Στο προσκήνιο αναδύεται το λεγόμενο ουδέτερο επιτόκιο (αυτό που δεν στηρίζει ούτε και συρρικνώνει την ανάπτυξη), με την πρόεδρο της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, να κάνει αναφορά σε αυτό, χωρίς ωστόσο να προβαίνει σε λεπτομέρειες, με αποτέλεσμα να παραμένει άγνωστος ο στόχος για το επίπεδο αυτό και πόσες συνεδριάσεις χρειάζονται για να επιτευχθεί.
Η Λαγκάρντ επανέλαβε ότι θα συνεχιστεί η μείωση των επιτοκίων ακολουθώντας τη γνωστή τακτική να λαμβάνονται οι αποφάσεις σε κάθε συνεδρίαση ξεχωριστά και ανάλογα με τα μακροοικονομικά στοιχεία κάθε φορά.
Τα βλέμματα είναι επίσης στραμμένα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, καθώς παραμένουν άδηλα τα στοιχεία των εμπορικών, οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών του Ντόναλντ Τραμπ. Για το λόγο αυτό, οι τοποθετήσεις και οι δηλώσεις Λαγκάρντ ήταν ιδιαίτερα προσεκτικές, αποφεύγοντας να λάβει συγκεκριμένη θέση.
Άγνωστο το επίπεδο του ουδέτερου επιτοκίου
Τα μέχρι τώρα σενάρια δίδουν ένα πιθανό στοπ για το ουδέτερο επιτόκιο, μεταξύ 1,75% και 2,5%, με τις αγορές να προεξοφλούν ένα επίπεδο στο 2%. Το προσωπικό της ΕΚΤ θα δημοσιοποιήσει τις νέες προβλέψεις του για το ουδέτερο επιτόκιο στις 7 Φεβρουαρίου.
«Εάν με ρωτάτε εάν θα πρέπει να προχωρήσουμε κάτω από το ουδέτερο επιτόκιο για να στηρίξουμε την οικονομία, δεν θα σας απαντήσω», είπε χαρακτηριστικά η Λαγκάρντ, επαναλαμβάνοντας ότι η ΕΚΤ δεν έχει εκ των προτέρων δεσμευθεί σε συγκεκριμένη πολιτική. Επομένως, οι επόμενες κινήσεις θα εξαρτηθούν, όπως εξήγησε, από τα επικείμενα στατιστικά στοιχεία.
Τόνισε πάντως ότι η ΕΚΤ δεν έχει φθάσει στο ουδέτερο επιτόκιο και κάθε συζήτηση επ΄αυτού είναι πρόωρη. «Όταν θα πλησιάσουμε, θα λειτουργήσουμε στη βάση της έρευνας και της ανάλυσης του προσωπικού μας, η οποία θα μας βοηθήσει να καθορίσουμε πόσο κοντά είμαστε και ποια θα πρέπει να είναι η στάση της νομισματικής πολιτικής μας», σημείωσε.
Αναφορικά με την πορεία των επιτοκίων, η Λαγκάρντ ανέφερε ότι ακόμη η ΕΚΤ βρίσκεται σε περιοριστικό έδαφος και ότι γνωρίζει την κατεύθυνση του ταξιδιού, αλλά ακόμη είναι νωρίς για μία συζήτηση σχετικά με το που θα σταματήσουμε, όπως χαρακτηριστικά είπε. Η ταχύτητα και το μέγεθος των επόμενων κινήσεων της ΕΚΤ θα εξαρτηθεί από τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν τις επόμενες εβδομάδες και μήνες και από την ίδια την ανάλυση της κεντρικής τράπεζας. Έως την επόμενη συνεδρίαση του Μαρτίου, η ΕΚΤ θα έχει στη διάθεσή της δύο επιπλέον στοιχεία για τον πληθωρισμό.
Μάλιστα, σύμφωνα με πηγές από το ΔΣ, η ΕΚΤ μπορεί να σταματήσει να χαρακτηρίζει τη νομισματική της στάση περιοριστική στην επόμενη συνεδρίαση του Μαρτίου. Με μία ακόμη μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης, που θα φέρει το βασικό επιτόκιο καταθέσεων στο 2,5%, ενδεχομένως να μην μπορούμε να μιλήσουμε πλέον για περιοριστικό επίπεδο, ανέφεραν οι πηγές, τις οποίες επικαλείται το Bloomberg. Mία τέτοια αλλαγή στην φρασεολογία του ανακοινωθέντος είναι συνεπώς κάτι στο οποίο προφανώς ορισμένοι αξιωματούχοι θα δώσουν βάση όταν θα συζητήσουν ξανά για τη νομισματική πολιτική, σύμφωνα πάντα με το Bloomberg, χωρίς να υπάρχει κανένα σχόλιο από την ίδια την ΕΚΤ.
Πάντως, δεν έγινε καμία αναφορά για μείωση 50 μονάδων βάσης στη σημερινή συνεδρίαση, όπως διαβεβαίωσε η Λαγκάρντ, αφού η απόφαση ήταν ομόφωνη.
Καμία κατευθυντήρια γραμμή
H Λαγκάρντ χαρακτήρισε μη ρεαλιστική μια μελλοντική καθοδήγηση για την πορεία της νομισματικής πολιτικής και αυτό λόγω των επικείμενων δασμολογικών πολιτικών του Ντόναλντ Τραμπ με «άγνωστο Χ» τον αντίκτυπο που θα έχουν στην Ευρωζώνη, η οικονομία της οποίας θα παραμείνει αδύναμη βραχυπρόθεσμα. Απέκλεισε κάθε συζήτηση για στασιμοπληθωρισμό, λέγοντας ότι η στασιμότητα του τέταρτου τριμήνου 2024 είναι μία μόνο περίοδος και όχι ολόκληρο έτος.
Χαρακτήρισε τυχόν δασμούς Τραμπ αρνητική εξέλιξη για τις επιχειρήσεις και το εάν θα φέρουν πληθωρισμό ή όχι, αυτό, όπως εξήγησε, θα εξαρτηθεί από μία σειρά αποφάσεων για τα επιτόκια σε διάφορα μέρη του κόσμου, την επαναχάραξη του παγκόσμιου εμπορίου και πιθανά μέτρα-αντίποινα.
Ο αντίκτυπος μίας πολιτικής δασμών, είπε, είναι πιο περίπλοκος από ό,τι πολλές φορές περιγράφεται. «Αυτό που γνωρίζουμε με βεβαιότητα είναι ότι θα έχει αρνητικό αντίκτυπο παγκοσμίως». Δεν υπάρχει ακόμη κάτι συγκεκριμένο, ώστε να μπορεί η ΕΚΤ να κάνει κάποια εκτίμηση των συνεπειών, οπότε αυτό θα το δει όταν υπάρξουν συγκεκριμένα μέτρα και αντίμετρα, σύμφωνα με την Λαγκάρντ.
Οι κίνδυνοι για την οικονομία παραμένουν καθοδικοί, σύμφωνα με την Λαγκάρντ, και οι μεγαλύτερες τριβές στο παγκόσμιο εμπόριο θα βαρύνουν την οικονομία της Ευρωζώνης, καθώς θα περιοριστούν οι εξαγωγές και θα επιβραδυνθεί η παγκόσμια οικονομία, που σημαίνει μικρότερη ζήτηση. Με τη σειρά της, η κάμψη της εμπιστοσύνης θα εμποδίσει την ανάκαμψη της κατανάλωσης και των επενδύσεων. Μία τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να επιδεινωθεί από τους γεωπολιτικούς κινδύνους, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, διακόπτοντας τις ροές ενέργειας και επιβαρύνοντας το παγκόσμιο εμπόριο.
«Πέρα από το παγκόσμιο εμπόριο, η ανάπτυξη θα μπορούσε επίσης να είναι χαμηλότερη εάν διαρκέσουν οι καθυστερημένες επιπτώσεις της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής για μεγαλύτερο του αναμενομένου διάστημα, ενώ θα μπορούσε να είναι υψηλότερη εάν οι χαλαρότερες συνθήκες χρηματοδότησης και η πτώση του πληθωρισμού επιτρέψουν στην εγχώρια κατανάλωση και στις επενδύσεις να ανακάμψουν πιο γρήγορα», σημείωσε η Λαγκάρντ.
Επιπλέον, μεγαλύτερες τριβές στο παγκόσμιο εμπόριο θα καθιστούσε τις προοπτικές για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη πιο αβέβαιες.
Σε όλα αυτά, θα πρέπει να προστεθεί και το γεγονός ότι η καταναλωτική εμπιστοσύνη παραμένει ευάλωτη και τα νοικοκυριά δεν έχουν ακόμη επαρκή βοήθεια από τα αυξανόμενα πραγματικά εισοδήματα ώστε να αυξηθούν σημαντικά οι δαπάνες τους.
Οι δημοσιονομικές πολιτικές
Αναφορικά με τις δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές, η Λαγκάρντ είπε ότι θα πρέπει να καταστήσουν την οικονομία πιο παραγωγική, ανταγωνιστική και ανθεκτική. Χαιρέτισε την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία παρέχει έναν συγκεκριμένο οδικό χάρτη δράσης.
Είναι ζωτικής σημασίας να δοθεί συνέχεια, με περαιτέρω συγκεκριμένες και φιλόδοξες διαρθρωτικές πολιτικές, στις προτάσεις του Μάριο Ντράγκι για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και στις προτάσεις του Ενρίκο Λέτα για την ενδυνάμωση της ενιαίας αγοράς. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να υλοποιήσουν πλήρως και χωρίς καθυστέρηση τις δεσμεύσεις τους βάσει του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ.
Αυτό θα συμβάλει στη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και των λόγων χρέους σε διαρκή βάση, δίνοντας παράλληλα προτεραιότητα στις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις που ενισχύουν την ανάπτυξη.
Στο ερώτημα εάν το bitcoin μπορεί να αποτελέσει μια επιλογή για τα αποθεματικά της κεντρικής τράπεζας, η Λαγκάρντ ξεκαθάρισε ότι αυτό δεν αποτελεί επιλογή για καμία από τις κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης.
«Υπάρχει η άποψη στο τραπέζι του ΔΣ ότι τα αποθεματικά πρέπει να είναι ρευστά, ότι τα αποθεματικά πρέπει να είναι ασφαλή ότι δεν θα πρέπει να υπονομεύονται από την υποψία ξεπλύματος χρήματος ή άλλων εγκληματικών δραστηριοτήτων», υπογράμμισε.
Φωτογραφία: Getty Images / Ideal Image
