Στενεύουν τα περιθώρια για τη δημοφιλή πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, τόσο στην ΕΕ όσο και στις ΗΠΑ, καθώς βρίσκεται αντιμέτωπη με επιβολή προστίμων, απαγόρευση δραστηριοτήτων, ακόμη και της ίδιας της λειτουργίας της, στο γενικότερο πλαίσιο της γεωπολιτικής έντασης ανάμεσα σε Ουάσιγκτον και Πεκίνου, αλλά και μεταξύ Βρυξελλών και Πεκίνου υπό την πίεση των ΗΠΑ να ακολουθήσει και η ΕΕ την ίδια αυστηρή γραμμή.
Πίσω από τη γνωστή πλατφόρμα βρίσκεται ο κινεζικός κολοσσός και μητρικός όμιλος ByteDance, ο οποίος απειλεί με δικαστικό «πόλεμο», διαμηνύοντας προς όλες τις πλευρές ότι θα εξαντλήσει κάθε νόμιμο μέσο, γεγονός που σημαίνει ότι ανοίγει μία μακρόχρονη διαδικασία με απρόβλεπτες διαστάσεις.
Το TikTok έχει πάνω από 1 δισεκατομμύριο μηνιαίους ενεργούς χρήστες παγκοσμίως, καθιστώντας το ένα από τα πιο δημοφιλή κοινωνικά δίκτυα, με τους χρήστες στην Ελλάδα να αγγίζουν τα 3,5 εκατομμύρια, σύμφωνα με το Gravity Labs. Κατά μέσο όρο, οι χρήστες του TikTok ξοδεύουν περίπου 52 λεπτά την ημέρα σε αυτό, με την εφαρμογή να έχει ληφθεί πάνω από 4,1 δισεκατομμύρια φορές από το App Store και το Google Play συνολικά, αποδεικνύοντας την τεράστια ανάπτυξη και επιρροή του. Στις ΗΠΑ, οι χρήστες φθάνουν τα 170 εκατομμύρια.
Δεύτερη διαδικασία από Κομισιόν κατά TikTok
Η Κομισιόν κίνησε τη Δευτέρα δεύτερη επίσημη διαδικασία εναντίον του TikTok, στο πλαίσιο της νομοθεσίας της για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA), εξετάζοντας εάν η εταιρεία παραβίασε τους κανονισμούς όταν εγκαινίασε το TikTok Lite σε Γαλλία και Ισπανία. Σύμφωνα με τον DSA, οι επιγραμμικές μεγάλες πλατφόρμες υποχρεούνται να υποβάλλουν έκθεση έκθεση αξιολόγησης κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για τον μετριασμό τυχόν δυνητικών συστημικών κινδύνων.
Η Κομισιόν εκφράζει ανησυχία ότι το «πρόγραμμα εργασιών και ανταμοιβής» του TikTok Lite, το οποίο επιτρέπει στους χρήστες να κερδίζουν πόντους κατά την εκτέλεση ορισμένων «εργασιών» στο TikTok - όπως η παρακολούθηση βίντεο, η προτίμηση περιεχομένου, η παρακολούθηση δημιουργών, η πρόσκληση φίλων να συμμετάσχουν στο TikTok κ.λπ. - έχει δρομολογηθεί χωρίς προηγούμενη επιμελή αξιολόγηση των κινδύνων που συνεπάγεται, ιδίως εκείνων που σχετίζονται με την εθιστική επίδραση της εν λόγω πλατφόρμας και χωρίς τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων άμβλυνσης του κινδύνου.
Αυτό προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία για τα παιδιά, δεδομένης της ύποπτης απουσίας αποτελεσματικών μηχανισμών επαλήθευσης ηλικίας στο TikTok, επισημαίνεται στην ανακοίνωση. Η έλλειψη αποτελεσματικών μηχανισμών επαλήθευσης ηλικίας και ο ύποπτος εθιστικός σχεδιασμός της πλατφόρμας βρίσκεται μάλιστα ήδη υπό έρευνα στην πρώτη επίσημη διαδικασία κατά του TikTok. H Κομισιόν είχε εκκινήσει αντίστοιχη διαδικασία τον περασμένο Φεβρουάριο, για να αξιολογήσει κατά πόσον το TikTok ενδέχεται να έχει παραβιάσει τον νόμο DSA σε τομείς που συνδέονται με την προστασία των ανηλίκων, τη διαφάνεια της διαφήμισης, την πρόσβαση των ερευνητών σε δεδομένα, καθώς και τη διαχείριση κινδύνου εθιστικού σχεδιασμού και επιβλαβούς περιεχομένου.
Ο Επίτροπος ψηφιακής πολιτικής, Τιερί Μπρετόν, δήλωσε ότι η κινεζική πλατφόρμα «δεν κατάφερε να αποδείξει» ότι το TikTok Lite συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον νόμο. Ακόμη περισσότερο χαρακτήρισε την υπηρεσία τοξική. Επεσήμανε ακόμη ότι η εφαρμογή κυκλοφόρησε στη Γαλλία και την Ισπανία μέσα στον Απρίλιο, παρά το γεγονός ότι ήταν σε εξέλιξη από τον Φεβρουάριο έρευνα σχετικά με άλλα ζητήματα που αφορούν το TikTok. Ο Μπρετόν ανέφερε ότι μολονότι η κύρια εφαρμογή του TikTok προσφέρει στους χρήστες «διασκέδαση και μια αίσθηση σύνδεσης», «συνοδεύεται από σημαντικούς κινδύνους για τα παιδιά: εθισμό, άγχος, κατάθλιψη, διατροφικές διαταραχές, χαμηλή προσοχή».
Από την πλευρά του εκπρόσωπος της TikTok δήλωσε ότι οι ανταμοιβές του TikTok Lite δεν είναι διαθέσιμες σε άτομα κάτω των 18 ετών και ότι υπάρχει ημερήσιο όριο στην παρακολούθηση βίντεο.
Εάν πράγματι αποδειχθούν από τις έρευνες οι παραλείψεις αυτές, τότε θα συνιστούσαν παραβάσεις των άρθρων 34 και 35 της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Η Επιτροπή θα διεξαγάγει τώρα διεξοδική έρευνα κατά προτεραιότητα, χωρίς ωστόσο η κίνηση επίσημης διαδικασίας να προδικάζει την έκβασή της.
Το ΤikTok κατέθεσε σήμερα, τελευταία ημέρα της προθεσμίας, στην Κομισιόν έκθεση αξιολόγησης κινδύνου για την εφαρμογή της TikTok Lite, όπως είχε απαιτηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αποφεύγοντας - προς το παρόν - την επιβολή προστίμου. Σε αντίθετη περίπτωση, η Επιτροπή μπορούσε να επιβάλει πρόστιμα έως και 1 % του συνολικού ετήσιου εισοδήματος του παρόχου ή του παγκόσμιου κύκλου εργασιών και περιοδικές κυρώσεις έως το 5 % του μέσου ημερήσιου εισοδήματος του παρόχου ή του παγκόσμιου ετήσιου κύκλου εργασιών.
To ξεκίνημα του TikTok και η ιστορία του στις ΗΠΑ
Η Susquehanna International Group (SIG) του Τζεφ Γιας επένδυσε για πρώτη φορά 80.000 δολάρια στην ByteDance, στο πλαίσιο μιας ιδέας που επινοήθηκε σε καφετέρια του Πεκίνου πριν από περισσότερο από μια δεκαετία. Η παγκόσμια εταιρεία ποσοτικών συναλλαγών που τοποθέτησε επιπλέον 2 εκατομμύρια δολάρια λίγους μήνες αργότερα, έγινε ο πρώτος μεγάλος υποστηρικτής του ιδρυτή της ByteDance, Ζανγκ Γίμινγκ, βοηθώντας να ξεκινήσει μια επανάσταση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το TikTok. Η SIG κατέχει τώρα περίπου το 15% της ByteDance, ένα μερίδιο αξίας περίπου 40 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με πηγές.
Η περιουσία του που υπολογίζεται στα 30 δισ. δολάρια είναι τώρα «όμηρος» της αυξανόμενης γεωπολιτικής έντασης μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, καθώς το Κογκρέσο ενδεχομένως να προχωρήσει σε απαγόρευση της πλατφόρμας στη μεγαλύτερη και πιο προσοδοφόρα αγορά του. Ένα νομοσχέδιο που απαιτεί από την ByteDance να εκχωρήσει το TikTok ή να αντιμετωπίσει την απαγόρευση της εφαρμογής για λόγους εθνικής ασφάλειας μπορεί να περάσει στη Γερουσία εντός της εβδομάδας προτού υπογραφεί από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν. Καθώς η μοίρα του TikTok έχει γίνει συνυφασμένη με την πολιτική, ο Γιας αύξησε τις πολιτικές δωρεές του, διαθέτοντας περισσότερα από 46 εκατ. δολάρια στους Ρεπουμπλικάνους υποψηφίους με αποτέλεσμα να γίνει ο μεγαλύτερος δωρητής αυτού του εκλογικού κύκλου, σύμφωνα με το OpenSecrets, μη κερδοσκοπικό οργανισμό που παρακολουθεί τη χρηματοδότηση της προεκλογικής εκστρατείας.
Ωστόσο, όπως αποδείχθηκε, οι πολιτικές του δαπάνες δεν ήταν αρκετές για να σταματήσουν ή να καθυστερήσουν το νομοσχέδιο για το TikTok, το οποίο βρίσκεται στο επίκεντρο της μάχης μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου. «Οι επενδυτές αναγκάζονται να διαλέξουν πλευρά», δήλωσε ο Μινγκ Λιάο της επενδυτικής εταιρείας Prospect Avenue Capital. «Η γεωπολιτική είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος και δεν υπάρχει τρόπος να μετριαστεί», αναφέρει χαρακτηριστικά επικαλούμενος τις ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια και για τον έλεγχο του Πεκίνου πάνω τα δεδομένα των Αμερικανικών χρηστών.
Πιέσεις από την Ουάσιγκτον
Τα μερίδια της SIG περιλαμβάνουν συμμετοχές σε κινεζικούς ομίλους που σχεδιάζουν ημιαγωγούς και κατασκευάζουν εργαλεία σχεδιασμού τσιπ, καθώς και μια start-up για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Η SIG δεν έχει ακόμη τεθεί υπό έλεγχο στην Ουάσιγκτον, όπου οι νομοθέτες ερευνούν τις επενδυτικές δραστηριότητες πολλών αμερικανικών επιχειρηματικών κεφαλαίων υψηλού ρίσκου στην Κίνα.
Ο Γιας, ο οποίος δέχεται πιέσεις, πέρασε στην επίθεση. Είναι κορυφαίος υποστηρικτής του Club for Growth, ισχυρής δεξιάς ομάδας, και ο κύριος δωρητής πίσω από το Protect Freedom PAC, ρεπουμπλικανική επιτροπή υπερπολιτικής δράσης για συγκέντρωση κεφαλαίων υπέρ του Γερουσιαστή Ραντ Πολ, ο οποίος αντιτίθεται στην απαγόρευση του TikTok.
Άλλωστε και ο ίδιος ο Τραμπ, ο οποίος κάποτε προσπάθησε να απαγορεύσει το TikTok, έχει αντιστρέψει τη θέση του για την εφαρμογή, λέγοντας το Μάρτιο ότι η απαγόρευσή του θα εξυπηρετούσε μόνο το Facebook, αφού συναντήθηκε με τον Γιας και μίλησε σε μια εκδήλωση Club for Growth. Η ομάδα πλήρωσε επίσης την Κελιέιν Κονγουέι, πρώην ανώτερη πολιτική σύμβουλο του Τραμπ, για να κάνει δημοσκόπηση σχετικά με το TikTok. Ο Τραμπ είπε ότι δεν συζήτησε για το TikTok με τον Γιας. Εκπρόσωπος του Γιας είπε επίσης ότι ο δισεκατομμυριούχος δεν στήριξε ποτέ τον Τραμπ και δεν είχε σχέδια να το κάνει. Σχεδόν οι μισοί από τους 15 Ρεπουμπλικάνους που καταψήφισαν το νομοσχέδιο για το TikTok που πέρασε από τη Βουλή τον Μάρτιο έχουν τη SIG ή το Club for Growth στους κορυφαίους χορηγούς εκστρατειών, σύμφωνα με στοιχεία του OpenSecrets.
Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ θα καθορίσει αναμφισβήτητα την τύχη του TikTok, εάν τελικά απαγορευθεί.
