Οικονογράφημα: Τι ξέρει ο Γερμανός που δεν ξέρουμε εμείς;

Κατά την συνήθειά του ο κ. Χ, Κυριακή απόγευμα με… φιλοδώρησε με ένα νέο σημείωμά του, που δεν είχα αντιληφθεί την άφιξή του μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέχρι που μπήκα για ενημέρωση και έπεσα πάνω του. Το μεταφέρω κατά λέξη.

«Φίλε μου με απασχολεί εδώ και μερικές ημέρες ένα θέμα και θα ήθελα την άποψή. Πρόκειται για την ξαφνική παραίτηση του Γιένς Βάιντμαν του προέδρου της Bundesbank. Μου φαίνεται παράξενο που τα ΜΜΕ δεν έδωσαν μεγάλη έκταση στο γεγονός και κυρίως το ότι δεν σχολιάσθηκε η σημασία μιας τέτοιας απόφασης σε μία συγκυρία σαν την σημερινή.

Πιθανώς θα το θυμάσαι, αλλά και να το έχεις ξεχάσει σου το θυμίζω εγώ. Το 1991 είχαμε άλλη μία παραίτηση Γερμανού Κεντρικού Τραπεζίτη, του Κάρλ Ότο Πελ. Δεν έχουμε άλλες τέτοιες παραιτήσεις στην ιστορία της σύγχρονης Bundesbank. Αυτή του Βάιντμαν και εκείνη του Ότο Πελ.

Τότε ο Κολ είχε αποφασίσει την ενοποίηση της Γερμανίας με μία νομισματική κίνηση που κανείς στην Δυτική Γερμανία δεν ήθελε και περισσότερο απ’ όλους η Bundesbank. Έδωσε το δικαίωμα ανταλλαγής του δυτικού μάρκου με το ανατολικογερμανικό με ισοτιμία ένα προς ένα.

Καταλαβαίνεις τι σήμαινε αυτό για το μάρκο…

Καμία σχέση με την νομισματική πραγματικότητα, ήταν ένα "δώρο" υποδοχής στους ανατολικογερμανούς για την ενοποίηση. Οικονομικά έκανε μεγάλη ζημιά στην ενοποιημένη Γερμανία αλλά ήταν μία καθαρά πολιτική κίνηση με "νομισματικό" τρόπο.

Η Bundesbank ήταν αντίθετη, αλλά όταν η εντολή δόθηκε από την Καγκελαρία ο πρόεδρος της Buba την εκτέλεσε με την πλέον αποτελεσματικό τρόπο. Και στη συνέχεια… παραιτήθηκε, γιατί εξ αρχής διαφωνούσε με την απόφαση αυτή.

Τώρα ο Βάιντμαν παραιτείται πέντε χρόνια πριν από την ολοκλήρωση της θητείας του – σου θυμίζω ότι είχε δεχθεί την ανανέωσή της έχοντας γνώση ότι αποχωρεί η Μέρκελ - και με γνωστό τοις πάσι ότι διαφωνεί με την "γραμμή" της ΕΚΤ, έτσι όπως έχει σχεδιαστεί από τον Ντράγκι και εκτελείται από την Λαγκάρντ.

Το αξιοπρόσεκτο είναι ότι επέλεξε να γνωστοποιήσει την παραίτησή του μία εβδομάδα πριν από το Συμβούλιο της ΕΚΤ (στις 28/10) αυτή την εβδομάδα, ενώ αν ήθελε να κάνει λιγότερο θόρυβο τιμώντας την θέση του θα το έθετε στο Συμβούλιο και την συνέχεια θα γινόταν γνωστή δημόσια η πρόθεσή του.

Άλλη μία αξιοπρόσεκτη σύμπτωση είναι ότι το κάνει αυτό πριν από το Συμβούλιο του Δεκεμβρίου, όπου είναι γνωστό ότι στην ατζέντα το θέμα είναι η επανα-ρύθμιση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ.

Όχι δεν περίμενε για να επανεξετάσει την πρόθεση παραμονής του ή όχι το Συμβούλιο του Δεκέμβρη, δημοσιοποίησε την παραίτησή του από τώρα, αποξενώνοντας την απόφασή του από το όποιο αποτέλεσμα του Δεκέμβρη. Σαν να ξέρει το τι ακριβώς θα συμβεί και ο ίδιος δεν θέλει να παραμείνει μέρος αυτής της διαδικασίας…

Θα σου θέσω και άλλη μία σύμπτωση, εκείνος αποχωρεί στις 31 Δεκεμβρίου και πολύ κοντά με αυτόν φεύγει και η Μέρκελ της οποίας ήταν ο οικονομικός σύμβουλος μέχρι να τοποθετηθεί επικεφαλής της Bundesbank στη συνέχεια…

Προφανώς και δεν πρόκειται για συμπτώσεις, αλλά για μία επιλογή, "γερμανικά" σχεδιασμένη, που έχει να κάνει με ένα περιβάλλον οικονομικής και νομισματικής πολιτικής στο οποίο προβλέπει με απόλυτη βεβαιότητα ότι... δεν θα συμφωνεί και δεν θα μπορεί να το υπηρετήσει. Αυτό είναι ξεκάθαρο.

Το θέμα είναι – και αυτό είναι το ερωτηματικό που σου θέτω – τι... ξέρει ο κ. Βάιντμαν που δεν αντιλαμβανόμαστε εμείς; Δεν μπορεί να είναι απλά η διαφωνία με την ακολουθούμενη γραμμή, γιατί και μέχρι τώρα διαφωνούσε, αλλά δεν είχε παραιτηθεί. Πρέπει να έχει να κάνει με αυτό που πρόκειται να γίνει όχι με αυτά που έχουν γίνει.

Άλλωστε αυτό που είναι πολύ πιθανό να ακούσουμε στο Συμβούλιο του Δεκέμβρη, είναι ότι η ΕΚΤ ξεκινά με την μορφή της περιβόητης επανα-ρύθμισης το ευρωπαϊκό tapering, που έτσι κι αλλιώς έχει ατύπως αλλά ουσιαστικά ξεκινήσει, με την σταθερή απομείωση των αγορών τίτλων μέσω του PEPP στο τέταρτο τρίμηνο του 2021.

Στη Φρανκφούρτη μάλιστα λέγεται ότι η ανακοίνωση αυτή θα είναι και το αποχαιρετιστήριο δώρο των συναδέλφων του στον πρόεδρο της Bundesbank.

Οπότε τι άλλο συμβαίνει που υποχρεώνει τον κύριο αυτό να φύγει; Δεν μπορεί χωρίς την Μέρκελ; Φοβάται ότι η νέα τρικομματική κυβέρνηση θα τον υποχρεώσει σε παραίτηση; Τέτοια πράγματα δεν συμβαίνουν στη Γερμανία και άλλωστε ο Βάιντμαν αφενός ήξερε πριν ανανεώσει την θητεία του ότι η Μέρκελ φεύγει τώρα και αφετέρου με τον Σολτς είχαν εξαιρετική συνεργασία όλα τα τελευταία χρόνια.

Εδώ δεν μπορεί να κάνει κανείς υποθέσεις, χρειάζονται πληροφορίες και προς το παρόν φίλτατε, παρά τις προσπάθειες που έκανα να μιλήσω με παλιούς γνωστούς στην Φρανκφούρτη, δεν έχω παρά εικασίες.

Λοιπόν σε ενημερώνω για το κλίμα που επικρατεί για να έχεις υπόψη σου στη δική σου έρευνα για την οποία θα περιμένω ενημέρωση. Λοιπόν – σύμφωνα με τα όσα μου μεταφέρουν φίλοι στη Φρανκφούρτη, αλλά και στο Λουξεμβούργο - φαίνεται πως στην Bundesbank αλλά και σε ένα μεγάλο κομμάτι του γερμανικού τραπεζικού συστήματος, υπάρχει μεγάλος εκνευρισμός όσο αφορά τον τρόπο που αντιμετωπίζεται ο πληθωρισμός στην ΕΚΤ.

Για να το πω απλά η διαφωνία είναι κάθετη όσον αφορά την ανάλυση και τις εκτιμήσεις μεσομακροπρόθεσμα.

Θεωρούν ότι είναι παραπλάνηση της κοινής γνώμης να αντιμετωπίζεται η ισχυρή ανοδική τάση του πληθωρισμού σαν παρωδική. Υπάρχουν παράγοντες που αναμφίβολα θα αρχίσουν να αποσύρονται από τα τέλη του έτους, αλλά όπως εκτιμάται αρμοδίως το 2022 θα είναι έτος περαιτέρω ενίσχυσης των πληθωριστικών πιέσεων.

Εδώ που τα λέμε, όπως φαίνεται και στο διάγραμμα του Bloomberg που σου παραθέτω, η ΕΚΤ δεν έχει δει από την δημιουργία της μέχρι σήμερα τέτοιο spread μεταξύ των βασικών επιτοκίων και του πληθωρισμού…

Ο κ. Βάιντμαν, σύμφωνα με τους συνομιλητές μου, θεωρεί ότι η ΕΚΤ δεν έχει σκοπό να προχωρήσει έγκαιρα σε αλλαγή των βασικών επιτοκίων, τέτοια που να ανακόψει την ισχυροποίηση των πληθωριστικών πιέσεων. Και με δεδομένο ότι η ανάκαμψη της οικονομίας θα επιβραδύνει το 2022 φαίνεται – σου επαναλαμβάνω ότι πρόκειται για εκτιμήσεις των συνομιλητών μου – ότι θεωρεί πως η κατάσταση θα εξελιχθεί με τρόπο που ο ίδιος εκτιμά ως επικίνδυνο και κυρίως ανεξέλεγκτο...

Βέβαια όλοι αναγνωρίζουν ότι στις αποφάσεις της ΕΚΤ βαραίνει πλέον πολύ περισσότερο από ότι στο παρελθόν η πολιτική μεταβλητή και πιστεύω ότι αυτό είναι που ο Βάιντμαν θέλει να αποφύγει στην θητεία του. Και επιλέγει να ακολουθήσει το παράδειγμα του Ότο Πελ.

Εντάξει υπάρχει και εδώ η διελκυστίνδα μεταξύ πολιτικής και οικονομίας όπως το 1991, αλλά το 1991 είχες πίσω σου το 1989 και όχι ένα 2008 ή πολύ περισσότερο ένα 2020 και μία πανδημία που ετοιμάζεται για νέες μεταλλάξεις...

Η εκτίμηση αυτή μου... ακούγεται πειστική, αλλά όπως ξέρεις η πραγματικότητα είναι πάντα πιο ενδιαφέρουσα από τις εκτιμήσεις.

Θα εκτιμούσα πολύ αν με ενημέρωνες για ό, τι σχετικό.

Παρεμπιπτόντως παρακολουθώ τελευταία και μία άλλη «ιστορία» που μάλλον εξελίσσεται άσχημα. Στην Αγγλία συνεχίζονται εντατικά οι έρευνες για μία νέα μετάλλαξη της Δέλτα και τα πρώτα συμπεράσματα δεν ακούγονται καλά.

Ένας φίλος που δουλεύει στο Λονδίνο, γιατρός που εμπλέκεται στις σχετικές έρευνες, μου έλεγε προχθές ότι "μπορεί τελικά τα νέα να μην είναι καλά…". Τον ρώτησα αν πρέπει να ανησυχούμε και γέλασε λέγοντάς μου "γιατί τι έγινε και δεν πρέπει να ανησυχούμε;", αλλά στη συνέχεια με καθησύχασε λέγοντας ότι θα με ενημερώσει όταν θα έχει νεότερα... Λοιπόν εδώ σε αφήνω και περιμένω νέα, ελπίζω πριν από τη συνάντησή μας αυτή την εβδομάδα».