Οικονογράφημα: Τα «δύο Π» της ζωής μας και η ανεπιθύμητη... κορύφωση

Παρ’ ότι είχαμε πει πως θα βρεθούμε αυτή την φορά και οι τέσσερις, χωρίς απουσίες, ο κ. Ψ μας έστειλε μήνυμα την τελευταία στιγμή ότι θα απουσιάζει καθώς έπρεπε εκτάκτως να ταξιδέψει στο χωριό του για να αντιμετωπίσει κάποιες ζημιές που είχαν προκύψει στο πατρικό του σπίτι.

Η Ελένη είχε προσφερθεί να αντικαταστήσει ως οικοδεσπότης τον κ. Ψ αλλά μας προειδοποίησε πως δεν θα πρέπει να περιμένουμε πολλά - πολλά στο τραπέζι της καθώς το ξαφνικό της μετακίνησης της συνάντησης στο σπίτι της δεν της άφησε περιθώρια για εκπλήξεις, όπως το τελευταίο γεύμα με τα μανιτάρια...

Ξέραμε όμως και εγώ και ο κ. Χ ότι δεν θα μας άφηνε παραπονεμένους έστω και την τελευταία στιγμή.

Και η έκπληξη ήταν πράγματι εκεί και μας περίμενε.

Θαλασσινά, διάφορα θαλασσινά, όχι πολλά, αλλά εξαιρετικά εκτεθειμένα σε μία θαλασσιά πιατέλα, που όταν τοποθετήθηκε στο τραπέζι ανάμεσά μας συνοδεύτηκε από μία διευκρίνιση, “μην κάνετε όρεξη, αυτά είναι όλα κι όλα και τυχεροί ήμαστε που πέρασε χθες ο αδελφός μου και μου τα έφερε...” είπε η Ελένη.

Σε λίγο έφερε και το μπουκάλι του Ούζου του Μυτιληνιού παραγωγού που μας είχε κεράσει την προηγούμενη φορά και κάθισε μαζί μας. Το γεγονός ότι μας περίμενε με τα πιάτα έτοιμα και χωρίς καμία ερώτηση για το αν θέλουμε καφέ ή τσάι (είναι το αγαπημένο της ρόφημα), πριν αρχίσει να ...καταθέτει τα θαλασσινά, ήταν ένας έμμεσος τρόπος να μας ενημερώσει ότι η συνάντησή μας είχε συγκεκριμένη ώρα...λήξης.

“Λοιπόν” είπε μόλις κάθισε μαζί μας, “αλήθεια μας κοροϊδεύουν; Παρακολουθώ από το πρωί αυτή την συνάντηση του G-20 για το κλίμα και έχω εκνευριστεί. Τόσες προσδοκίες κι αυτοί τα έχουν όλα γραμμένα εκεί που δεν πιάνει μελάνι. Δεν καταλαβαίνουν ότι ένας ολόκληρος πλανήτης καταρρέει, ότι σε λίγο θα κοιτάζουμε τα εγγόνια μας, για να μη πω τα παιδιά μας σαν ανθρώπους καταδικασμένους; Έχω θυμώσει πολύ, εξοργίζομαι γιατί αισθάνομαι σαν να είμαι με τα χέρια δεμένα...”.

Ο κ. Χ κούνησε το κεφάλι δείχνοντας ότι συμφωνεί, αλλά με τρόπο που έδειχνε και την δική του αίσθηση αδυναμίας μπροστά σ’ αυτό που γίνεται. Με κοίταξε και είπε, “έτσι είναι αλλά από ότι καταλαβαίνω για άλλη μια φορά πάμε σαν τα πρόβατα στον γκρεμό. Το χειρότερο είναι από όσο είδα στο διαδίκτυο από τα ρεπορτάζ που έρχονται, κανείς από τους περιώνυμους ηγέτες δεν διαφοροποιήθηκε στα σοβαρά, ούτε στο παραμικρό. Όλη η προσοχή τους ήταν ποιος θα συναντηθεί με ποιόν...”.

Η κουβέντα είχε γίνει... στενάχωρη και αυτό λειτουργούσε κάπως σαν ...φρένο στο να προσεγγίσω με την επιθυμία που αισθανόμουν στην πιατέλα με τα θαλασσινά.

Έτσι αποφάσισα να στρέψω την προσοχή της συζήτησης αλλού.

“Δεν μου λέτε και ειδικά εσύ” είπα κοιτάζοντας τον κ. Χ “που έχεις φίλους γιατρούς, η κατάσταση είναι τόσο άσχημη όσο φαίνεται με την πανδημία;”

Ο κ. Χ με κοίταξε με μία αδιόρατη περιέργεια στο βλέμμα, αλλά ανταποκρίθηκε, “αν ρωτάς την γνώμη μου νομίζω ότι η κατάσταση είναι πιο άσχημη από όσο φαίνεται. Νομίζω ότι από το τρίτο δεκαήμερο του Νοέμβρη, αν όχι νωρίτερα, θα έχουμε καταστάσεις δυσκολότερες από ένα χρόνο πριν. Τόσο σε κρούσματα όσο και σε ...νεκρούς. Νομίζω, με βάση τα όσα έχω ενημερωθεί από φίλους γιατρούς, κάποιοι από τους οποίους είναι σε μεγάλα νοσοκομεία, όπως π.χ. το Αττικόν, πέρα από τους αρνητές των εμβολίων και τον εφιάλτη που θα ζήσουν με δική τους επιλογή, υπάρχει πολύ μεγάλη ανησυχία για το πως θα αντιδράσει ο κόσμος στην εξάντληση της επίδρασης των εμβολίων, καθώς για σε χιλιάδες κόσμο ήδη έχει μειωθεί επικίνδυνα η επίδραση των δύο δόσεων.

Ειδικά σε εκείνους που είχαν εμβολιαστεί νωρίς φέτος. Αυτός ο συνδυασμός της κορύφωσης των κρουσμάτων στους μη εμβολιασμένους με την εξάντληση της εμβολιαστικής επίδρασης στους εμβολιασμένους, μπορεί να δημιουργήσει ένα κύμα κορύφωσης της πανδημίας μέσα στην κορύφωση, αν είναι δόκιμο να το πω έτσι. Και απ’ ότι φαίνεται αυτοί που πάνε για την συμπληρωματική δόση δεν κινούνται με την ταχύτητα που θα περίμενε κανένας... Δεν ξέρω, αυτή είναι μία καινούργια “στιγμή” στην εξέλιξη της πανδημίας και προσωπικά ανησυχώ πολύ. Και δεν βάζω στο λογαριασμό το γεγονός ότι ακόμα δεν έχουν εκτιμηθεί τα χαρακτηριστικά των νέων μεταλλάξεων της Delta που μελετάνε εδώ και μερικούς μήνες οι εγγλέζοι. Οι πληροφορίες πάντως δεν είναι καθησυχαστικές από το μέτωπο αυτό...”.

Λέγοντας αυτά ο κ. Χ άπλωσε το χέρι του στην πιατέλα διακριτικά για να βάλει μερικές γυαλιστερές και ένα ποδαράκι χταπόδι στο πιάτο του, γιατί μάλλον αντιλήφθηκε ότι όσο μιλούσε εγώ είχα “ελαφρύνει” την πιατέλα από το περιεχόμενό της. Αισθάνθηκα λιγάκι άσχημα και αποφάσισα να είμαι περισσότερο συγκρατημένος...

“Πρέπει να σου πω και κάτι που ήθελα από προχθές να σου το επισημάνω” πρόσθεσε ο κ. Χ, αλλάζοντας μόνος του θέμα και πάλι, δεδομένου ότι η Ελένη δεν μιλούσε.

“Έγραφες κάτι προχθές για την παραίτηση Βάϊντμαν και ανέφερες την παραίτηση του Καρλ Ότο Πελ από την Bundesbank, όταν έγινε η ενοποίηση της Γερμανίας. Ήταν πράγματι αντίθετος ο Ότο Πελ με την απόφαση του Κολ για την συναλλαγματική ισοτιμία του δυτικογερμανικού μάρκου με το ανατολικογερμανικό, ένα προς ένα και παραιτήθηκε γι΄ αυτό. Δεν είναι όμως ο μόνος μαζί με τον Βάιντμαν που έχει παραιτηθεί. Το ίδιο έκανε και ο Άξελ Βέμπερ το 2011. Και εκείνος προφασίστηκε προσωπικούς λόγους και σου θυμίζω, ότι το 2011 ήταν η χρονιά που ο Τρισε έκανε την βλακεία να ανεβάσει τα επιτόκια και να χειροτερέψει μετά το 2008 την κρίση του χρέους με ακραία περίπτωση την Ελλάδα....”.

Τον κοίταξα και χαμογέλασα. “Για να πω την αλήθεια” είπα “περίμενα ότι κάποιος θα μου το “θύμιζε” αυτό γιατί το συνειδητοποίησα την επόμενη ημέρα όταν το ξαναδιάβασα. Πράγματι υπάρχει παράδοση στην Bundesbank σε παραιτήσεις, τόσο από το “δικό” τους μαγαζί όσο και από την ΕΚΤ. Ορισμένοι ερμηνεύουν αυτή την παράδοση ως απόδειξη της “ανεξαρτησίας” που έχουν οι γερμανοί κεντρικοί τραπεζίτες από τους πολιτικούς. Βέβαια αυτό είναι μία ανεξαρτησία απέναντι σε κάθε άποψη με την οποία δεν συμφωνούν, αλλά θα μου πεις γι΄ αυτό τους βάζουν εκεί και αυτοί ανταποκρίνονται παραιτούμενοι κάθε φορά για διευκολύνουν αυτούς με τους οποίους διαφωνούν....Πάντως έχεις δίκιο ήταν λάθος η συσχέτιση μόνο με τον Πελ και η παράλειψη της παράδοσης... ”.

Η Ελένη καθόταν με το ποτηράκι του ούζου στο χέρι και τουλάχιστον τρία παγάκια μέσα στο ούζο της.

Δεν μιλούσε, αλλά απευθυνόμενη στον κ. Χ είπε “Αυτά που είπες για την πανδημία είναι λίγο πολύ αυτά που μου έχουν πει και μένα κάποιο φίλοι γιατροί. Και πράγματι αυτή η μετάλλαξη της Delta που μελετάνε στην Αγγλία δεν είναι … καλά νέα. Εγώ όμως θέλω να μου πεις κάτι άλλο.

Έχω την αίσθηση ότι σε σχέση με τον πληθωρισμό και τα επιτόκια οι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν χάσει τελικά τον “μπούσουλα”. Διάβαζα μια ανάλυση ενός αμερικανού δημοσιογράφου - οικονομολόγου που αναφερόταν ακριβώς σ’ αυτό, ότι δηλαδή τα όσα λέχθηκαν από τους κεντρικούς τραπεζίτες μέσα στον Οκτώβρη και τα στοιχεία που έχουν δημοσιοποιηθεί, δείχνουν ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες αφ’ ενός δεν έχουν κοινή γραμμή, όπως στις αρχές της πανδημίας και αφ’ εταίρου κάποιοι εξ αυτών, μεταξύ των οποίων και η Λαγκάρντ, ετοιμάζονται για στροφή 180 μοιρών και δεν το λένε... Συμφωνείς μ΄ αυτό; Γιατί αν αυτό ισχύει ίσως η κλιματική αλλαγή να μη προλάβει να μας κάνει την ζημιά, θα μας την κάνουν άλλοι νωρίτερα...”.

Ο κ. Χ χαμογέλασε ακούμπησε το ποτηράκι του στο τραπέζι μου έριξε μια ματιά και … μ’ έπιασε με το βλέμμα καρφωμένο στα τελευταία καλαμαράκια - γόνο που είχαν μείνει στην πιατέλα.

“Κοίταξε, νομίζω ότι έτσι πράγματι είναι. Οι κεντρικοί τραπεζίτες βρίσκονται μπροστά σε ένα δίλημμα και περιμένουν απαντήσεις από τους πολιτικούς και το ...αντίστροφο. Ήμαστε όμως ακόμα στην αρχή παρ’ ότι τα πράγματα εξελίσσονται πολύ πιο γρήγορα από το 71’.

Να σου θυμίσω ότι για να φτάσουμε σε συγκρούσεις όπως αυτές που οδήγησαν σε αυξήσεις μισθών 26% στους εκπαιδευτικούς αν δεν κάνω λάθος στην Αγγλία το 75 για να αντιμετωπίσουν πληθωριστικές πιέσεις της τάξης του 27% είχαν περάσει 4 χρόνια από το 1971. Τώρα ακόμα οι αντιδράσεις στις πληθωριστικές πιέσεις δεν έχουν φτάσει σε τέτοια επίπεδα.

Σίγουρα το γεγονός ότι ο Χατζηδάκης συζητάει εκ νέου αύξηση του κατώτατου είναι μία ένδειξη του τι περιμένουν και εδώ όσο αφορά τον πληθωρισμό και την κοινωνική αναταραχή που θα προκαλέσει... Όμως το πρόβλημα των κεντρικών τραπεζών δεν είναι εκεί. Αυτό είναι πρόβλημα των κυβερνήσεων.

Η αχίλλειος πτέρνα τους είναι στο χρέος τόσο το δημόσιο όσο και κυρίως το ιδιωτικό”, σχολίασε ο κ. Χ ενώ με παρακολουθούσε να ...απομακρύνω τον τελευταίο γόνο από την πιατέλα.

“Αν αυξήσουν τα επιτόκια για να σταματήσουν τον πληθωρισμό η ύφεση θα είναι στο πιάτο...” είπε και εγώ με ένοχη την συνείδησή απέναντι στα θαλασσινά της Ελένης, πίστεψα ότι αναφερόταν έμμεσα στην συμπεριφορά μου στο τραπέζι. Όμως όχι δεν είχε τέτοια διάθεση.

“Ελένη είναι αναμφίβολο ότι σκέφτονται την αύξηση του κόστους του χρήματος με τα επιτόκια, είναι το μοναδικό αποτελεσματικό εργαλείο που έχουν σε συνδυασμό βέβαια με την συρρίκνωση της ζήτησης μέσω της δημοσιονομικής πειθαρχίας” πρόσθεσε. “Εννοείς αύξηση επιτοκίων και λιτότητα” παρατήρησε η Ελένη.

“Ναι κάπως έτσι, αλλά τώρα δεν είναι δεκαετία του 80 και η απελευθέρωση της κίνησης κεφαλαίων έχει ήδη γίνει, δεν υπάρχει κάποια άλλη επέκταση που να μπορεί να δώσει διέξοδο σε ένα τέτοιο συνδυασμό. Για τον λόγο αυτό πιστεύω ότι θα το σκεφτούν πολύ πριν αποφασίσουν αύξηση των επιτοκίων με άμεσο τον κίνδυνο να προκαλέσουν ανεξέλεγκτες χρεοκοπίες... Και μέχρι να το κάνουν αυτό το μόνο που τους μένει είναι η ...λιτότητα, όπως είπες, αλλά αν μπορείς δείξε μου ποια κυβέρνηση στην Ευρώπη είναι σε θέση να το κάνει αυτό σήμερα. Είναι μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. Και όλα αυτά μέσα σε ένα νέο κύμα της πανδημίας...”.

“Με άλλα λόγια μου λες ότι τα “δύο Π”, Πληθωρισμός και Πανδημία θα καθορίσουν τις εξελίξεις από δω και πέρα, πριν μας ...κάψει η κλιματική αλλαγή; Γι’ αυτό δεν τους καιγόταν καρφάκι στο G-20;” μουρμούρισε η Ελένη. Λίγα δευτερόλεπτα σιωπής και σηκώνει το κεφάλι προς εμένα.

“Λοιπόν επειδή σε ξέρω, είχα κρατήσει κάτι και για... επιδόρπιο, αλλά δεν είναι από τα θαλασσινά του αδελφού μου. Σου έχω γαύρο και σαρδέλες ψητές. Δεν θα σας αφήσω να πεινάσετε...” είπε γέλασε με το ύφος μου και έφυγε να τα φέρει.

Γ. Αγγέλης