Πριν από λίγο καιρό η εκτίμηση ότι, μέχρι το 2050, τα πλαστικά θα είναι περισσότερα από τα ψάρια στους ωκεανούς είχε προκαλέσει σοκ στην παγκόσμια κοινότητα κινητοποιώντας φορείς, Αρχές και οργανώσεις των αναπτυγμένων κυρίως κρατών. Η θαλάσσια ρύπανση μπορεί να αποτελεί έναν ύπουλο εχθρό της πράσινης μετάβασης και οφείλεται στις ανθρώπινες ενέργειες.
Το ΕΛΚΕΘΕ υπολογίζει ότι το 90% των απορριμμάτων στις παραλίες είναι πλαστικής προέλευσης, με τα καλαμάκια και τα καπάκια μπουκαλιών να κυριαρχούν. Τα πλαστικά απορρίμματα ενέχουν σοβαρό κίνδυνο για τα θαλάσσια οικοσυστήματα, τη βιοποικιλότητα, την ανθρώπινη υγεία και επηρεάζουν σημαντικές δραστηριότητες όπως ο τουρισμός, η αλιεία, η οστρακοκαλλιέργεια και η ιχθυοκαλλιέργεια.
Ποια είναι τα πιο «ένοχα» υλικά για τη θαλάσσια ρύπανση
Θαλάσσια απόβλητα υπάρχουν στους ωκεανούς λόγω ανθρώπινων ενεργειών όπως η απόρριψη απορριμμάτων από χωματερές κοντά σε ακτές ή όχθες ποταμών, απορρίμματα σε παραλίες, τουριστική/ψυχαγωγική χρήση της ακτής, αλιευτικές δραστηριότητες και ναυπηγεία.
Η Έκθεση 2022 της Ocean Conservancy και τα στοιχεία της International Coastal Cleanup ICC παρουσιάζουν επικαιροποιημένα δεδομένα για τη διάθεση και τη διαχείριση απορριμμάτων. Το μοτίβο «παραμένει» το ίδιο για πάνω από 10 χρόνια και τα υλικά που πρωταγωνιστούν στη ρύπανση των θαλασσών είναι κατά σειρά:
1. Περιτυλίγματα τροφίμων (ζαχαρωτά, πατατάκια κ.λπ.)
2. Αποτσίγαρα
3. Μπουκάλια ποτών (πλαστικά)
4. Άλλα σκουπίδια (καθαρό swell)
5. Καπάκια μπουκαλιών (πλαστικά)
6. Σακούλες παντοπωλείου (πλαστικές)
7. Μπουκάλια ποτών (γυάλινα)
8. Κουτιά ποτών
9. Καλαμάκια, αναδευτήρες
10. Κύπελλα, πιάτα (πλαστικά)
Η κατάταξη αυτή αποδεικνύει ότι τα συνηθισμένα απόβλητα που βλέπουμε τελικά να επιπλέουν στις ελληνικές θάλασσες τα καλοκαίρια δεν αποτελούν μόνο «ελληνικό φαινόμενο».
Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της θαλάσσιας ρύπανσης λήφθηκαν διάφορες αποφάσεις τα τελευταία χρόνια. Ορισμένες απαγόρευσαν συγκεκριμένα υλικά σε διάφορες περιοχές, μερικές φορές χωρίς διαβούλευση με τη βιομηχανία ή τους ενδιαφερόμενους φορείς. Από την άλλη, τα πλαστικά θεωρούνται φθηνά και εύχρηστα υλικά που λύνουν πρακτικά ζητήματα της καθημερινής ζωής και κατ’ επέκταση η λύση στην οποία προσανατολίζονται οι κυβερνήσεις είναι η σωστή απόρριψη και διαχείρισή τους.
Αντί να απαγορεύονται αυτά τα υλικά, ως πιο ενδεδειγμένες λύσεις προβάλλονται συχνά η προγραμματισμένη εκπαίδευση, οι αυστηρότεροι κανονισμοί, τα εργαλεία/πόροι για την κατασκευή και βελτίωση της υποδομής απορριμμάτων, ο βιώσιμος σχεδιασμός συσκευασιών και η δημιουργία ενός οικοσυστήματος ανακύκλωσης για όλους.
Με ορισμένες τεχνολογίες ανακύκλωσης που αλλάζουν το παιχνίδι, ορισμένα πλαστικά υλικά μπορούν να ανακυκλωθούν 100%, που σημαίνει ότι μπορούμε να δώσουμε σε ένα υλικό άπειρες δυνατότητες ανακύκλωσης. Τα ανακυκλωμένα πλαστικά είναι εξίσου καλά με τα παρθένα, με ιδιότητες κατάλληλες για σχεδόν κάθε εφαρμογή για την οποία προορίζεται. Αυτό είναι κρίσιμο δεδομένου ότι μειώνουμε τα απόβλητα στην πηγή.
