Το 2024 ήταν μία χρονιά που δοκίμασε την Ευρωζώνη, με τις μεγαλύτερες οικονομίες της, τη Γερμανία και τη Γαλλία, να έρχονται αντιμέτωπες με σημαντικές πολιτικές και οικονομικές αναταράξεις, με αποκορύφωση το γεγονός πως καμία από τις δύο δεν έχει προϋπολογισμό για φέτος, με αποτέλεσμα να απειλείται η θέση της Γηραιάς Ηπείρου στο παγκόσμιο στερέωμα.
Οι οικονομολόγοι που επικαλείται το CNBC προειδοποιούν ότι η τροχιά σε Βερολίνο και Παρίσι είναι ανησυχητική, καθώς η απουσία ανάπτυξης, οι δημοσιονομικές ανισορροπίες και τα πολιτικά αδιέξοδα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε παρακμή την ΕΕ, η οποία θα βρεθεί πίσω στην διεθνή κούρσα με ΗΠΑ και Κίνα.
«Η κατάσταση σήμερα είναι διαφορετική από την προηγούμενη κρίση χρέους μιας και τα πιο έντονα προβλήματα της Ευρώπης δεν συγκεντρώνονται πλέον σε μικρότερες οικονομίες όπως η Ελλάδα. Αντίθετα, είναι οι δύο πιο σημαντικές οικονομίες της Ευρώπης που καλούνται να βρουν λύσεις» υπογράμμισε ο Νιλ Σέρινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος στην Capital Economics.
«Η Ευρώπη αντιμετωπίζει συνεχή κατάπτωση χωρίς θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις στον πυρήνα της», ανέφερε ο αναλυτής, σημειώνοντας ότι εάν δεν υπάρξουν αλλαγές, θα βρεθεί με ένα μέλλον με πολύ χαμηλή ανάπτυξη, έντονες ανησυχίες για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα και θα βρεθεί πίσω στον παγκόσμιο ανταγωνισμό υπερδυνάμεων μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου.
Πλέον, ούτε η Γαλλία ούτε η Γερμανία διαθέτουν προϋπολογισμό για το 2025, εν μέσω πολιτικών αντιπαραθέσεων είχαν σαν αποτέλεσμα να καταρρεύσουν οι κυβερνήσεις. Ο Μπαϊρού πήρε την σκυτάλη από τον Μπαρνιέ και ο Σολτς έχουν μπροστά του πρόωρες εκλογές τον Φεβρουάριο. Βέβαια, ο γαλλογερμανικός άξονας αντιμετωπίζει διαφορετικές και εντελώς οικονομικές προκλήσεις: της υπερβολικής δαπάνης και των υποδαπανών.
«Το πρόβλημα της Γερμανίας είναι η υπερβολικά αυστηρή δημοσιονομική πολιτική. Το λεγόμενο "φρένο χρέους" μειώνει σημαντικά το περιθώριο δαπανών για το έλλειμμα, παρόλο που η επιβάρυνση του γερμανικού δημόσιου χρέους είναι χαμηλή. Με μια στάσιμη οικονομία, η Γερμανία θα ωφεληθεί από μία χαλαρότερη δημοσιονομική πολιτική, όμως η Γαλλία στον αντίποδα πρέπει να μειώσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα που έφθασε στο 6,1% και το χρέος που άγγιξε το 112% επί του ΑΕΠ το 2024» ανέφερε ο Σέρινγκ.
Ανάγκη εστίασης στην ανάπτυξη
Οι οικονομολόγοι διαμηνύουν ότι η έλλειψη δημοσιονομικών σχεδίων σημαίνει ότι οι μεγάλες οικονομίες της ΕΕ δεν θα είναι σε θέση να επικεντρωθούν πλήρως σε πολιτικές που στοχεύουν στην οικονομική άνθιση, δίνοντας νέα πνοή στην ανησυχητική τάση της αναιμικής ανάπτυξης που καταγράφεται τα τελευταία χρόνια επί ευρωπαϊκού εδάφους.
Ορισμένοι αναλυτές, όπως ο Κάλουμ Πίκερινγκ, επικεφαλής οικονομολόγος στο Peel Hunt, επισημαίνουν ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να είναι πιο τολμηρή και να προχωρήσει σε μεγαλύτερες μειώσεις επιτοκίων το 2025. Άλλοι λένε ότι οι περικοπές στο κόστος δανεισμού δεν μπορούν να βοηθήσουν σε διαρθρωτικά προβλήματα, όπως η χαμηλή άνοδος της παραγωγικότητας.
Παράλληλα, υπάρχουν και οι αντίθετοι άνεμοι, που είναι για παράδειγμα οι διαφαινόμενοι αμερικανικ9οί δασμοί στις ευρωπαϊκές εισαγωγές στις ΗΠΑ, οι οποίοι είναι πιθανό να εισαχθούν από τον Ντόναλντ Τραμπ. «Η βασική μας υπόθεση είναι ότι η Ευρώπη θα αντιμετωπίσει ένα αρκετά δύσκολο έτος το 2025», διαπίστωσε ο Τζάρι Στεν, επικεφαλής οικονομολόγος της Goldman Sachs για την Ευρώπη, με την επενδυτική τράπεζα να προβλέπει ανάπτυξη 0,8% για την Ευρωζώνη το 2025 – έναντι 2,5% για την ΗΠΑ.
«Υπάρχουν πολλά ζητήματα… οι υψηλές τιμές ενέργειας, η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας, η πολιτική αβεβαιότητα, οι εμπορικές εντάσεις. Αυτά είναι όλα αρνητικά πράγματα», εξήγησε και σημείωσε ότι τα χαμηλότερα επιτόκια «θα βοηθήσουν κάπως στην αποταμίευση και στην τόνωση των καταναλωτικών δαπανών, και αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο πιστεύουμε στην πραγματικότητα ότι η Ευρώπη θα αναπτυχθεί το επόμενο έτος, παρά τις προκλήσεις».
«Αλλά την ίδια στιγμή, νομίζω ότι πρέπει επίσης να είμαστε ρεαλιστές και να παραδεχθούμε ότι πολλά από τα παραπάνω προβλήματα όπως το κόστος στα καύσιμα, η Κίνα, οι δημοσιονομικές πολιτικές και τα πολιτικά αδιέξοδα δεν θα επιλυθούν μαγικά με τις μειώσεις επιτοκίων. Καταληκτικά περιμένουμε ένα δύσκολο περιβάλλον το 2025» ανέφερε.
