Αίσια έκβαση είχε χθες το τελευταίο κρίσιμο ορόσημο για την άρση κάθε αβεβαιότητας σχετικά με τη διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου, καθώς η ελληνική και η κυπριακή ρυθμιστική αρχή (ΡΑΑΕΥ και ΡΑΕΚ) ενέκριναν από κοινού να ενσωματωθεί στο ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει το έργο, την πρόβλεψη για τον ισόποσο επιμερισμό του γεωπολιτικού ρίσκου.
Όπως είχε γράψει το insider.gr, η κοινή απόφαση της ΡΑΑΕΥ και της ΡΑΕΚ αποτελούσε τη μοναδική πλέον εκκρεμότητα, ώστε να ξεμπλοκάρει η κατασκευή του Great Sea Interconnector. Έτσι, πλέον η υλοποίηση της διασύνδεσης προχωρά κανονικά - καθώς ο ΑΔΜΗΕ, φορέας υλοποίησης της διασύνδεσης, διαθέτει όλα τα εχέγγυα για την οικονομική βιωσιμότητα του πρότζεκτ. Πρόκειται για ένα ιστορικό ορόσημο για το Great Sea Interconnector, το οποίο έως και λίγες εβδομάδες νωρίτερα κινδύνευε κυριολεκτικά να τιναχτεί στον αέρα.
Υπενθυμίζεται ότι ο ισόποσος επιμερισμός του ρίσκου αποτέλεσε ελληνική πρόταση, η οποία ενσωματώθηκε στη διακρατική συμφωνία Ελλάδας – Κύπρου και υπερψηφίστηκε την προηγούμενη εβδομάδα από την ελληνική Βουλή. Η πρόβλεψη αυτή σημαίνει πως στην περίπτωση καθυστέρησης ή ματαίωσης του έργου λόγω εξωγενών παραγόντων, χωρίς υπαιτιότητα του φορέα υλοποίησης, η Ελλάδα θα αναλάβει ένα επιπλέον 13% της ανάκτησης των δαπανών που θα έχουν γίνει έως τότε – από το 37% που έτσι κι αλλιώς θα ανακτηθεί από τους Έλληνες καταναλωτές.
Το ποσό αυτό θα προέλθει από τον κρατικό προϋπολογισμό. Όπως είναι φυσικό, κατά το ίδιο ποσοστό θα μειωθεί και η ανάκτηση των έως τότε δαπανών από την Κύπρο, σε ένα τέτοιο αρνητικό σενάριο.
Οι προεργασίες για την κατασκευή
Η ενσωμάτωση της πρόβλεψης για το γεωπολιτικό ρίσκο έγινε με κοινή απόφαση της ΡΑΑΕΥ και της ΡΑΕΚ, με την οποία τροποποιείται ο Διασυνοριακός Επιμερισμός του Κόστους (Cross Border Cost Allocation). Πριν από την τροποποίηση, στην περίπτωση π.χ. της Κύπρου προβλεπόταν ότι σε ένα αρνητικό ενδεχόμενο «ενδέχεται» να αναλάβει την ανάκτηση του 63% των δαπανών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι για την άρση των ρυθμιστικών αβεβαιοτήτων έχει ήδη ενημερωθεί η State Grid, στρατηγικός επενδυτής του ΑΔΜΗΕ, και προσωπικά ο νέος CEO της κινεζικής εταιρείας. Επίσης, ο ΑΔΜΗΕ θα έχει στο τέλος της επόμενης εβδομάδας συνάντηση με την Κομισιόν, ώστε να την ενημερώσει για το γεγονός ότι έχουν πλέον ξεπεραστεί όλα τα ρυθμιστικά «αγκάθια».
Την ίδια στιγμή, σε εξέλιξη βρίσκεται η δεύτερη φάση των βυθομετρικών ερευνών για την πόντιση του καλωδίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, το ερευνητικό σκάφος βρίσκεται αυτή τη στιγμή στα κυπριακά χωρικά ύδατα.
Παράλληλα, το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα εντατικοποιηθούν οι συζητήσεις με τη Siemens, ανάδοχο των Σταθμών Μετατροπής (Converters). Στόχος είναι η σύμβαση να υπογραφεί να υπογραφεί στο πρώτο τρίμηνο του 2025.
«Ξεκλειδώνει» η είσοδος νέων επενδυτών
Την ίδια στιγμή, η ασφάλεια που χαρακτηρίζει πλέον το ρυθμιστικό πλαίσιο δημιουργεί ευοίωνες προοπτικές για τη δανειοδότησή του από την ΕΤΕπ. Η προοπτική αυτή θα αποτελέσει αντικείμενο επαφών που θα έχει το επόμενο διάστημα η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ με στελέχη της ευρωπαϊκής τράπεζας.
Παράλληλα, «ξεκλειδώνει» τις συζητήσεις για την είσοδο νέων επενδυτών στον φορέα υλοποίησης. Αυτή τη στιγμή, το πλέον θερμό ενδιαφέρον υπάρχει από την πλευρά της γαλλικής Meridiam,η οποία έχει υπογράψει σχετικό Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) με τον ΑΔΜΗΕ τον Ιούνιο. Υπενθυμίζεται ότι η Meridiam διαχειρίζεται περισσότερα από 22 δισ. δολάρια περιουσιακών στοιχείων, έχοντας παρουσία σε 56 χώρες.
Επίσης, η εμπλοκή στο Great Sea Interconnector εξακολουθεί να βρίσκεται «στο κάδρο» αμερικανικών funds, με προεξάρχοντα τον αναπτυξιακό χρηματοδοτικό οργανισμό της κυβέρνησης των ΗΠΑ, Development Finance Corporation (DFC). Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο το DFC είχε αποστείλει στον ΑΔΜΗΕ επιστολή προθέσεως (Letter Of Intent) για τη συμμετοχή του στο Great Sea Interconnector – είτε μέσω συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο, είτε δανειοδότησης, είτε συνδυασμού των δύο. Για την τελική επενδυτική απόφαση του DFC, βασική προϋπόθεση αποτελούσε η έγκαιρη ολοκλήρωση του ρυθμιστικού πλαισίου.
Παράλληλα, όπως έχει αποκαλύψει ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, την προοπτική συμμετοχής εξετάζουν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Υπενθυμίζεται ότι, στο περιθώριο της COP 28 στο Ντουμπάι, είχε υπογραφεί μνημόνιο κατανόησης μεταξύ του ΑΔΜΗΕ, του υπουργείου Ενέργειας Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου και της εταιρείας TAQA από τα ΗΑΕ, με αντικείμενο τη διασύνδεση.
Ο κ. Χριστοδουλίδης σημείωσε πως οι διαβουλεύσεις αφορούν την προοπτική σύστασης εταιρείας με τη συμμετοχή και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σύμφωνα με τη διακρατική συμφωνία, η Κύπρος θα συμμετάσχει στο μετοχικό κεφάλαιο του φορέα υλοποίησης το συντομότερο δυνατό.
