Με τη λειψυδρία να επηρεάζει ένα ολοένα και αυξανόμενο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού, πολλές αναδυόμενες αγορές έχουν ξεκινήσει εθνικές στρατηγικές διαχείρισης νερού οι οποίες εστιάζουν στη χρηματοδότηση έργων ασφαλείας του νερού. Στο επίκεντρο τίθεται η αναβάθμιση των υποδομών και η έξυπνη μέτρηση οι οποίες συμβάλλουν στη μείωση της απώλειας νερού με τις εταιρείες παροχής νερού αλλά και τεχνολογικούς κολοσσούς να «αναλαμβάνουν τα ηνία».
Με τα ακραία καιρικά φαινόμενα όπως η ξηρασία ή οι πλημμύρες να γίνονται όλο και πιο συνηθισμένα λόγω της κλιματικής αλλαγής, οι κυβερνήσεις αναζητούν καινοτόμες λύσεις για τη διαχείριση του νερού.
Η λειψυδρία απασχόλησε έντονα την παγκόσμια κοινότητα το περασμένο καλοκαίρι, καθώς η Ευρώπη γνώρισε τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 500 ετών και η στάθμη του ποταμού Yangtze της Κίνας έφτασε σε πολύ χαμηλά επίπεδα εκτροχιάζοντας τις εργασίες υδροηλεκτρικής ενέργειας. Σε άλλες περιοχές, εκτεταμένες πλημμύρες έπληξαν τη Νιγηρία, την Ινδία, το Πακιστάν και άλλα μέρη του κόσμου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Παρακολούθησης δασικών πυρκαγιών (EFFIS), φαίνεται να υπάρχει μέτρια έως υψηλή πιθανότητα για ξηρασία στη Βορειοανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη κάτι που επιφέρει επίσης μεγαλύτερο κίνδυνο πυρκαγιών και καμένων εκτάσεων, ιδίως από τον Ιούνιο μέχρι τον Σεπτέμβριο. Προκειμένου να προλάβουν τα χειρότερα, οι κυβερνήσεις εντός και εκτός Ευρώπης έχουν αναλάβει δράση για προληπτικές ενέργειες οι οποίες έχουν άμεσο στόχο να καταπολεμήσουν πρωτίστως τη λειψυδρία.
Χάσμα στην προσφορά και τη ζήτηση νερού
Λόγω της πληθυσμιακής αύξησης, της κλιματικής αλλαγής και της ανόδου των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας υψηλής έντασης νερού, το χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης νερού αναμένεται να φτάσει το 40% έως το 2030, σύμφωνα με την Morgan Stanley. Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι η ξηρασία θα μπορούσε να επηρεάσει πάνω από τα τρία τέταρτα του παγκόσμιου πληθυσμού μέχρι το 2050.
Ωστόσο, σημειώνεται πρόοδος, με το ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού με πρόσβαση σε ασφαλώς διαχειριζόμενο πόσιμο νερό στο σπίτι να αυξάνεται από 70% σε 74% μεταξύ 2016 και 2020.
Χάρη σε νέες κυβερνητικές στρατηγικές, πρωτοβουλίες δημόσιου-ιδιωτικού τομέα και βελτιώσεις στις τεχνολογίες παρακολούθησης, οι αναδυόμενες αγορές εκσυγχρονίζουν τα δίκτυά τους διαχείρισης και διανομής νερού, ενώ παράλληλα εργάζονται για τον περιορισμό των αποβλήτων και τη διατήρηση και αύξηση των υπαρχουσών πηγών.
Τεχνολογίες παρακολούθησης
Σε περιοχές με περιορισμένο νερό, η μείωση της απώλειας νερού είναι συνήθως πιο οικονομική από την αύξηση της παροχής. Οι νέες τεχνολογίες όπως οι έξυπνοι μετρητές και τα δίκτυα αισθητήρων μπορούν να συμβάλουν στον περιορισμό των απωλειών και στον μετριασμό της πιθανής μόλυνσης.
Οι έξυπνοι μετρητές προσφέρουν μια λύση internet-of-things παρακολουθώντας τη διανομή και τη χρήση του νερού, βοηθώντας στον εντοπισμό αναποτελεσματικών πρακτικών και περιπτώσεων διαρροής και κλοπής. Η εταιρεία ερευνών Transforma Insight εκτιμά ότι μέχρι το 2030 θα αναπτυχθούν παγκοσμίως 700 εκατομμύρια έξυπνοι μετρητές νερού. Και η αρχή ήδη έχει γίνει, με τις αναδυόμενες οικονομίες αλλά και τις αναπτυγμένες χώρες να έχουν ήδη κάνει μεγάλα βήματα.
Η αιγυπτιακή start-up Pylon, που ιδρύθηκε το 2017, προσφέρει έξυπνη μέτρηση με συνδρομή ως υπηρεσία σε εταιρείες νερού και ενέργειας στην Αίγυπτο και τις Φιλιππίνες, με σχέδια να επεκταθεί στην Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ασία. Η εταιρεία, η οποία συγκέντρωσε 19 εκατομμύρια δολάρια σε έναν γύρο χρηματοδότησης πέρυσι, αξιοποιεί την υποδομή έξυπνου δικτύου για να βοηθήσει τους πελάτες της να μειώσουν τις απώλειες νερού κατά περίπου 22%, κάτι που είναι αρκετό για να εξυπηρετήσει 40 εκατομμύρια ανθρώπους την ημέρα.
Οι αισθητήρες μπορούν επίσης να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη βελτίωση των προσπαθειών υγιεινής εντοπίζοντας πιθανούς ρύπους.
Για παράδειγμα, η εταιρεία τεχνολογίας παρακολούθησης νερού Virridy λειτουργεί ήδη ένα δίκτυο δορυφορικών ελέγχων νερού γεωτρήσεων για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στην ξηρασία στην Αιθιοπία, την Κένυα, τη Νιγηρία, τη Ρουάντα, τη Σιέρα Λεόνε και την Ουγκάντα ενώ σκοπεύει να αναπτυχθεί περαιτέρω.
Οι ξεπερασμένες ή ανεπαρκείς υποδομές είναι ο κύριος μοχλός της διαχείρισης μη ανταποδοτικού νερού (NRW), με τις αναδυόμενες αγορές να χάνουν περίπου 45 εκατομμύρια κυβικά μέτρα καθημερινά λόγω διαρροών από γηρασμένα δίκτυα διανομής, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.
Το 2022, η Manila Water, η εταιρεία παροχής υπηρεσιών νερού που είναι υπεύθυνη για την πρωτεύουσα των Φιλιππίνων, μείωσε το NRW στο 12,7%, πολύ κάτω από το πρότυπο της Παγκόσμιας Τράπεζας (25%) και στο ίδιο επίπεδο με τα επίπεδα NRW στην Ιαπωνία και τη Δυτική Ευρώπη. Η εταιρεία χρησιμοποίησε έναν συνδυασμό σύγχρονων μετρήσεων και επισκευών υποδομής, με ισχυρά δίκτυα επικοινωνίας με τοπικούς ενδιαφερόμενους φορείς που επιτρέπουν γρήγορες απαντήσεις σε διαρροές ή κλοπές.
Εκτός από τον περιορισμό των δημοτικών NRW, η αντιμετώπιση της αναποτελεσματικότητας στα συστήματα άρδευσης είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη διασφάλιση της παγκόσμιας ασφάλειας των υδάτων. Καθώς περίπου το 70% της παγκόσμιας χρήσης νερού αφιερώνεται στη γεωργία, η βελτιωμένη παρακολούθηση και οι πιο βιώσιμες γεωργικές πρακτικές στις αναδυόμενες αγορές συμβάλλουν στην ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας σε όλο τον κόσμο.
Στρατηγικές διατήρησης
Η διασφάλιση της καθολικής πρόσβασης και της βιώσιμης διαχείρισης του καθαρού νερού και της αποχέτευσης έως το 2030 είναι το επίκεντρο του Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (SDG) 6. Για να βοηθήσει στην οργάνωση παγκόσμιων προσπαθειών για αειφόρο διαχείριση του νερού σε δραστικές δεσμεύσεις, πραγματοποιήθηκε η πρώτη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το νερό μετά από 50 χρόνια στη Νέα Υόρκη τον Μάρτιο του 2023.
Σε εθνική κλίμακα, ορισμένες χώρες έχουν δώσει προτεραιότητα στη διαχείριση των αποθεμάτων νερού τα τελευταία χρόνια, με κυβερνητικά σχέδια και νέες χρηματοδοτικές ρυθμίσεις που επιδιώκουν να εξασφαλίσουν βελτιωμένη πρόσβαση στο νερό.
Τον Δεκέμβριο του 2022, ο πρωθυπουργός του Βιετνάμ ενέκρινε ένα σχέδιο σχεδιασμού υδάτινων πόρων για την περίοδο 2021-30 που περιλαμβάνει τους στόχους μείωσης της απώλειας νερού στις δραστηριότητες παροχής στο 10% και αύξηση των ποσοστών πρόσβασης σε καθαρό νερό σε 95-100% για τις αστικές περιοχές και 65% για τις αγροτικές περιοχές. περιοχές έως το 2025.
Η Σαουδική Αραβία, η οποία έχει την τρίτη υψηλότερη κατά κεφαλήν κατανάλωση νερού στον κόσμο μετά από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, στοχεύει να μειώσει τη χρήση του κατά 43% μέχρι το τέλος της δεκαετίας, σύμφωνα με το Saudi Vision 2030. Στις αρχές του 2023 το Βασίλειο ανακοίνωσε τη δημοπρασία έξι έργων επεξεργασίας λυμάτων στο πλαίσιο προγραμμάτων σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) για να συμβάλουν στην αναβάθμιση της υποδομής της χώρας και στη μείωση των NRW.
Προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβαση στο νερό, χώρες όπως η Σαουδική Αραβία έχουν επενδύσει σε μονάδες αφαλάτωσης, ειδικά καθώς η βιομηχανία προσπαθεί να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα και να εμπορευματοποιήσει τα λύματα.
Η χρηματοδότηση είναι καίρια για την επιτυχία των έργων διαχείρισης νερού, με τον ΟΟΣΑ να υπολογίζει το κόστος στα 1 τρις. δολάρια ετησίως, ή 1,21% του παγκόσμιου ΑΕΠ, για την επίτευξη του στόχου SDG 6. Πέρα από τις κρατικές δαπάνες, οι συμβάσεις βάσει απόδοσης προσφέρουν μια βασική ευκαιρία χρηματοδότησης, παρέχοντας κίνητρα εταιρείες με βάση το ρεκόρ τους για μείωση NRW.
