Με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο θα αρχίσουν να ξεκαθαρίζονται οι τεράστιες αβεβαιότητες που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία και οι αγορές σχετικά με το πόσο μεγάλο μέρος της ρητορικής του Τραμπ, τόσο στην προεκλογική εκστρατεία όσο και ως εκλεγμένος πρόεδρος, θα γίνει πραγματικότητα, αναφέρει η Capital Economics.
Mέχρι στιγμής κανείς δεν γνωρίζει πραγματικά τι έρχεται – η μόνη πραγματική βεβαιότητα είναι ότι η πορεία που ακολουθούν οι αγορές θα είναι μάλλον αρκετά ανώμαλη.
- Δείτε επίσης - Τραμπ: Έφθασε η ώρα της ορκωμοσίας – «Αποκαλυπτήρια» για δασμούς, εξωτερική πολιτική και... TikTok
Οι δασμοί δεν είναι απαραιτήτως ο «μπαμπούλας»
«Υπάρχουν μερικοί τομείς στους οποίους μπορούμε να είμαστε αρκετά σίγουροι για το τι να περιμένουμε. Πρώτον, είναι πιθανό οι δασμοί στις εισαγωγές των ΗΠΑ να αυξηθούν, αν και πότε, κατά πόσο ή σε ποιες κατηγορίες αγαθών και χώρες παραμένει ασαφές», αναφέρει ο επικεφαλής της Capital Economics Neil Shearing. Με βάση τη ρητορική του Τραμπ, ο αναλυτής υποθέτει ότι οι ΗΠΑ θα επιβάλουν δασμούς 60% στις εισαγωγές από την Κίνα και καθολικό δασμό 10% στις εισαγωγές από άλλες χώρες, αν και με τη δυνατότητα να εξαιρεθούν οι δασμοί για ορισμένα αγαθά όπως η ενέργεια.
Ενώ οι υψηλότεροι δασμοί δεν συνιστούν καλή πολιτική, οι οικονομικές συνέπειες είναι συχνά υπερεκτιμημένες. Ο αντίκτυπος θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του μεγέθους και του εύρους των δασμών, του βαθμού ανατίμησης του δολαρίου ως αντίδραση και της έκτασης των αντιποίνων από άλλες χώρες. Συνολικά, ο οίκος εκτιμά ότι οι υψηλότεροι δασμοί θα μπορούσαν να ωθήσουν τον πληθωρισμό των ΗΠΑ πάνω από το 3% σε ετήσια βάση έως το τέλος του τρέχοντος έτους, αλλά, δεδομένου ότι αυτό αντιπροσωπεύει μια ελαφρά ανοδική μετατόπιση και όχι την έναρξη διαδοχικών αυξήσεων των τιμών, το αποτέλεσμα λογικά θα είναι προσωρινό και ο πληθωρισμός θα αποκλιμακωθεί το 2026. Και ενώ το Μεξικό, ο Καναδάς και η Κίνα θα μπορούσαν να πληγούν σχετικά σκληρά από αυτούς τους δασμούς (μείωση του ΑΕΠ από 0,5-1% από το αντίστοιχο ΑΕΠ τους) ο αντίκτυπος σε άλλες οικονομίες, συμπεριλαμβανομένων αυτών στην Ευρώπη, είναι πιθανό να είναι μέτριος.
Μακροπρόθεσμα, το μεγαλύτερο ζήτημα είναι ο βαθμός στον οποίο η επιβολή δασμών οδηγεί σε σημαντική επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ των ΗΠΑ και των παραδοσιακών συμμάχων τους. Ένα από τα πλεονεκτήματα της Αμερικής σε έναν κόσμο που απομονώνεται είναι η έκταση των συμμαχιών της και η επιρροή της τόσο με τις μεγάλες ανεπτυγμένες οικονομίες όσο και με αρκετές μεγάλες αναδυόμενες αγορές. Αυτό διευκόλυνε την Ουάσιγκτον να αναδιαρθρώσει τις αλυσίδες εφοδιασμού μακριά από την Κίνα σε περιοχές που θεωρούνται στρατηγικής σημασίας. Συνέβαλε επίσης στη διευκόλυνση της επιβολής ευρέων ελέγχων στις εξαγωγές τεχνολογίας αιχμής στην Κίνα από τη Δύση. Εάν η πιο επιθετική προσέγγιση του Τραμπ αποδυναμώσει τις συμμαχίες της Αμερικής, θα υπονομεύσει ένα από τα βασικά πλεονεκτήματά της έναντι της Κίνας σε έναν κατακερματισμένο κόσμο.
Μια στασιμοπληθωριστική πολιτική έναντι των ξένων εργατών
Οι περιορισμοί στη μετανάστευση έρχονται αναμφίβολα νωρίς στη ζωή της νέας προεδρίας, αν και ο αντίκτυπός τους στις μεταναστευτικές ροές και ο βαθμός στον οποίο η κυβέρνηση θα απελάσει τους εργαζομένους χωρίς έγγραφα είναι επίσης ασαφείς. Αυτό σημαίνει ότι οι οικονομικές τους συνέπειες είναι εξίσου αβέβαιες. Ceteris paribus, οι προσπάθειες για τη μείωση της καθαρής μετανάστευσης στις ΗΠΑ και την απομάκρυνση των εργαζομένων χωρίς έγγραφα θα συμπιέσουν την προσφορά εργασίας. Αυτό με τη σειρά του θα μειώσει το δυνητικό ΑΕΠ. Αλλά επειδή οι μετανάστες ξοδεύουν επίσης, η συνολική ζήτηση θα είναι επίσης πιο αδύναμη από ό,τι θα συνέβαινε διαφορετικά. Οι συνέπειες για τον πληθωρισμό είναι επομένως πιο διφορούμενες από ό,τι πολλοί υποθέτουν, αναφέρει η Capital Economics. Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι η μετανάστευση στις ΗΠΑ έχει ήδη επιβραδυνθεί σημαντικά τους τελευταίους έξι μήνες. Η αίσθηση των αναλυτών είναι ότι τα αποτελέσματα της μεταρρύθμισης για τη μετανάστευση θα είναι ελαφρώς στασιμοπληθωριστικά, αν και πολλά θα εξαρτηθούν από την κλίμακα και το χρονοδιάγραμμα των πολιτικών σε αυτόν τον τομέα.
Όλοι οι δρόμοι οδηγούν πίσω στη δημοσιονομική πολιτική
Ενώ οι δασμοί και η μεταρρύθμιση της μετανάστευσης βρίσκονται μόνιμα στα πρωτοσέλιδα, η προσέγγιση της κυβέρνησης Τραμπ στη δημοσιονομική πολιτική είναι αναμφισβήτητα το πιο σημαντικό ζήτημα. Όπως έχει σημειώσει η Capital Economics, η δημοσιονομική θέση των ΗΠΑ βρίσκεται σε σημαντικά χειρότερη θέση τώρα από ό,τι όταν ο Τραμπ ανέλαβε για πρώτη φορά τα καθήκοντά του το 2017. Το έλλειμμα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού είναι κοντά στο 7% του ΑΕΠ και το καθαρό χρέος κινείται κοντά στο 100% του ΑΕΠ. Επιπλέον, η μετατόπιση από τα αρνητικά στα θετικά πραγματικά επιτόκια έχει κάνει την αριθμητική που στηρίζει τη δυναμική του δημοσίου χρέους των ΗΠΑ εξαιρετικά προκλητική. Με τα τρέχοντα επιτόκια και ακόμη και αν υποτεθεί ότι η αύξηση του ΑΕΠ παραμένει κοντά στον πρόσφατο σταθερό ρυθμό της, οι ΗΠΑ θα πρέπει να προβούν σε δημοσιονομική προσαρμογή ισοδύναμη με 3% του ΑΕΠ για να σταθεροποιήσουν τον δείκτη του ομοσπονδιακού χρέους προς ΑΕΠ. Αυτό περιορίζει το περιθώριο για πρόσθετες φορολογικές μειώσεις που χρηματοδοτούνται από το έλλειμμα. Αντίστοιχα, εάν ο Τραμπ πρόκειται να εκπληρώσει τις υποσχέσεις της προεκλογικής εκστρατείας να μειώσει τους φόρους για τα πάντα, από τα φιλοδωρήματα μέχρι τα εταιρικά κέρδη, τότε αυτοί θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν είτε από αυξήσεις σε άλλους φόρους (όπως δασμούς) είτε από μειώσεις δαπανών. Είτε θα αντιπροσώπευε μια μετατόπιση του βάρους της φορολογίας ή των δαπανών στην οικονομία και όχι πρόσθετα δημοσιονομικά κίνητρα που θα ενίσχυαν τη συνολική ζήτηση.
Μια αυστηρότερη δημοσιονομική στάση θα μείωνε τόσο το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών όσο και τα ελλείμματα του εμπορικού ισοζυγίου. Και δεδομένου ότι ο Τραμπ θα έκλινε προς την περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, θα βοηθούσε επίσης στην αποδυνάμωση του δολαρίου και στην παροχή στήριξης στις εξαγωγές των ΗΠΑ. «Η δημοσιονομική προσαρμογή πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο των οικονομικών σχεδίων της επόμενης κυβέρνησης» αναφέρει η Capital Economics.
