πρώτου μνημονίου αλλά και το σχεδιασμό για τη σταδιακή ενσωμάτωση στο χρέος των αναβαλλόμενων τόκων για να «ομαλοποιηθεί» το «πικ» του 2032.
Όπως έχει γράψει από την άνοιξη το insider.gr, έχει συμφωνηθεί να σπάσει ο περίφημος «κουμπαράς» διαθεσίμων του ελληνικού δημοσίου της τάξης των 15,7 δισ. ευρώ που δημιουργήθηκε υποχρεωτικά από δόσεις μνημονιακών δανείων για την πρόωρη αποπληρωμή των ακριβών διακρατικών δανείων (GLF) του πρώτου μνημονίου.
Αυτή θα είναι η τρίτη πρόωρη αποπληρωμή μέρους των ευρωπαϊκών δανείων του GLF. Είχε προηγηθεί μια αποπληρωμή ύψους 2.645 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2022 και 5.290 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2023.
Σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό – Διαρθρωτικό Σχέδιο, έως το τέλος του τρέχοντος έτους θα γινουν επιπλέον πρόωρες αποπληρωμές ποσών ύψους 7.935 εκατ. ευρώ, τα οποία λήγουν τα έτη 2026, 2027 και 2028. Η διαφορά είναι πως φέτος θα γίνει – για πρώτη φορά – αίτημα ένα μέρος του ποσού αυτού (τα 5 δισ. ευρώ) να προέλθουν όχι από τα «ελεύθερα» διαθέσιμα αλλά από τα 15,7 δισ. ευρώ του «κουμπαρά» που είναι τόσα χρόνια δεσμευμένα.
Μία ακόμη παράλληλη κίνηση αφορά στο κρίσιμο 2032 και στο θέμα των αναβαλλόμενων τόκων 25 δισ. ευρώ. Η επίλυση του θέματος έχει επικυρωθεί πολιτικά και μέσα από τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, αλλά και από την Επιτροπή. Αφορά στην ξαφνική εμφάνιση το 2032 των αναβαλλόμενων τόκων μνημονιακών δανείων που εγγράφονται ετησίως στο έλλειμμα αλλά όχι στο χρέος. Όπως είπε σήμερα κατά την παρουσίαση του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Σχεδίου ο υφυπουργός Οικονομικών, Θάνος Πετραλιάς επιβεβαιώνοντας πλήρως παλαιότερο ρεπορτάζ του insider.gr το ποσό του περίπου 1 δισ. ετησίως θα αποτυπωθεί στατιστικά αναδρομικά από το 2012, αλλά δεν επηρεάζει τη ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.
Η πορεία μέχρι το 2028
Το χρέος της γενικής κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 153,7% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2024, έναντι 161,9% του ΑΕΠ το 2023. Για το τέλος του 2025, το χρέος της γενικής κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 149,1% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 4,6 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2024.
Όσον αφορά τη συνθήκη διασφάλισης της βιωσιμότητας του χρέους, το δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι θα καταγράψει μια σημαντική μείωση κατά 8,3 ποσοστιαίες μονάδες το 2024, ενώ η μέση ετήσια μείωση κατά την τετραετία που καλύπτει το σχέδιο υπολογίζεται σε 5,1 ποσοστιαίες μονάδες, σημαντικά μεγαλύτερη από την ελάχιστη απαίτηση που θέτει η συνθήκη διασφάλισης. Ως αποτέλεσμα, το ποσοστό του χρέους εκτιμάται ότι θα μειωθεί από 153,7% του ΑΕΠ το 2024, σε 133,4% του ΑΕΠ το 2028.
Τα επόμενα ορόσημα
Η διαδικασία για την πρόωρη αποπληρωμή των δανείων θα προχωρήσει με τρία αιτήματα με στόχο την ολοκλήρωση της διαδικασίας στις 15 Δεκεμβρίου.
- Θα γίνει αίτημα στο EWG για πρόωρη αποπληρωμή των ακριβών διακρατικών δανείων του 1ου μνημονίου.
- Θα γίνει παράλληλο αίτημα στον ESM να δεχθούν τα κράτη μέλη αυτή την πληρωμή (γιατί είναι επίσημοι δανειστές)
- Θα γίνει – για πρώτη φορά – το αίτημα ένα μέρος του ποσού αυτού να προέλθει όχι από τα «ελεύθερα» διαθέσιμα αλλά από τα 15,7 δισ. ευρώ του «κουμπαρά» που είναι τόσα χρόνια δεσμευμένα.
Όλα αυτά πρόκειται να συζητηθούν και κατά την τριήμερη αποστολή των θεσμών (Κομισιόν, ΕΚΤ, ESM) στην Αθήνα που θα ολοκληρωθεί στις 11 Οκτωβρίου αλλά και να αποτυπωθούν στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που θα κατατεθεί στη Βουλή, τη Δευτέρα 7 Οκτωβρίου.
