Η οικειοθελής αποχώρηση της Άνγκελα Μέρκελ, χωρίς να χάσει σε εκλογική αναμέτρηση, σε χρόνο της επιλογής της, θεωρητικά είχε όλα τα θετικά στοιχεία που θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί για την ομαλότερη μετάβαση στη γερμανική και ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή: Τα κόμματα είχαν χρόνο να διαμορφώσουν πρόγραμμα, να επιλέξουν υποψήφιους και να πείσουν τους ψηφοφόρους είτε ότι η πολιτική της Μέρκελ θα μπορούσε να συνεχίσει χωρίς την ίδια (CDU/CSU), είτε ότι θα έπρεπε να αλλάξει (SPD, Πράσινοι, Αριστερά κ.ο.κ).
Σε συμβολικό επίπεδο πάντως, οι ψηφοφόροι που η Άνγκελα Μέρκελ συγκέντρωνε για το CDU/CSU ως το ιδανικό πρόσωπο, εγκατέλειψαν τον συνδυασμό. Στην πρώην εκλογική περιφέρεια της Άνγκελα Μέρκελ, στο βορειοανατολικό κρατίδιο του Μεκλεμβούργου-Δυτικής Πομερανίας, η έδρα πήγε στο SPD. To 2017 η Μέρκελ είχε λάβει εκεί 44% των ψήφων, ενώ χθες ο υποψήφιος του CDU, Γκέοργκ Γκύντλερ, ήρθε δεύτερος με 20,6%, πίσω από την Άννα Κασσάουτζκι του SPD (24,3%).
Τα αποτελέσματα των εκλογών δείχνουν ότι η αίσθηση ασφάλειας και συνοχής στα πολιτικά πράγματα που προκαλούσε η παρουσία της Μέρκελ έχει πια τελειώσει και -όσο κι αν ακουστεί περίεργο- οι Γερμανοί ψηφοφόροι δεν έχουν πρόβλημα με αυτό. Ισομοιράζοντας (σχεδόν) τις ευθύνες του αύριο σε SPD και CDU/CSU αλλά και δείχνοντας ότι η επόμενη ημέρα για να προχωρήσει θέλει αυξημένο ποσοστό συνεργασιών και αμοιβαίων υποχωρήσεων. Τα κόμματα πλέον επωμίζονται το βάρος να συνάψουν ένα συνεκτικό σχέδιο για τους πολίτες, την οικονομία και τις διεθνείς σχέσεις στη μεγαλύτερη οικονομία της Ε.Ε. Καθόλου εύκολη υπόθεση, αν κρίνει κανείς από τα νούμερα.
Ήρθε το τέλος του «Μεγάλου Συνασπισμού» - Ποιοι έκριναν το αποτέλεσμα;
Τα δύο κόμματα που αποτέλεσαν τους πυλώνες εξουσίας στη μεταπολεμική Γερμανία (διαιρεμένη και ενοποιημένη), η Σοσιαλδημοκρατία του SPD και η Χριστιανοδημοκρατία του CDU (μαζί με το σύμμαχο CSU), καταλαμβάνουν από κοινού το 49,7%. Δηλαδή, ο «Μεγάλος Συνασπισμός» αποτυγχάνει έστω και συμβολικά να είναι πλειοψηφική επιλογή για τη γερμανική Βουλή. Για να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης, το 1972 (μόλις πριν 40 χρόνια), καταλάμβαναν το 94,3% των ψήφων, ενώ το 2017 το 67,2%.
Πρακτικά, πρέπει να θεωρούμε δεδομένο το τέλος του «Μεγάλου Συνασπισμού» και σαν επιλογή ανάγκης απέναντι στην ενδεχόμενη ακυβερνησία, που μπορεί να κρατήσει για μερικούς μήνες, όπως έγινε το 2017. Γιατί, πολύ απλά δεν υπάρχει πια ισχυρός δικομματισμός. Σε ό,τι αφορά τις μετακινήσεις ψηφοφόρων, το CDU έχασε περίπου 1,36 εκατομμύρια ψηφοφόρους προς το SPD, 900.000 ψηφοφόρους προς τους Πράσινους και 340.000 προς το FDP. Δηλαδή προς την τριάδα που είναι πιθανότερο να κυβερνήσει την επόμενη ημέρα.
Αντίστοιχα, το SPD κέρδισε εκτός των ψηφοφόρων του CDU και σίγουρα 590.000 ψηφοφόρους του Die Linke (οι οποίοι διέγνωσαν την κρισιμότητα της διακυβέρνησης στη συγκεκριμένη εκλογική μάχη) και 320.000 ψηφοφόρους οι οποίοι είτε ψήφισαν πρώτη φορά, είτε απείχαν.
Μια ματιά στις ηλικιακές κατηγορίες που ψήφισαν, αρκεί να αναδείξει ότι ο δικομματισμός είναι προϊόν μιας «άλλης εποχής». Τόσο το SPD όσο και το CDU/CSU κερδίζουν τα ποσοστά τους στις ηλικιακές κατηγορίες από 60 ως και 70+, ενώ αντίθετα όσοι ψήφισαν πρώτη φορά, ψήφισαν FDP και Πράσινους (βλ. φωτογραφία)
Μάλιστα, σε σχετικό της σχόλιο η εφημερίδα Handelsblatt ανέφερε ότι πάνω από το 70% του εκλογικού σώματος αρνήθηκε να ψηφίσει ένα από τα δύο "μεγάλα κόμματα" που την επόμενη θα ηγηθεί της χώρας και αυτό σημαίνει ότι "τα δύο μεγάλα κόμματα έχουν εξαντληθεί ως προς το περιεχόμενο και το προσωπικό τους".
Το μεγάλο δίλημμα: Φανάρι ή Τζαμάϊκα;
Η ήττα του "Μεγάλου Συνασπισμού" έχει και ένα επιπλέον παράδοξο: Δεν υπάρχει ένα κόμμα "ρυθμιστής" του αποτελέσματος, αλλά δύο! Πράσινοι και FDP έχουν μπει σε συζητήσεις μεταξύ τους καθώς γνωρίζουν ότι δεν μπορεί να υπάρξει επόμενη κυβέρνηση χωρίς αυτούς. Το πρόβλημα είναι πως αυτά που τους χωρίζουν όσον αφορά τα πολιτικά προγράμματα, είναι αρκετά μεγάλα για να απαλειφθούν.
Οι θέσεις για το κλίμα που έχουν οι Πράσινοι, είναι "κόκκινο πανί" για τους μεταρρυθμιστές του FDP και οι θέσεις για τη φορολογία του FDP είναι κόκκινο πανί για τους Πράσινους. Και οι δύο όμως ποντάρουν στην ίδια σκέψη: ότι με "καθαρή εντολή" από τις νέες ηλικίες, μια κυβέρνηση που θέλει να μιλήσει για το μέλλον μετά την πανδημία, δεν μπορεί να μην συμπεριλάβει κάποιον εκ των δύο.
Όπως γράφτηκε κι εχθές στο insider.gr τα πιο ισχυρά σενάρια είναι δύο. Το πρώτο είναι κυβέρνηση "Φανάρι" (SPD - Πράσινοι - FDP) και το δεύτερο, κυβέρνηση "Τζαμάικα" (CDU - Πράσινοι - FDP). Με τα τωρινά δεδομένα και οι δύο επιλογές είναι σχεδόν ισοπίθανες. Αν συμπεριλάβουμε στην εξίσωση την καταβαράθρωση του Die Linke που χάνει σχεδόν το 50% της εκλογικής του δύναμης και μετά βίας πιάνει το 5% για την είσοδο στη Μπούντεσνταγκ, τότε η οποιαδήποτε προοδευτικότερη επιλογή μοιάζει τελείως αδύνατη. Από την άλλη, το σύμμαχο κόμμα του CDU, το CSU παρόλες τις εκκλήσεις χθες για κυβέρνηση Τζαμάϊκα, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει τη δύναμη να πείσει τα υπόλοιπα κόμματα προς αυτή την κατεύθυνση, πόσο μάλλον να επιβάλλει ορισμένες εξελίξεις.
Ιταλία - Γαλλία για την ώρα συγχαίρουν τον Σολτς
"Συγχαρητήρια στον Όλαφ Σολτς και στο SPD για μια τόσο επιτυχημένη προεκλογική εκστρατεία. Κοινωνική ισότητα, βιώσιμη ανάπτυξη και πράσινη μετάβαση για μια ισχυρότερη Ευρώπη", ήταν το μήνυμα του Ιταλού, Ευρωπαίου Επιτρόπου για την Οικονομία, Πάολο Τζεντιλόνι, ενώ σε ανάλογο ύφος συνεχάρη τον Σολτς και ο Ιταλός Υπουργός Εξωτερικών, Λουίτζι Ντι Μάιο
"Ένα υπέροχο αποτέλεσμα που επιβεβαιώνει την τάση: βγαίνοντας από την πανδημίας κανείς δεν στρέφεται προς τα δεξιά, προς τον ατομικισμό. Στρέφεται προς τα αριστερά προς τις αξίες της αλληλεγγύης και της κοινωνικής συνοχής. Η γερμανική ψήφος που επιβραβεύει τον Σολτς και το SPD είναι είναι μια καλή ψήφος που ενισχύει την Ευρώπη και τον ευρωπαϊσμό. Καλά νέα για την Ευρώπη και την Ιταλία", δήλωσε ο Ενρίκο Λέττα, γ.γ. του Δημοκρατικού Κόμματος στην Ιταλία.
"Εάν επιβεβαιωθούν τα πρώτα στοιχεία, με μια ηχηρή ήττα της Κεντροδεξιάς (CDU-CSU σε χαμηλό όλων των εποχών και χωρίς Καγκελάριο μετά από 16 χρόνια) και τη νίκη των Σοσιαλιστών, είναι ακόμη πιο σημαντικό η ιταλική κεντροδεξιά να εργαστεί μαζί στην Ιταλία αλλά κυρίως στην Ευρώπη. Ενωμένοι στις Βρυξέλλες, ξεπερνώντας τις διαιρέσεις και τα κομματικά συμφέροντα, θα υπερασπιστούμε το ιταλικό εθνικό συμφέρον πιο δυνατά. Είθε το μάθημα των Γερμανικών να είναι ένα μάθημα, διαφορετικά η σοσιαλ-κομμουνιστική ιδεολογία στην Ευρώπη δεν θα έχει πλέον κανένα όριο", δήλωσε ο αρχηγός της Λίγκας Ματέο Σαλβίνι.
Η ψηφοφορία στη Γερμανία αντιπροσωπεύει "μια σημαντική επιλογή" επίσης για τη "Γαλλία και την Ευρωπαϊκή Ένωση" και "ανυπομονούμε να συνεργαστούμε για την τεχνολογική κυριαρχία, τον μετασχηματισμό της βιομηχανίας μας και την εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς μας". Αυτό είναι το σχόλιο του Ευρωπαίου Επιτρόπου Τιερί Μπρετόν.
Τα διεθνή Μέσα βλέπουν "Φανάρι"
Παρόλο που όλοι πλέον καταλαβαίνουν ότι έχουμε μπει σε μια περίοδο που οι προεκλογικές συζητήσεις μεταξύ των κομμάτων θα δώσουν και θα πάρουν τουλάχιστον ως τα Χριστούγεννα, καθώς και ο Σολτς και ο Λάσσετ κάπου εκεί τοποθέτησαν το απώτερο όριο σχηματισμού κυβέρνησης, όλα τα μεγάλα διεθνή ΜΜΕ προεξοφλούν την πιθανότητα σχηματισμού κυβέρνησης "Φανάρι".
Στο κεντρικό της άρθρο, η Corriere Della Sera έχει τίτλο, Σολτς: «Ο κόσμος με θέλει καγκελάριο, θα μιλήσω στο έθνος τα Χριστούγεννα», ενώ στο ίδιο το άρθρο προκρίνεται η επιλογή κυβέρνησης συνασπισμού με Πράσινους και FDP, ως η επιλογή που θα ικανοποιήσει τη νεολαία και γενικά τον βασικό όγκο υποστηρικτών των παραπάνω κομμάτων.
Αντίστοιχα, το France 24, θεωρεί ότι νίκη κατήγαγαν οι κεντρώοι, οι οποίοι βλέπουν στα κόμματα που υπόσχονται αλλαγή (FDP, Πράσινοι) μια συνέχεια της πολιτικής της Μέρκελ και προκρίνει επίσης κυβέρνηση "Φανάρι" ως το πιθανότερο αποτέλεσμα.
To RTL του Λουξεμβούργου, ένα από τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά Μέσα σε επιρροή, αναφέρει στο κεντρικό του άρθρο ότι "οι Πράσινοι και το FDP θα πρέπει να γίνουν αποφασιστικοί", για να συμφωνήσουν μεταξύ τους ώστε μετά να επιλέξουν ποια κυβέρνηση θα στηρίξουν.
Η ισπανική El Pais, βλέπει ότι για την ώρα -παρόλο που υπάρχουν οι προϋποθέσεις για κυβέρνηση "Φανάρι"- θα επικρατήσει η παράλυση στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης.
