Εκατομμύρια Αμερικανοί προσέρχονται σήμερα Τρίτη στις κάλπες για να ψηφίσουν στις προεδρικές εκλογές των HΠΑ για το 2024, στις οποίες η υποψήφια των Δημοκρατικών Κάμαλα Χάρις και ο Ρεπουμπλικανός αντίπαλός της, Ντόναλντ Τραμπ, αναμετρώνται σε μια αμφίρροπη μάχη, που αναμένεται να πάει ψήφο με ψήφο.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Προειδοποιεί η εκστρατεία Χάρις: Ίσως χρειαστούν «μέρες» για να γίνει σαφές το αποτέλεσμα
Περίπου 230 εκατομμύρια πολίτες έχουν δικαίωμα ψήφου, αλλά μόνο περίπου 160 εκατομμύρια από αυτούς είναι εγγεγραμμένοι. Σχεδόν οι μισές από τις 50 πολιτείες των ΗΠΑ, ωστόσο, επιτρέπουν την εγγραφή ακόμη και σήμερα. Περισσότεροι από 70 εκατ. άνθρωποι έχουν ήδη ψηφίσει μέσω επιστολικής ψήφου ή σε πρόωρα αυτοπρόσωπα εκλογικά κέντρα.
Πότε ανοίγουν και κλείνουν οι κάλπες - Tα exit polls
Οι ΗΠΑ εκτείνονται σε έξι ζώνες ώρας. Χρησιμοποιώντας την ώρα της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ (ET), η ψηφοφορία θα ξεκινήσει περί τις 5 π.μ. - 6 π.μ. (12:00 με 13:00 ώρα Ελλάδος) την Τρίτη και θα διαρκέσει μέχρι τη 1 π.μ. (08:00 ώρα Ελλάδας) την Τετάρτη. Στις 00:00 την Τετάρτη ώρα Ελλάδος, οι κάλπες δεν θα έχουν κλείσει, αλλά μετά από αυτήν την ώρα θα αρχίσουν οι πρώτες αναφορές στα exit poll.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Προεδρικές εκλογές ΗΠΑ: Αρχίζει η «μάχη γιγάντων» - Το κλίμα πόλωσης και οι μεγάλες ανησυχίες στην Ευρώπη
Oι Swing States
Οι αναλυτές στρέφουν τα βλέμματά τους στις αμφίρροπες πολιτείες, που θεωρείται ότι είναι ικανές να αναδείξουν τον νικητή, αφού είναι άγνωστο εάν θα επιλέξουν την υποψήφια των Δημοκρατικών είτε τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων. Οι 7 λεγόμενες swing states, σύμφωνα και με τις δημοσκοπήσεις, κινούνται σε κάποιες περιπτώσεις στα όρια του στατιστικού λάθους. Συγκεκριμένα ως πολιτείες - κλειδιά ορίζονται οι εξής:
- Αριζόνα
- Τζόρτζια
- Μίσιγκαν
- Νεβάδα
- Βόρεια Καρολίνα
- Πενσυλβάνια
- Ουισκόνσιν
Το Σώμα των Εκλεκτόρων
Κατά την εκλογική διαδικασία, οι Αμερικανοί πολίτες δεν ψηφίζουν απευθείας ποιον θέλουν για πρόεδρο αλλά τους «εκλέκτορες», οι οποίοι συγκροτούν το «Σώμα των Εκλεκτόρων», το οποίο με τη σειρά του εκλέγει και τον νέο πρόεδρο. Το «Σώμα των Εκλεκτόρων» αποτελείται συνολικά από 538 εκλέκτορες. Ο αριθμός αυτός προκύπτει από το άθροισμα των 435 μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων, των 100 Γερουσιαστών και των 3 εκλεκτόρων που αντιπροσωπεύουν την πρωτεύουσα των ΗΠΑ, Ουάσινγκτον, D.C.
- Δείτε επίσης: Πώς εκλέγεται ο Πρόεδρος των ΗΠΑ
Για να αναδειχθεί νικητής ο εκάστοτε υποψήφιος Πρόεδρος πρέπει να εξασφαλίσει τη στήριξη 270 εκλεκτόρων, να πάρει, δηλαδή, την απόλυτη πλειοψηφία εντός του Σώματος των Εκλεκτόρων. Κάθε μία από τις 50 πολιτείες εκλέγουν διαφορετικό αριθμό εκλεκτόρων, ανάλογα με τον πληθυσμό τους. Όπως μπορείτε να δείτε και στην παρακάτω λίστα, η πολυπληθέστερη πολιτεία Καλιφόρνια εκλέγει 54 εκλέκτορες ενώ η Αλάσκα, μόλις 3.
Ο αριθμός των εκλεκτόρων που διορίζει κάθε πολιτεία:
- Αλαμπάμα – 9
- Μοντάνα – 4
- Αλάσκα – 3
- Νεμπράσκα – 5
- Αριζόνα – 11 (swing state)
- Νεβάδα – 6 (swing state)
- Άρκανσας – 6
- Νιου Χάμσαϊρ – 4
- Καλιφόρνια – 54
- Νιου Τζέρσεϊ – 14
- Κολοράντο – 10
- Νέο Μεξικό – 5
- Κονέκτικατ – 7
- Νέα Υόρκη – 28
- Ντέλαγουερ – 3
- Βόρεια Καρολίνα – 16 (swing state)
- Βόρεια Ντακότα – 3
- Φλόριντα – 30
- Οχάιο – 17
- Τζόρτζια – 16 (swing state)
- Οκλαχόμα – 7
- Χαβάη – 4
- Όρεγκον – 8
- Άινταχο – 4
- Πενσυλβάνια – 19 (swing state)
- Ιλινόις – 19
- Ρόουντ Άιλαντ – 4
- Ιντιάνα – 11
- Νότια Καρολίνα – 9
- Αϊόβα – 6
- Νότια Ντακότα – 3
- Κάνσας – 6
- Τένεσι – 11
- Κεντάκι – 8
- Τέξας – 40
- Λουιζιάνα – 8
- Γιούτα – 6
- Μέιν – 4
- Βερμόντ – 3
- Μέριλαντ – 10
- Βιρτζίνια – 13
- Μασαχουσέτη – 11
- Ουάσινγκτον – 12
- Μίσιγκαν – 15 (swing state)
- Δυτική Βιρτζίνια – 4
- Μινεσότα – 10
- Ουισκόνσιν – 10 (swing state)
- Μισισίπι – 6
- Ουαϊόμινγκ – 3
- Μιζούρι – 10
- Κολούμπια - 3
Οι υποψήφιοι πρόεδροι των ΗΠΑ έχουν ανακοινώσει εκ των προτέρων ποιους εκλέκτορες υποστηρίζουν σε κάθε πολιτεία και την ημέρα της ψηφοφορίας οι εκλογείς προσέρχονται στις κάλπες και ψηφίζουν τους εκλέκτορες – και κατά συνέπεια τον Πρόεδρο- που επιθυμούν. Σε όλες τις πολιτείες, πλην του Μέιν και της Νεμπράσκα, για τον διορισμό των εκλεκτόρων στο Σώμα εφαρμόζεται το σύστημα “Winner take all”. Δηλαδή, το κόμμα που αποσπά τις περισσότερες ψήφους (μέσω του συστήματος που περιγράψαμε παραπάνω) διορίζει και τον συνολικό αριθμό των εκλεκτόρων, που αντιστοιχεί στην εκάστοτε πολιτεία.
Κι αν τελικά δεν είναι τόσο αμφίρροπες;
Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν πως οι σημερινές εκλογές θα είναι πάρα πολύ αμφίρροπες. Ωστόσο ορισμένοι ειδικοί αντιτείνουν πως η διαφορά των δυο αντιπάλων μπορεί να αποδειχθεί πολύ μεγαλύτερη απ’ ό,τι αναμενόταν. Κατά τις δημοσκοπήσεις που θεωρούνται οι σοβαρότερες, η Δημοκρατική αντιπρόεδρος και ο Ρεπουμπλικάνος πρώην πρόεδρος έχουν εντελώς οριακή διαφορά σε καθεμιά από τις πολιτείες-κλειδιά, που αναμένεται να κρίνουν το αποτέλεσμα της σημερινής ψηφοφορίας.
Έτσι, κατά δημοσκοπήσεις που συγκεντρώνει ο ιστότοπος FiveThirtyEight, η κυρία Χάρις και ο κ. Τραμπ βρίσκονταν χθες το απόγευμα σε απόλυτη ισοπαλία (47,8%) στην Πενσιλβάνια, σχεδόν σε ισοπαλία (47,4-47,7%) στη Νεβάδα και τους χώριζε κάτι σαν μια εκατοστιαία μονάδα στο Ουισκόνσιν, στο Μίσιγκαν και στη Βόρεια Καρολίνα.
Δεν είναι πεισμένοι όλοι όμως πως η εικόνα αυτή είναι απόλυτα ακριβής. «Στην πραγματικότητα, οι δημοσκοπήσεις κατά πολιτεία αναγγέλλονται όχι μόνο εξαιρετικά αμφίρροπη κούρσα, αλλά επίσης απίθανα αμφίρροπη», εξηγεί ο Τζόσουα Κλίντον, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο πανεπιστήμιο Βάντερμπιλτ.
Σε μελέτη του που δημοσίευσε αυτή την εβδομάδα το NBC, ο ειδικός στις δημοσκοπήσεις εξέφρασε αμφιβολίες ειδικά για το πόσο «παρόμοια» είναι τα ευρήματα —οι διαφορές τους είναι δεκαδικοί αριθμοί— των διαθέσιμων ερευνών, υποδεικνύοντας πως μπορεί να είναι οι δημοσκόποι, όχι οι ψηφοφόροι, αυτοί που ευθύνονται για την φαινομενική ομοφωνία.
Κάποιος δημοσκόπος για παράδειγμα που βλέπει να προκύπτει «διαφορά πέντε μονάδων σε υποτίθεται αμφίρροπη κούρσα μπορεί να επιλέξει να τροποποιήσει τα αποτελέσματά του, ώστε να συμμορφώνονται με αυτά που δείχνουν άλλες δημοσκοπήσεις, λόγω της ανησυχίας πως θα μπορούσε να υποστεί πλήγμα η φήμη του», υπέθεσε.
Αρκετά ινστιτούτα δημοσκοπήσεων βρίσκονται σε άμυνα, αντιμέτωπα με τα υψηλά κόστη και τις αυξανόμενες δυσκολίες ως προς την επαφή με τους ψηφοφόρους — την εποχή των smartphones και δυνατοτήτων τους όπως είναι ιδίως η φραγή κλήσεων. Η εμπειρία πρόσφατων εκλογικών αναμετρήσεων στις ΗΠΑ δεν σπρώχνει ακριβώς κανέναν να υιοθετήσει ανεπιφύλακτα αυτά που προβλέπουν.
Οι δημοσκόποι αποδείχθηκε πως έπεσαν έξω τόσο το 2016, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε τη Χίλαρι Κλίντον, όσο και το 2020, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ ηττήθηκε από τον Τζο Μπάιντεν. Την πρώτη φορά, δεν φρόντισαν να καταγραφτεί σε επαρκή βαθμό η άποψη της κατηγορίας των λευκών ανδρών χωρίς πανεπιστημιακό πτυχίο — που θεωρείται πως έδωσε τη νίκη στον μεγιστάνα των ακινήτων.
Τη δεύτερη φορά, παρότι έλαβαν υποτίθεται διορθωτικά μέτρα, υποτίμησαν ξανά την ψήφο υπέρ του Τραμπ και υπερτίμησαν αυτήν υπέρ του Μπάιντεν. Δεν μπορεί να αποκλειστεί η υπόθεση είτε ο Ντόναλντ Τραμπ ή η Κάμαλα Χάρις να επικρατήσει καθαρά σε κάποιες ή ακόμη και σε όλες τις κρίσιμες επτά διεκδικούμενες πολιτείες.
