Οι φιλοδοξίες της Ευρώπης για μια κυκλική οικονομία απαιτούν την έγκαιρη παροχή καλής ποιότητας ανακυκλωμένων πρώτων υλών στους παραγωγούς αλλά σύμφωνα με αξιολόγηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΕΑ) που δημοσιεύθηκε πριν από λίγες ημέρες, από τα οκτώ πιο κοινά ανακυκλώσιμα προϊόντα, μόνο το αλουμίνιο, το χαρτί και το γυαλί έχουν εύρυθμες δευτερεύουσες αγορές ενώ η έλλειψη τυποποίησης και ο ανταγωνισμός με νέα υλικά είναι μεταξύ των προκλήσεων για άλλες αγορές, όπως το ξύλο και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα.
Η έκθεση του ΕΕΑ «Διερεύνηση των αγορών δευτερογενών πρώτων υλών της Ευρώπης» παρουσιάζει ένα σύνολο κριτηρίων για την ανάλυση της λειτουργίας των αγορών δευτερογενών, ανακυκλωμένων πρώτων υλών. Εφαρμόζοντας τα συγκεκριμένα κριτήρια αξιολόγησης σε οκτώ κοινές δευτερεύουσες αγορές υλικών, η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μόνο τρεις από αυτές — αλουμίνιο, χαρτί και γυαλί — λειτουργούν καλά. Αυτές οι αγορές παρέχουν αξιόπιστη και συνεχή πληροφόρηση στα ενδιαφερόμενα μέρη της αγοράς, είναι διεθνείς και ανοιχτές αγορές και τα ανακυκλωμένα υλικά κατέχουν σημαντικό μερίδιο, σε σύγκριση με τα πρωτογενή υλικά.
Οι πέντε δευτερεύουσες αγορές πρώτων υλών που δεν λειτουργούν καλά περιλαμβάνουν το ξύλο, τα πλαστικά, τα βιολογικά απόβλητα, τα αδρανή από απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα. Σύμφωνα με την ανάλυση του οργανισμού, τα κύρια προβλήματα σε αυτές τις αγορές είναι το μικρό τους μέγεθος σε σύγκριση με τα πρωτογενή υλικά, η χαμηλή ζήτηση και η έλλειψη κοινών προδιαγραφών, γεγονός που μειώνει την ποιότητα των υλικών για βιομηχανική χρήση. Επιπλέον, ορισμένα υλικά αντιμετωπίζουν συγκεκριμένες προκλήσεις, όπως η ανταγωνιστική ζήτηση για χρήση ενέργειας στην περίπτωση του ξύλου.
Εκτός από την αναγνώριση της ανάγκης για περισσότερες πληροφορίες για να καταστεί δυνατή η σωστή παρακολούθηση και αξιολόγηση της εξέλιξης των αγορών, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος παρουσιάζει διάφορες επιλογές για την υπέρβαση των φραγμών της αγοράς για τις ανακυκλωμένες πρώτες ύλες. Αυτές περιλαμβάνουν κίνητρα για το σχεδιασμό προϊόντων ώστε να ανακυκλώνονται ευκολότερα, την ενίσχυση των στόχων ανακύκλωσης, την αύξηση του ανακυκλωμένου περιεχομένου σε νέα προϊόντα, τη θέσπιση τεχνικών προτύπων για τα ανακυκλωμένα υλικά και τη χρήση φόρων για την εξομάλυνση του ανταγωνισμού τιμών με τις πρωτογενείς πρώτες ύλες.
Παρά την ισχυρή πολιτική ώθηση για την αύξηση της ανακύκλωσης και τη σταθερή προσφορά ανακυκλωμένων προϊόντων, η πλευρά της προσφοράς στις αγορές δευτερογενών πρώτων υλών αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως είναι οι ανεπαρκείς προδιαγραφές (τέλος των αποβλήτων, παρουσία επικίνδυνων ουσιών σε ανακυκλωμένα υλικά κλπ). Η πλευρά της ζήτησης, από την άλλη πλευρά, χαρακτηρίζεται από έλλειψη εμπιστοσύνης προς τις αγορές δευτερογενών πρώτων υλών και διστάζουν να επενδύσουν σε τεχνολογίες που θα ενσωματώσουν τις δευτερογενείς πρώτες ύλες στις διεργασίες των παραγωγής πρώτων υλών.
Η βελτίωση των αγορών για ανακυκλωμένες πρώτες ύλες είναι το κλειδί για την επίτευξη μιας κυκλικής οικονομίας στην ΕΕ, τη μείωση της ανάγκης εξόρυξης φυσικών πόρων και την αποφυγή των σχετικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
