Ο οικονομολόγος από το ΜΙΤ, ο Τσίπρας και οι τηγανιτές γόπες

Η ζέστη ήταν πράγματι σαν να έχουμε γυρίσει στις ζεστές μέρες του Ιούλη. Όχι του καύσωνα, αλλά με μία υγρασία που σε κάνει να νομίζεις πως η θερμοκρασία είναι τουλάχιστον 3 – 4 βαθμούς μεγαλύτερη από όση πραγματικά είναι.

Με την δυσφορία αυτή να κυριαρχεί στην διάθεσή μου με βρήκε το τηλεφώνημα από τον κ. Χ.

«Τι κάνεις; Μη μου πεις ότι παρακολουθείς την συνέντευξη του Τσίπρα;» είπε ο κ. Χ μετά το καλησπέρα.

«Η αλήθεια είναι ότι η τηλεόραση αυτό δείχνει», απάντησα, «αλλά μόλις τέλειωσα με κάτι …γόπες που είχα πάρει το πρωί και ήθελαν καθάρισμα, οπότε δεν μπορώ να πω ότι έχω ακούσει τι έχει πει μέχρι τώρα, αν αυτό ρωτάς. Κάθε τι που αφορά τα ψάρια στο σπίτι με αφορά στο 100% από το καθάρισμα μέχρι και το ψήσιμο…».

«Όχι, δεν σε πήρα γι’ αυτό. Ήθελα να σου μεταφέρω τον ενθουσιασμό μου για ένα βιβλίο που μου έστειλε ένα φίλος από την Νέα Υόρκη.

Αφορά μία ιστορική αναδρομή στην δεκαετία του 70’ όσο αφορά το μέγα θέμα του πληθωρισμού και στην συνέχεια κάνει μία πολύ προσεκτική προσέγγιση και ανάλυση για το κύμα του πληθωρισμού σήμερα.

Το τελείωσα και θα σου το φέρω όταν βρεθούμε…».

«Μάλιστα, πολύ θα το ήθελα, αλλά για πες μου, λίγο πολύ τι ήταν αυτό που σε ενθουσίασε;» παρατήρησα.

«Κατ’ αρχήν έχει μία αναδρομή στο πως φτάσαμε τον Αύγουστο του 1971 στην απόφαση του Νίξον για την κατάργηση της σχέσης δολαρίου χρυσού και δίνει στοιχεία πολύ ενδιαφέροντα για το πως η οικονομία και η πολιτική μέσα από τον πληθωρισμό, άλλαξαν τον κόσμο τουλάχιστον μέσα σε μία πενταετία…» είπε ο κ. Χ.

Τον διέκοψα λέγοντας «καλά αν είναι γι΄ αυτό νομίζω ότι η πανδημία έχει ήδη κάνει αυτή την δουλειά, δεν χρειάζεται και ο πληθωρισμός…».
«Ναι εντάξει, αυτό που έχει συμβεί από τον Μάρτιο του 2020 δεν λέω, έχει φέρει τα πάνω κάτω, αλλά το ενδιαφέρον που επισημαίνει αυτό το βιβλιαράκι που θα σου φέρω να διαβάσεις – είναι σχετικά μικρό σε μέγεθος - είναι ότι η άνοδος των τιμών δεν είναι δουλειά μόνο της πανδημίας και όσων έχουν συμβεί εξ αιτίας της. Η άνοδος των τιμών ήταν κάτι που είχε αρχίσει να δείχνει την δυναμική της κάπου ένα εξάμηνο πιο πριν, από τον Αύγουστο του 2019.

Τα όσα ακολούθησαν τον Μάρτιο του 2020, βύθισαν τον πληθωρισμό για κάποιους μήνες για να τον εκτοξεύσουν με μεγαλύτερη δυναμική στην συνέχεια. Και πρέπει να σου πως ότι είναι εξαιρετικά πειστικός, όπως θα διαπιστώσεις».

«Κοίταξε, έτσι κι αλλιώς η γνώμη μου είναι πως το φαινόμενο αυτό δεν θα είναι μία «ευθεία» ούτε και θα συνεχισθεί με την ίδια ταχύτητα. Ο τρόπος ειδικά που οι τιμές στην ενέργεια επηρεάζουν το κόστος ζωής είναι περισσότερο περίπλοκος από ότι φαίνεται.
Εκτιμώ ότι θα έχουμε σκαμπανευάσματα στις τιμές, αλλά συνολικά η τάση θα παραμένει ανοδική. Και θα πάρει καιρό αυτό κατά πως φαίνεται…» σχολίασα.

Από την άλλη πλευρά της γραμμής ο κ. Χ μετά από μικρή σιωπή παρατήρησε, ότι ακριβώς αυτή η προοπτική καταγράφεται και στο βιβλιαράκι που θα μου φέρει.

«Πράγματι έτσι είναι» είπε, «αλλά επιμένει ιδιαίτερα στις πολιτικές επιπλοκές και στην δυναμική που αυτές μπορεί να έχουν ακόμα και στο επίπεδο των γεωπολιτικών εξελίξεων, ειδικά στις περιοχές παραγωγής φυσικού αερίου και πετρελαίου. Είναι λιγάκι οξύμωρο, δεν είναι; Υποτίθεται ότι έχουμε αρχίσει την στροφή στην πράσινη ενέργεια και συζητάμε για εξελίξεις που πυροδοτεί το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο…», αναρωτήθηκε ο κ. Χ. «Πάντως, για να μιλήσω για τους κυβερνήτες μας», συνέχισε ο κ. Χ, «πιστεύω ότι θα κάνουν μεγάλο λάθος αν προσπαθήσουν να κρύψουν κάτω από το χαλί αυτό που συμβαίνει τώρα… Προχθές μιλούσα με ένα φίλο, αρκετά ευκατάστατο, αλλά με παιδιά στην εφηβεία ακόμα και μου περιέγραφε τον πληθωρισμό σαν… αύξηση της φορολογίας. Με ξάφνιασε είναι αλήθεια, αλλά για φαντάσου τι συμβαίνει στα μικρομεσαία και στα χαμηλά εισοδήματα αυτή την στιγμή. Μια αυτόματη συρρίκνωση στο διαθέσιμο εισόδημά τους, που πάει από 10% μέχρι και 20% λόγω της ανελαστικής κατανάλωσης στα είδη και τις υπηρεσίες καθημερινής κατανάλωσης… Είναι πραγματικά σαν να έχει αυξηθεί ο ΦΠΑ σε αντίστοιχα επίπεδα».

«Ναι έτσι είναι, κι αυτό δεν είναι κάτι που ακούς, ή διαβάζεις στις εφημερίδες, είναι κάτι που ζεις από το πρωί που ξυπνάς μέχρι το βράδυ που θα πέσεις για ύπνο και δεν σε αφήνει να το ξεχάσεις.

Δεν είναι κάτι που μπορείς να κάνεις τον άλλον να το ξεχάσει…» είπα σχεδόν μονολογώντας, ενώ την ίδια στιγμή αυθόρμητα μου ήρθε στο μυαλό η τελευταία επίσκεψη στο Σούπερ Μάρκετ.

«Δεν μου είπες, γιατί πήρες γόπες;» ρώτησε αλλάζοντας ξαφνικά θέμα ο κ. Χ, «έχει να κάνει με αυτό που συζητάμε;» και άρχισε να γελάει.

«Έχεις δίκιο» είπα ξαφνιασμένος, «είχα πολύ καιρό να πάρω γόπες και η αλήθεια είναι ότι η τιμή τους στο καφάσι ήταν πολύ καλή, αλλά δεν ήταν αυτός ο λόγος. Έφθασα αργά στις βάρκες και αυτά που συνήθως παίρνω είχαν φύγει. Μέχρι που βρήκα σε μία βάρκα γόπες, όχι μεγάλες.

Είναι μπελάς στο καθάρισμα αλλά είναι εξαιρετικές αν δεν τις κάψεις στο τηγάνι. Θέλουν πολύ λίγο τηγάνισμα, ίσα ίσα να τις «ζεματίσεις» και είναι έτοιμες…» παρατήρησα.

«Εντάξει τότε να μη σε κρατάω, έχεις δουλειά να κάνεις απ’ ότι κατάλαβα…», είπε ο κ. Χ και έκλεισε το τηλέφωνο επαναλαμβάνοντας άλλη μία φορά ότι θα μου φέρει σύντομα το βιβλιαράκι για το 70’ και το σήμερα.

Λίγο μετά, σκεπτόμουν τηγανίζοντας τις γόπες, γιατί ο κ. Χ να πάρει τηλέφωνο μόνο και μόνο για να μου πει για το βιβλιαράκι που του είχαν στείλει.

Σκέφτηκα ότι ίσως ήταν κάποιος φίλος του ο συγγραφέας από τα χρόνια που ο ίδιος ήταν συνεργάτης στο ΜΙΤ.

Μετά από λίγες ημέρες όταν το βιβλιαράκι ήρθε στα χέρια μου, διαπίστωσα ότι σωστά το είχα σκεφτεί.

Ανάμεσα στις ευχαριστίες του συγγραφέα σ’ αυτούς που τον είχαν βοηθήσει με την άποψή τους, ήταν και το όνομα του κ. Χ...

Γ. Αγγέλης