Οι τράπεζες που χρηματοδοτούν νέα έργα ορυκτών καυσίμων κινδυνεύουν να διοχετεύσουν κεφάλαια σε έργα τα οποία θα καταλήξουν σε αποεπένδυση και εάν δεν συμμορφωθούν με πράξεις στις απαιτήσεις για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, θα «διώξουν» σημαντικά επενδυτικά fund τα οποία απαιτούν διασφαλίσεις βιωσιμότητας.
Το θέμα τίθεται επί τάπητος και στη σημερινή συνεδρίαση της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων η οποία πρόκειται να ψηφίσει για τους νέους τραπεζικούς κανόνες την Τρίτη. Εκπρόσωποι της αγοράς αναμένεται να υποστηρίξουν την απαίτηση να αυξηθούν τα κεφαλαιακά αποθέματα ασφαλείας εάν δεν επιτύχουν τους μεταβατικούς στόχους τους. Πρόκειται για μι προσπάθεια αυστηροποίησης του πλαισίου στον κλάδο με στόχο να πιεστούν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να μειώσουν τη δανειοδότηση των επιχειρήσεων που δεν επιδίδονται σε «πράσινες» επενδύσεις.
Οι παγκόσμιες ρυθμιστικές αρχές προειδοποιούν ήδη ότι ο κλιματικός κίνδυνος δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ξεχωριστά από τον οικονομικό κίνδυνο. Η Επιτροπή Τραπεζικής Εποπτείας της Βασιλείας δήλωσε τον Δεκέμβριο ότι «οι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι που σχετίζονται με το κλίμα μπορούν να επηρεάσουν την έκθεση των τραπεζών στον πιστωτικό κίνδυνο μέσω των αντισυμβαλλομένων τους». Οι τράπεζες θα πρέπει να ακολουθήσουν μια «συντηρητική προσέγγιση» για να διασφαλίσουν ότι τα αποθεματικά κεφαλαίου είναι επαρκή για την απορρόφηση πιθανών ζημιών, ανέφερε.
Προειδοποιήσεις από το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό συνταξιοδοτικό ταμείο
Το ολλανδικό συνταξιοδοτικό ταμείο ABP, το μεγαλύτερο συνταξιοδοτικό ταμείο της ευρώπης με περίπου 600 εκατ. δολάρια υπό διαχείριση, δίνει στις τράπεζες τρία χρόνια για να «διορθώσουν» τον κίνδυνο που απορρέει από το CO2. Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους επενδυτές της Ευρώπης, ο οποίος ειδοποιεί τις τράπεζες ενώ όπως σημειώνει, μπορεί να αρχίσει να αποχωρεί από τον κλάδο, εκτός εάν δει αποδείξεις ότι οι ισχυρισμοί για απαλλαγή του χαρτοφυλακίου θα γίνουν πράξη.
«Ο χρηματοπιστωτικός τομέας έχει πραγματικά καθυστερήσει», δήλωσε μιλώντας στο Bloomberg η Dominique Dijkhuis, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου και επικεφαλής επενδύσεων στην ABP. «Αν λέτε ότι δεσμεύεστε σε μια σειρά θεμάτων για το κλίμα και στη συνέχεια χορηγείτε δάνεια σε νέα ορυκτά προϊόντα, αυτό απλώς δεν ευθυγραμμίζεται».
Μια βασική ανησυχία είναι ο βαθμός στον οποίο τα περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών που συνδέονται με υψηλές εκπομπές άνθρακα καθίστανται «λανθάνοντα» ή άχρηστα επειδή δεν έχουν θέση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Μια της Μονάδας Υποστήριξης Οικονομικής Διακυβέρνησης της ΕΕ που εστάλη στους νομοθέτες το καλοκαίρι ανέφερε ότι υπάρχει τώρα «επείγουσα» ανάγκη να δημιουργηθεί πολιτική για την αντιμετώπιση των λανθάνοντων περιουσιακών στοιχείων.
Αντιδράσεις στον χρηματοπιστωτικό κλάδο
Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τραπεζών (EBF) από την πλευρά της, υποστηρίζει ότι η επιβολή υψηλότερων κεφαλαιακών απαιτήσεων για δάνεια στη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων θα ενισχύσει το κόστος του κεφαλαίου και θα μειώσει τη συνολική δανειοδοτική ικανότητα των τραπεζών ενώ δεν θα μειώσει τη ζήτηση για δραστηριότητες ορυκτών καυσίμων .
Η EBF είπε επίσης ότι η απαίτηση για επιπλέον αποθεματικά για το κλίμα θα ωθήσει τη χρηματοδότηση «ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα για τις σκιώδεις τράπεζες και τις τράπεζες εκτός ΕΕ».
Το κόστος της αδράνειας
Ωστόσο, οι ερευνητές για το κλίμα προειδοποιούν ότι η αδράνεια σημαίνει ότι οι νομοθέτες και η βιομηχανία θα πρέπει να αντιμετωπίσουν ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα στη συνέχεια. Η Finance Watch, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός με έδρα τις Βρυξέλλες, εκτιμά ότι ο καθορισμός ενός ελάχιστου συντελεστή στάθμισης κινδύνου 150% —το οποίο κρίνει ότι αποτελεί ρεαλιστική αντανάκλαση του κλιματικού κινδύνου— στα υπάρχοντα περιουσιακά στοιχεία θα απαιτούσε από τις 60 μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου να προσθέσουν κεφάλαια που θα κυμαίνονται από 157 μέχρι 210 δις δολάρια. Αυτό αντιστοιχεί στο καθαρό εισόδημα που είχαν το 2021 για διάστημα τριών με πέντε μηνών.
Ομάδες υπεράσπισης του κλίματος, συμπεριλαμβανομένων των ShareAction, Urgewald και Finance Watch, λένε ότι οι φορολογούμενοι μπορεί τελικά να καταλήξουν να πληρώσουν το λογαριασμό των τρεχουσών αποτυχιών να προωθήσουν αυστηρότερους κανονισμούς χρηματοδότησης για το κλίμα.
«Το πρόβλημα με τον κλιματικό κίνδυνο είναι όσο περισσότερο περιμένετε, τόσο μεγαλύτερο γίνεται το πρόβλημα», δήλωσε ο Benoît Lallemand, γενικός γραμματέας του Finance Watch.
