Συναλλαγές και deals στον τομέα ακίνητων, σημαντικού διαμετρήματος, που προσεγγίζουν τα 2 δισ. ευρώ άφησε ως παρακαταθήκη η προηγούμενη χρονιά, επιβεβαιώνοντας τον «επενδυτικό πυρετό» για μεγάλες μπίζνες στο real estate. Κατά βάση δεν γίνεται λόγος τόσο για το υφιστάμενο επενδυτικό πρόγραμμα της κάθε εταιρείες (ανάπτυξης ακινήτων, ΑΕΕΑΠ κ.α.) ή για τα συνεχή σχέδια που μελετούν ή ετοιμάζουν, αλλά για συναλλαγές που σχετίζονται με επιχειρηματικές συμφωνίες μεταβίβασης ακινήτων, αν και στην πλειονότητα τους σχετίζονταν με συμφωνίες που ενέπλεξαν εγχώρια σχήματα και κεφάλαια, και όχι σημαντικές ξένες επενδύσεις. Συναλλαγές και συμφωνίες που εμπλέκουν τη Lamda και το Ελληνικό, εφοπλιστές (Προκοπίου) και μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα (Λάτσης κ.α.), ισχυρούς ομίλους (π.χ. AKTOR, Prodea αλλά και Trastor, Σκλαβενίτη κ.α.), αλλά και εμβληματικά projects που αλλάζουν το τοπίο στο real estate (π.χ. Skyline με συμμετοχή των Alpha Bank, Dimand, Premia, EBRD).
Τα deals της Lamda στο Ελληνικό
Αναμφίβολα ανάμεσα στους πρωταγωνιστές ήταν το… Ελληνικό και οι συμφωνίες της Lamda Development, μετά την απόφαση της τελευατία να διαθέσει οικόπεδα προς αξιοποίηση από τρίτους (πέραν των παλιών γνωστών συμφωνιών για συνεπένδυση με την ΤΕΜΕΣ, την Brooklane κ.α.). Όπως και παλιότερα είχαμε αναφέρει, αλλά και μόλις πρόσφατα, ξεχωρίζει το μεγάλο deal με τον εφοπλιστή Γ. Προκοπίου. Ειδικότερα, εκπαιδευτικό Ίδρυμα με Διεθνές πρόγραμμα Σπουδών, καθώς και οικιστικούς και γραφειακούς χώρους, θα αναπτύξει η εταιρεία Skiti Enterprises Company Limited, συμφερόντων της οικογένειας του Γ. Προκοπίου. Το συνολικό τίμημα ανήλθε στα 120 εκατ., ενώ η συνολική αξία της ανάπτυξης, αναμένεται να ανέλθει στα 500 εκατ. ευρώ.
Οικιστικές αναπτύξεις θα δημιουργήσουν και οι όμιλοι Brook Lane Capital, TenBrinke, Hellenic Ergon, Daedalus Development, με τους οποίους έχει συμφωνηθεί η απόκτηση πέντε οικοπέδων (πλησίον του Commercial Hub και του The Ellinikon Mall), με συνολικό τίμημα 106 εκατ. ευρώ το οποίο αντιστοιχεί σε 2.100 ευρώ ανά τ.μ. Στο σημείο αυτό να προσθέσουμε και την επένδυση της εταιρείας Aura Residential Α.Ε., με μετόχους κατά ποσοστό 80% την κυπριακή εταιρεία με την επωνυμία Xeris Venture Limited, συμφερόντων του μεγαλοεπιχειρηματία και μεγαλομετόχου της Lamda, Σπ. Λάτση και κατά ποσοστό 20% την Ελληνικό Α.Ε., με την αγορά οικοπέδου από εταιρεία συμφερόντων του βασικού μέτοχου της εισηγμένης δρ Σ. Λάτση έναντι 33,1 εκατ. ευρώ.
Το περίφημο Skyline
Βέβαια, μπορεί το Ελληνικό προφανώς να «πουλάει» ως project, μέσα στο 2024 όμως η εμοληματικότερη συναλλαγή ακινήτων ήταν το περίφημο Skyline, ύψους 300 εκατ. ευρώ, αν και υπάρχουν σενάρια για… διεύρυνσή του προσεχώς προς τα 400 εκατ. ευρώ. Όπως έχουμε αναφέρει, αφορά στη μεταβίβαση του χαρτοφυλακίου ακινήτων Skyline της Alpha Real Estate (η οποία διατηρεί συμμετοχή ύψους 35% στο νέο SPV) στο κοινοπρακτικό σχήμα των Dimand (55%)- Premia Properties (25%)- EBRD (20%). Η περίμετρος της συναλλαγής περιλαμβάνει 460 ακίνητα. Mε βάση τον σχεδιασμό, τα περισσότερα από τα ακίνητα της νέας εταιρείας θα πουληθούν.
Τα διακρατούμενα ακίνητα είναι τα σημαντικότερα και υψηλότερης αξίας ακίνητα του χαρτοφυλακίου και σε αυτά θα εστιάσει το επιχειρηματικό πλάνο που έχει εκπονηθεί, προβλέποντας επενδύσεις για την ανακατασκευή και επανάχρηση με στόχο την μεγιστοποίηση της απόδοσης της εκμετάλλευσής τους, με το σχήμα των Dimand – Premia – EBRD να στοχεύει σε αποδόσεις 25%. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα 40 (αξίας περίπου 150 εκατ. ευρώ) είναι ακίνητα εισοδήματος. Στην πλειονότητά τους θα γίνουν εργασίες αναβάθμισης και αρχικά θα διατηρηθούν στο χαρτοφυλάκιο της Skyline Real Estate αποφέροντας έσοδα. Τα υπόλοιπα 421 ακίνητα από όλες τις κατηγορίες, αξίας 147 εκατ. ευρώ, σταδιακά θα πουληθούν, αφού προηγουμένως γίνουν οι αναγκαίες επισκευές. Επίσης, το χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει ακίνητα ανακτηθέντα από πλειστηριασμούς αξίας 200 εκατομμυρίων. Μέρος του χαρτοφυλακίου είναι ήδη μισθωμένο, ενώ η Alpha Real Estate Services έχει αναλάβει τις υπηρεσίες διαχείρισης των ακινήτων με σύμβαση επταετούς διάρκειας.
Η mega συμφωνία AKTOR – Prodea και οι συναλλαγές της ΑΕΕΑΠ
Ωστόσο, η μεγαλύτερη σε μέγεθος συναλλαγή, αν και θα ολοκληρωθεί έως την Άνοιξη του 2025 (Μάιο), ήταν το deal ανάμεσα σε AKTOR και Prodea. Όπως έχουμε αναφέρει και παλιότερα, αλλά και μόλις πρόσφατα, η AKTOR Ακίνητα θα προχωρήσει σε εξαγορά χαρτοφυλακίου ακινήτων συνολικής αξίας περίπου 582 εκατ. από την Prodea, το οποίο εκτιμάται ότι θα αποφέρει ετήσιο εισόδημα από μισθώματα περίπου 41,5 εκατ. Το χαρτοφυλάκιο αφορά 56 ακίνητα συνολικής μεικτής εκμισθώσιμης επιφάνειας 390 χιλ. τ.μ. περίπου στην Ελλάδα, την Βουλγαρία, την Ιταλία και την Κύπρο. Τα ακίνητα αφορούν κυρίως σε χρήση γραφείων, καταστημάτων.
Ωστόσο, η Prodea ενεπλάκη και στην πώληση άλλων assets, όπως η πρόσφατη συναλλαγή για την πώληση του ακινήτου που στέγαζε παλιά το «Αθηνών Αρένα» στον Γ. Παπαλέκα, την πώληση χαρτοφυλακίου στην Trastor, ύψους σχεδόν 70 εκατ. ευρώ, που πρόσφατα επισημοποιήθηκε , ή ένα μικρότερης αξίας με πώληση 3 καταστημάτων στην Σκλαβενίτης.
Η συνεργασία Dimand – Πειραιώς
Μία ακόμα σημαντική συμφωνία, αν και δεν θεωρείται ως συναλλαγή, είναι αυτή που έγινε μεταξύ της Dimand και της Τράπεζας Πειραιώς. Πρόκειται για μια συμφωνία ύψους 500 εκατ. ευρώ, που αφορούν το ακίνητο στην οδό Κοραή 4, το πρώην πολυκατάστημα Λαμπρόπουλος στην Αιόλου, την ανάπλαση της πρώην κλωστοϋφαντουργίας Αιγαίον κι τέλος την αναβίωση των πρώην εγκαταστάσεων ζυθοποιίας ΦΙΞ. Η εν λόγω συνεργασία αφορά αρχικά στην υλοποίηση τεσσάρων έργων ανάπτυξης ακινήτων, συνολικού κατασκευαστικού κόστους 0,5 δισ. ευρώ και συνολικής δόμησης 127 χιλ. τ.μ., με ενσωμάτωση πράσινων χαρακτηριστικών, εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών και αρχών βιωσιμότητας.
Τι έκανα η Premia Properties
Επιπρόσθετα, η Premia Properties ολοκλήρωσε την εξαγορά των ξενοδοχείων «Sunwing Kallithea Beach» στη Ρόδο και «Sunwing Makrigialos & Ocean Beach Club» στην Κρήτη, από τη Nordic Leisure Travel Group (NLTG). Η συναλλαγή περιελάμβανε την απόκτηση του 100% του μετοχικού κεφαλαίου της SUNWING HOTELS Hellas SINGLE MEMBER S.A., έναντι τιμήματος 112,5 εκατ. ευρώ, υπό προσαρμογές από ελέγχους. Τα δύο ξενοδοχεία είναι 4 αστέρων, συνολικής δυναμικότητας 796 κλειδιών, και βρίσκονται σε προνομιακές τοποθεσίες. Το «Sunwing Kallithea Beach» εκτείνεται σε οικόπεδο 118.000 τ.μ. με κτίρια 42.700 τ.μ., ενώ το «Sunwing Makrigialos» σε οικόπεδο 54.000 τ.μ. με κτίρια 25.200 τ.μ..
Ωστόσο, πέραν της παράδοσης του κτηρίου στην ΑΑΔΕ (πρώην Athens Heart), προχώρησε και σε μια σημαντική συναλλαγή – συμφωνία που από κοινού προωθούν τα αδέλφια Αντετοκούνμπο -όπου ξεχωρίζει ο σταρ των Milwaukee Bucks- η ΑΕΕΑΠ και ο βασικός της μέτοχος, Ηλ. Γεωργιάδης στο εμπορικό κέντρο Village Shopping & More στο Ρέντη Αττικής. Όπως έχει αναφέρει το insider.gr, χώρους άθλησης και ψυχαγωγίας, ενδεχομένως γήπεδα (π.χ. μπάσκετ αν και το πλάνο φέρεται να είναι υπό σκέψη), καταστήματα εστίασης όπως και τις αίθουσες κινηματογράφου Village (σημειώνεται ότι έχουν περάσει με μακροχρόνια σύμβαση στον όμιλο Κυριακού – Ant1 τα Village Cinemas) προβλέπεται να περιλαμβάνει το πλάνο ανάπτυξης.
Η εσωτερική μεταβίβαση ανάμεσα σε ΕΛΛΑΚΤΩΡ – REDS
Όπως επίσης έχουμε αναφέρει, η REDS ολοκλήρωσε την εξαγορά της Athens Properties, επί της ουσίας συμφερόντων του Ολλανδού μεγαλομετόχου της ΕΛΛΑΚΤΩΡ, η οποία διαχειρίζεται χαρτοφυλάκιο 10 πλήρως ανακαινισμένων κτιρίων σε προνομιακές τοποθεσίες στο κέντρο της Αθήνας. Η συναλλαγή έγινε έναντι ποσού σχεδόν 80 εκατ. ευρώ.
Η «παλέτα» των κινήσεων
Προφανώς και έγιναν και άλλες κινήσεις στον χώρο, όπως η απόκτηση από την Trastor του φημισμένου LABS Tower στη Λευκωσία της Κύπρου (τo συνολικό τίμημα για την αγορά των μετοχών της "Excelsior Hotel Enterprises Limited" ανήλθε σε 3,75 εκ., και ισούται με την αξία της καθαρής θέσης της αποκτηθείσας εταιρείας κατά την ολοκλήρωση της συναλλαγής, λαμβάνοντας υπόψη ως αξία του ακινήτου το ποσό των 39 εκατ.), η ολοκλήρωση της συγχώνευσης BriQ Properties και ICI που δημιουργεί μια νέα ισχυρή ΑΕΕΑΠ με χαρτοφυλάκιο που «κοιτάζει» τα 300 εκατ. ευρώ, η δεσμευτική συμφωνία εκμίσθωσης στην EY Ελλάδος των γραφειακών χώρων των δύο από τα τέσσερα κτήρια του γραφειακού συγκροτήματος "The Grid” της Noval Property, η θεμελίωση του νέου Δικαστικού Μεγάρου Πειραιά, ένα project αξίας 80,9 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, που έχει αναλάβει να υλοποιήσει η DIMAND για λογαριασμό του υπουργείου Δικαιοσύνης, στην περιοχή του Αγίου Διονυσίου επί των οδών Χαϊδαρίου, Φωκίωνος και Παπαστράτου.
Αλλά και κινήσεις όπως το «κόψιμο κορδέλας» για το έργο με την ονομασία Hub 26 (το συγκρότημα γραφείων 26 βρίσκεται στη δυτική πύλη της Θεσσαλονίκης, σε όμορο οικόπεδο με τις νέες εγκαταστάσεις της Παρευξείνιας Τράπεζας και απέναντι από τη πρώην ζυθοποιία ΦΙΞ), ή την ολοκλήρωση της πώλησης της θυγατρικής κυπριακής εταιρείας Severdor στην Eurobank έναντι 34 εκατ. ευρώ, το οποίο προσδιορίσθηκε με τη μέθοδο της πραγματικής καθαρής θέσης και με αξία ακινήτου 74,4 εκατ. περίπου (το γνωστό κτήριο γραφείων συνολικής επιφάνειας 24.941 τ.μ., όπου έχει έδρα η PwQ, επί της Λεωφ. Κηφισίας 65 στο Μαρούσι).
Να προσθέσουμε επίσης ότι πέρυσι η Lamda ανακοίνωσε το προσύμφωνο αγοραπωλησίας διηρημένων οριζόντιων ιδιοκτησιών με την εταιρεία Trade Estates για την υλοποίηση Εμπορικού Πάρκου Λιανικής ("Retail Park") στο Commercial Hub, έναντι 31 εκατ. ευρώ, που αφορά στην γνωστή επένδυση των 70 εκατ. Με την ΑΕΕΑΠ να προωθεί και άλλα projects, όπως έχουμε κατ’ επανάληψη αναφέρει.
