Έπειτα από 13 χρόνια στον προθάλαμο του Χώρου Σένγκεν, η Ρουμανία και η Βουλγαρία θα γίνουν από αύριο Τετάρτη πλήρη μέρη αυτής της ζώνης ελεύθερης κυκλοφορίας, τόσο στην ξηρά όσο και στον αέρα, γεγονός που συνιστά έναν ισχυρό συμβολισμό για τις δύο χώρες της ανατολικής Ευρώπης.
Οι δύο χώρες βρίσκονταν ήδη «με το ένα πόδι» στο Σένγκεν, αφού τον Μάρτιο του 2024 καταργήθηκαν οι έλεγχοι στα αεροδρόμια και τα λιμάνια. Στα μέσα Δεκεμβρίου έλαβαν επιτέλους το «πράσινο φως» από τους Ευρωπαίους εταίρους τους αποκτώντας τα ίδια προνόμια και για τα χερσαία σύνορά τους.
Εορταστικές εκδηλώσεις έχουν προγραμματιστεί σε διάφορες μεθοριακές διαβάσεις λίγο πριν από την έναρξη του νέου έτους, τα μεσάνυχτα απόψε.
Αυτό είναι το τέλος μιας μακράς αναμονής για τις δύο πρώην κομμουνιστικές χώρες, που είναι από τις φτωχότερες στην ΕΕ. Πληρούσαν τα τεχνικά κριτήρια από το 2011 αλλά «κάθε φορά, οι χώρες μέλη εξέφραζαν αντιρρήσεις», υπενθύμισε ο αναλυτής Βαλεντίν Ναουμέσκου. Με το πέρασμα των χρόνων, το πρόβλημα αυτό έγινε «πηγή απογοήτευσης, την οποία εκμεταλλεύονταν τα αντιευρωπαϊκά κόμματα για να καταγγείλουν την άδικη αντιμετώπιση της Ρουμανίας», εξήγησε, φέρνοντας ως παράδειγμα τις πρόσφατες προεδρικές εκλογές (που στο μεταξύ ακυρώθηκαν) στις οποίες αναδείχθηκε απρόσμενα νικητής ένας ακροδεξιός υποψήφιος.
Με την ένταξη στη ζώνη Σένγκεν «σβήνει και η αίσθηση ότι είμαστε πολίτες δεύτερης κατηγορίες», εκτίμησε ο αναλυτής.
Και στις δύο χώρες, οι πολιτικοί ηγέτες έκαναν λόγο για «ιστορική απόφαση», υπογραμμίζοντας ότι αυτός ήταν ένας βασικός στόχος τους από την εποχή της ένταξης της Ρουμανία και της Βουλγαρίας στην ΕΕ, το 2007.
Στον χώρο Σένγκεν σήμερα είναι ενταγμένες οι 25 από τις 27 χώρες μέλη της ΕΕ, καθώς και οι συνδεδεμένοι γείτονές τους, η Ελβετία, η Νορβηγία, η Ισλανδία και το Λιχτενστάιν. Περισσότεροι από 400 εκατομμύρια άνθρωποι μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα, χωρίς να υποβάλλονται σε ελέγχους.
Η πλήρης ένταξη της Ρουμανίας (19 εκατ. κάτοικοι) και της Βουλγαρίας (6,5 εκατ.) κατέστη δυνατή αφού η Αυστρία ήρε το βέτο της. Η Βιέννη είχε αρχικά δεχτεί, την περασμένη άνοιξη, την εν μέρει ένταξη των δύο χωρών και στη συνέχεια κατάρτισε έναν «οδικό χάρτη» για την πλήρη ένταξή τους. Η Βιέννη φοβόταν κυρίως ότι θα αυξανόταν ο αριθμός των αιτούντων άσυλο εάν διευρυνόταν ο χώρος Σένγκεν αλλά πλέον θεωρεί ότι τα μέτρα που εφαρμόστηκαν τους τελευταίους μήνες επέτρεψαν να μειωθούν σημαντικά οι μεταναστευτικές ροές.
Με βάση μια συμφωνία που παρουσιάστηκε τον Νοέμβριο στη Βουδαπέστη, θα πραγματοποιούνται προσωρινά έλεγχοι, για ένα διάστημα έξι μηνών, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα αλλαγής των μεταναστευτικών οδών. Θα ενισχυθούν επίσης οι έλεγχοι στα σύνορα Βουλγαρίας-Τουρκίας, τα οποία θα αποτελούν τα εξωτερικά σύνορα του χώρου Σένγκεν.
Οι δύο χώρες αναμένουν ότι θα ωφεληθούν οικονομικά από την ένταξη στον χώρο Σένγκεν και ότι το ΑΕΠ τους θα αυξηθεί κατά τουλάχιστον 1%.
Οι οδικοί μεταφορείς δεν κρύβουν επίσης την ικανοποίησή τους αφού συχνά οι οδηγοί αναγκάζονταν να περιμένουν στα σύνορα ακόμη και για 20 ώρες. «Ήταν απλώς χάσιμο χρόνο για τους οδηγούς που δεν μπορούσαν καν να ξεκουραστούν σε αυτό το διάστημα επειδή έπρεπε να μετακινούν το όχημά τους κάθε 10 λεπτά», σχολίασε ο Μπενιαμίν Λουτσέσκου, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μεταφορών της Ρουμανίας.
Στη Βουλγαρία, η κακή κατάσταση των υποδομών εκτιμάται ότι θα περιορίσει τις θετικές συνέπειες από την πλήρη ένταξη στον χώρο Σένγκεν: οι δρόμοι είναι στενοί, κάποιες φορές κακοσυντηρημένοι, οι σιδηροδρομικές γραμμές ανύπαρκτες ή πεπαλαιωμένες, οι γέφυρες στον Δούναβη –στα σύνορα με τη Ρουμανία– ελάχιστες.
Όσον αφορά τον τουρισμό, οι παράγοντες του τομέα βασίζονται στην αύξηση του αριθμού των ταξιδιωτών προς τη γειτονική Ελλάδα.
«Είναι μια εξαιρετική είδηση» είπε ο Ιβαΐλο Κιρκόφ, 46 ετών, υπεύθυνος πωλήσεων. «Περιμέναμε με ανυπομονησία την πλήρη ένταξη».
Για τον Γκεόργκι Γρκαντσάροφ, ξεναγό και καθηγητή ελληνικών, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι Ρουμάνοι και οι Βούλγαροι θα προτιμούν στο εξής την Ελλάδα ως τουριστικό προορισμό. Χωρίς ουρές αναμονής, «πηγαίνεις (οδικώς) από τη Σόφια στη Θεσσαλονίκη μέσα σε τέσσερις ώρες, όσο χρειάζεται και για να πας στα βουλγαρικά παράλια της Μαύρης Θάλασσας», εξήγησε.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ
