Ροή
Εαν κάναμε μια επισκόπηση των όσων γράφονται τελευταία για το θέμα της αύξησης τιμών των τροφίμων, θα τα ιεραρχούσαμε ως εξής: αύξηση κόστους ενέργειας, πόλεμος στην Ουκρανία, αναταραχή στις εφοδιαστικές αλυσίδες.
Ελάχιστοι, επιμένουμε να προσθέτουμε ως κορυφαίο παράγοντα και μάλιστα σε υψηλή ιεράρχηση το θέμα της κλιματικής αλλαγής, για το οποίο έχουμε κατά κόρο γράψει τελευταία.
Κανείς μας όμως δεν έδωσε την ανάλογη προσοχή σε δύο σημαντικές ειδήσεις: την απόφαση του Αμερικανού προέδρου Baiden στις αρχές του έτους να ενισχύσει τις μικρές, προσέξτε το αυτό, βιομηχανίες λιπασμάτων να φτιάξουν νέα καινοτόμα προϊόντα και δεύτερο στη δημοσίευση των αποτελεσμάτων Α' τριμήνου 2022 των τριών κολοσσιαίων εταιρειών λιπασμάτων.
Ξεκινάμε από το δεύτερο.
Με μια πρώτη και φευγαλέα ματιά στα οικονομικά αποτελέσματα του τριμήνου 2022 των τριών μεγαλυτέρων βιομηχανικών κολοσσών παραγωγής λιπασμάτων της Δύσης, μένει κανείς άναυδος! Αυξήσεις των καθαρών κερδών της τάξης 50 και 60%! Κι αυτό σε ένα περιβάλλον πρωτόγνωρης αύξησης τιμών, πτώσης σε όγκους της τελικής κατανάλωσης τροφίμων στις ανεπτυγμένες χώρες, σιτοδεία και πείνα στις αναπτυσσόμενες και κυρίως, τη διεθνή κοινότητα να φοβερίζει και ικετεύει παράλληλα τον Ρώσο Πρόεδρο Πούτιν να επιτρέψει τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών μήπως και μειωθούν οι τιμές.
Για τις αιτίες της ακρίβειας των λιπασμάτων που προέρχεται από την τρομακτική αύξηση κερδών κανείς κουβέντα…
Μία από τις 3 αυτές εταιρείες ανακοίνωσε παράλληλα με την αύξησης των κερδών της και τον όγκο παραγωγής της το τρίμηνο που μας πέρασε. Υποθέτοντας οτι κάτι ανάλογο θα συμβαίνει και για τις υπόλοιπες, κάναμε μια σειρά απλών και ταυτόχρονα απλοϊκών διαιρέσεων που δείχνουν όμως κάτι συγκλονιστικό.
Διαιρέσαμε την ποσότητα που επεξεργάστηκε η εν λόγω εταιρεία με το 40 (40 κιλά είναι το βάρος τσουβαλιού των βασικών λιπασμάτων που χρησιμοποιούμε) και βρήκαμε τα τσουβάλια λίπασμα που παρήγαγε. Στη συνέχεια διαιρέσαμε το νούμερο που βρήκαμε με την αύξηση κερδών που η ίδια ανακοίνωσε και καταλήξαμε στο μαγικό 6,5 US$ ανά τσουβάλι λίπασμα!!!
Δηλαδή, το γράφουμε κι αλλιώς διότι αρνούμαστε να το πιστέψουμε: σε ένα τρίμηνο η μέση τιμή ενός τσουβαλιού λιπάσματος αυξήθηκε κατά 6.5 δολάρια μόνο και μόνο από την αύξηση των κερδών των βασικών εταιρειών παραγωγής τους. Καλή «κονόμα», έτσι δεν είναι;
Ανατρέξαμε στις ανακοινώσεις των μεγάλων αυτών εταιρειών για ολόκληρο το 2021. Διαπιστώθηκε οτι το Α' τρίμηνο του 22 ήταν πραγματικά χρυσοφόρο, μια και τα υπόλοιπα η αύξηση των κερδών ήταν υποδεέστερη, σε κάθε όμως περίπτωση θετική. Φαίνεται λοιπόν οτι ένα μεγάλο μέρος της αύξησης τιμής των λιπασμάτων και κατά συνέπεια όλων των τροφίμων παγκοσμίως προήλθε από την αύξηση των κερδών των εταιρειών παραγωγής τους. Και όλα αυτά σε ένα κλίμα ανησυχίας για την επερχόμενη διατροφική και επισιτιστική κρίση. Θα μπορούσε εύκολα να πει κανείς οτι οι εξελίξεις αυτές καθώς και η συμπεριφορά των παικτών μοιάζει περισσότερο με πλιάτσικο, παρά με λειτουργία αγοράς...
Έχουμε γνώση και επίγνωση οτι τα αποτελέσματα του συλλογισμού αυτού είναι ευάλωτα σε κριτική και ελέγχονται ως προς την μεθοδολογία τους και την ακρίβειά τους.
Οι σύγχρονες εταιρείες ασχολούνται με πολλά πράγματα και η αύξηση της κερδοφορίας τους είναι ένα σύνθετο φαινόμενο.
Τα αποτελέσματα όμως των απλών διαιρέσεων που κάναμε παραπάνω, μας δείχνουν το δρόμο: η αύξηση των κερδών είναι τεράστια, σε μια εποχή που ο κόσμος ολόκληρος έχει ανάγκη τη φθηνή τροφή, άρα και το φθηνό λίπασμα όσο ποτέ άλλοτε.
Από εδώ και πέρα τα σχόλια, δικά σας.
Και να τι μας κάνει να πιστεύουμε οτι τα πράγματα είναι κάπως έτσι.
Όπως μας δείχνουν οι απλοϊκοί λογαριασμοί μας: η κίνηση Biden, παλαιός και έμπειρος πολιτικός, ξέρει οτι σημαντικό μέρος αυτού που αποκαλούμε «δυσλειτουργίες της αγοράς» και ο μέσος καταναλωτής «ακρίβεια», οφείλεται στην ικανότητα και δύναμη που έχουν κολοσσοί της αγοράς να επιβάλλουν τη θέλησή τους.
Το απέδειξε πρώτα με την αγορά κρέατος τον περασμένο Ιανουάριο και με τα λιπάσματα τώρα. Δεν επιχείρησε να διαπραγματευτεί με τις ισχυρές βιομηχανίες, οι οποίες φαίνεται οτι σε απλά ελληνικά «δεν χαμπαριάζουν», αλλά επιχείρησε να ενισχύσει την αγορά και την προσφορά μέσω της στήριξης μικρότερων και καινοτόμων οικονομικών μονάδων.
Μάλλον έμαθε στα τόσα χρόνια πολιτικής καριέρας του ότι δεν θα πετύχει πολλά πράγματα μέσω της πίεσης στις 3 ή 4 μεγάλες εταιρείες που ελέγχουν την Αμερικάνικη αγορά κρέατος.
Και γιαυτό επέλεξε να στηρίξει τους παραγωγούς κρέατος, τους ραντσιέρηδες της Αμερικάνικης επαρχίας, τα ανεξάρτητα μικρά σφαγεία, τους μικρούς μεταποιητές κρέατος.
Τώρα, ξέροντας οτι οι μεγάλοι λιπασματάδες δεν πείθονται εύκολα να συγκρατήσουν τις αυξήσεις τιμών (ορισμένοι μάλιστα δεν είναι καν Αμερικάνικης ιδιοκτησίας-έδρας λειτουργίας), αποφάσισε να ενισχύσει με 250 εκατ. δολάρια αρχικά και 500 εκατ. αργότερα, μικρούς και ανεξάρτητους παραγωγούς να φτιάξουν νέα προϊόντα. Να κατασκευάσουν σκευάσματα που βοηθούν την καλύτερη απορρόφηση των παραδοσιακών λιπασμάτων, άρα μειώνεται η χρήση των τελευταίων, ήτοι βιοδιεγέρτες που βοηθούν τα φυτά να αναπτύσσονται ευκολότερα βασισμένα σε δικές τους δυνάμεις και στα υπάρχοντα στο έδαφος στοιχεία και ότι άλλο καινοτόμο στον τομέα αυτό.
Ερώτηση: εαν αυτό δεν είναι πολιτική, τότε τι είναι; Η μοιρασιά των χρημάτων των επιδοτήσεων που αναλώνεται το Ελληνικό Υπουργείο Γεωργίας;
Εαν ο ισχυρισμός μας είναι έστω και κατά 50% σωστός, σημαίνει οτι η κρατική εξουσία θεωρεί ποιο εύκολο να συνδιαλέγεται με τον γεωπολιτικό της αντίπαλο παρά με τους οικονομικούς κολοσσούς της χώρας του…
Το όλο θέμα χρήζει μεγάλης συζήτησης και ανάλυσης από όλους μας: από επιστήμονες κάθε ειδικότητας, συναδέλφους μου γεωργο-οικονομολόγους με προφανές αντικείμενο τα τεκταινόμενα στην παραγωγή, πολιτικούς επιστήμονες που θα δουν την τρομακτική ισχύ που αποκτούν οικονομικοί παράγοντες παρ' όλη τη βοήθεια που έτυχαν κατά καιρούς από το κράτος. Οικονομολόγους που θα δουν με λεπτομέρεια τι κάνουμε με τα προβλήματα και τις αδυναμίες της αγοράς πριν πεινάσουμε, γιατί τότε δεν έχει και πολύ νόημα. Αλλά και δημοσιογράφους που θα ασχοληθούν με τις διαδρομές όχι μόνο του χρήματος αλλά και κρίσιμων πρώτων υλών όπως ο φώσφορος, η αμμωνία και το κάλιο σε καιρούς πονηρούς.
Η σχετική συζήτηση για την θεμιτή ή αθέμιτη κερδοφορία διαφόρων κρίκων της διατροφικής αλυσίδας δεν μπορεί να αναβληθεί.
Η επισιτιστική και διατροφική κρίση παραμονεύει.
Η μικρή πτώση της τιμής των λιπασμάτων πριν λίγες ημέρες, δεν προεξοφλεί οτι όλοι οι αγρότες ανά την υφήλιο θα είναι σε θέση να σπείρουν.
Κι αν συμβεί αυτό, τότε οι καταναλωτές στις ανεπτυγμένες χώρες θα δουν μαύρες ημέρες και στις αναπτυσσόμενες χώρες θα δουν... κατάμαυρες.
