Η διεθνής τιμή του πετρελαίου καταγράφει διακυμάνσεις αλλά όπως φαίνεται ο γεωπολιτικός κίνδυνος ίσως να είναι ο παράγοντας που την επηρεάζει λιγότερο. Η τιμή του Brent ανέκαμψε την Τετάρτη, σημειώνοντας άνοδο άνω του 1%, αφού τα στοιχεία έδειξαν ότι τα αποθέματα αργού και βενζίνης στις ΗΠΑ μειώθηκαν απροσδόκητα την περασμένη εβδομάδα ενώ η αγορά αναμένει ταυτόχρονα και την απόφαση του ΟΠΕΚ, ο οποίος μπορεί να καθυστερήσει την προγραμματισμένη αύξηση της παραγωγής πετρελαίου. Η άνοδος της τιμής σήμερα δεν σηματοδοτεί απαραίτητα την έναρξη μιας περιόδου συνεχόμενων αυξήσεων και αυτό, επειδή τα μακροοικονομικά και η πορεία της ζήτησης, δείχνουν να έχουν μεγαλύτερο ειδικό βάρος τη δεδομένη στιγμή.
Πώς επηρεάζει το πετρεάλαιο ο γεωπολιτικός κίνδυνος
Οι παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου κατέγραψαν απότομη πτώση μετά από τα αντίποινα του Ισραήλ το Σαββατοκύριακο, το οποίο στόχευσε ιρανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις και όχι ενεργειακές υποδομές του, όπως φοβόταν η αγορά. Σε μια άλλη εποχή, ένα τέτοιο χτύπημα, όσο περιορισμένης κλίμακας και να είναι, θα είχε στείλει τις τιμές του πετρελαίου στα ύψη. Η αγορά όμως φαίνεται ότι, είτε έχει συνηθίσει την παρατεταμένη περίοδο γεωπολιτικής έντασης στη Μέση Ανατολή, είτε αξιολογεί περισσότερο άλλες παραμέτρους όπως είναι τα μακροοικονομικά και η πορεία της ζήτησης.
Στις αρχές Οκτωβρίου, αφού το Ιράν εκτόξευσε σχεδόν 200 πυραύλους κατά του Ισραήλ φέρνοντας τη Μέση Ανατολή πιο κοντά σε έναν διευρυμένο περιφερειακό πόλεμο, οι τιμές του αργού κατέγραψαν σημαντική άνοδο. Όμως, πολλοί ειδικοί βλέπουν την ισραηλινή απάντηση το Σαββατοκύριακο ως περιορισμένη η οποία έχει δυνητικά στόχο να τερματίσει τον κύκλο αντιποίνων από κάθε πλευρά, τουλάχιστον προς το παρόν. Έτσι, δεδομένου ότι δεν επλήγησαν τελικά τα κοιτάσματα του έβδομου μεγαλύτερου παραγωγού αργού στον κόσμο, η τιμή του Brent κινείται κοντά στα 71 δολάρια το λίτρο.
Η διεθνής αγορά δείχνει να απελευθερώνεται από το γεωπολιτικό άγχος. Αντ’ αυτού φαίνεται ότι ιεραρχεί υψηλότερα τις προοπτικές της ζήτησης. Η εστίαση επέστρεψε στα θεμελιώδη στοιχεία των παγκόσμιων αγορών ενέργειας, στις οποίες φέτος κυριάρχησε το μοντέλο της άφθονης προσφοράς και της πτώσης της ζήτησης, η οποία επηρεάζεται σημαντικά από την πορεία της οικονομίας της Κίνας, του δεύτερου μεγαλύτερου καταναλωτή πετρελαίου στον κόσμο. Το Πεκίνο ανέφερε ότι η οικονομία της Κίνας αναπτύχθηκε με ετήσιο ρυθμό 4,6% το τρίμηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου, κάτω από τον επίσημο στόχο για ανάπτυξη «περίπου 5%» για το 2024.
Η παγκόσμια προσφορά πετρελαίου έχει αλλάξει ριζικά από τότε που οι ΗΠΑ να ανέλαβαν τα ηνία στην παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου. Μήνες πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς και της Χεζμπολάχ, δύο αντιπροσώπων του Ιράν, δεν κατάφεραν να ενισχύσουν τις τιμές για τον ΟΠΕΚ και τα 12 πετρελαιοπαραγωγά κράτη του. Μόνο το ενδεχόμενο μιας άμεσης αντιπαράθεσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν τάραξε τα νερά.
Πού αναμένεται να φθάσουν οι τιμές του πετρελαίου
Η μακροπρόθεσμη προσδοκία είναι οι τιμές του πετρελαίου να κινηθούν χαμηλότερα, όχι υψηλότερα. Αυτό συμβαίνει επειδή η ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης «γέρνει» προς την προσφορά, μια δυναμική που συνήθως αποπληθωρίζει τις τιμές του πετρελαίου.
Στην πιο πρόσφατη ενημέρωση για τις ενεργειακές αγορές, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας δήλωσε ότι η ζήτηση για πετρέλαιο το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους αυξήθηκε σε μικρότερο βαθμό από το 2020.
Ορισμένοι ειδικοί στον τομέα της ενέργειας πιστεύουν ότι οι τιμές του πετρελαίου έχουν κορυφωθεί φέτος και θα συνεχίσουν να αποκλιμακώνονται. Ο περιορισμένος χαρακτήρας των ισραηλινών επιδρομών κατά του Ιράν θα πρέπει να μειώσει τους φόβους για ευρύτερο πόλεμο και ταυτόχρονα να μειώσει μέρος της γεωπολιτικής πριμοδότησης για το αργό πετρέλαιο, δήλωσε ο Tom Kloza, επικεφαλής της παγκόσμιας ενεργειακής ανάλυσης της Oil Price Information Service.
Ταυτόχρονα, ο ΟΠΕΚ + συνεχίζει να μειώνει τις προβλέψεις του, όπως και ο ΔΟΕ, ενώ με ενδιαφέρον αναμένει η αγορά να δει εάν τελικά το καρτέλ θα προχωρήσει σε αυξήσεις παραγωγής όπως είχε προγραμματιστεί για το τέλος του έτους. Την περασμένη εβδομάδα αυτό φαινόταν εύλογο καθώς οι τιμές του πετρελαίου φαινόταν να επιστρέφουν προς τα 80 δολάρια το βαρέλι. Πλέον όμως το αφήγημα έχει αλλάξει. Εάν οι τιμές του πετρελαίου συνεχίσουν να υποχωρούν κάτω από τα 70 δολάρια το βαρέλι, ο ΟΠΕΚ + είναι μάλλον απίθανο να αυξήσει την παραγωγή τον Δεκέμβριο.
Στη μηνιαία έκθεσή του για την αγορά πετρελαίου για τον Οκτώβριο, ο ΟΠΕΚ προέβλεψε αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου κατά 1,93 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα για το 2024, μειωμένη κατά 106.000 bpd από τα 2,03 εκατ. που αναμενόταν τον περασμένο μήνα. Ο ΟΠΕΚ απέδωσε την προσαρμογή στα «πραγματικά δεδομένα που ελήφθησαν σε συνδυασμό με ελαφρώς χαμηλότερες προσδοκίες για την απόδοση της ζήτησης πετρελαίου σε ορισμένες περιοχές».
Για το 2025 ο οργανισμός μείωσε την εκτίμηση για την αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου σε 1,64 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα από τα 1,74 εκατομμύρια βαρέλια τον προηγούμενο μήνα.
Μετά τις εξελίξεις της περασμένης εβδομάδας και η CitiGroup μείωσε τον στόχο της τιμής Brent για τους επόμενους τρεις μήνες σε περίπου 70 δολάρια το βαρέλι, από 74 δολάρια πριν.
