Η κλιματική κρίση επισπεύδει την εξάντληση των υδάτινων πόρων και εντείνει το πρόβλημα της λειψυδρίας με τους επιστήμονες να προβλέπουν ότι τα «κενά νερού» βαίνουν αυξανόμενα. Η έρευνα που διεξήγαγαν οι Lorenzo Rosa, από Carnegie Science και ο Matteo Sangiorgio, ερευνητής στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου επιβεβαιώνει τα δραματικά σενάρια που έχουν ήδη προβλέψει εδώ και δεκαετίες οι επιστήμονες.
«Η λειψυδρία είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα αυτόν τον αιώνα», αναφέρει ο Rosa. Η ζωή στη Γη δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς νερό. Είναι απαραίτητο για την ανθρώπινη υγεία, την επισιτιστική και ενεργειακή ασφάλεια, την περιβαλλοντική ανθεκτικότητα, την οικονομική ανάπτυξη και ένα ευρύ φάσμα ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Παρόλο που είναι τόσο σημαντικό, σε πολλά μέρη στον πλανήτη, η ζήτηση για νερό υπερβαίνει τη διαθέσιμη προσφορά.
Όταν η κατανάλωση νερού είναι μεγαλύτερη από τη φυσική διαθεσιμότητα νερού οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια ενός μήνα, αναφέρεται ως «κενό νερού». Όσο περνά ο καιρός, αυτού του είδους η μη βιώσιμη χρήση οδηγεί σε εξάντληση ποταμών, λιμνών, υδροφορέων, υπόγειων υδάτων και άλλων φυσικών αποθεμάτων νερού.
«Τα κενά νερού αποτελούν ήδη ένα πρόβλημα για τις κοινότητες σε όλο τον κόσμο, με αποτέλεσμα είτε την ανεπαρκή παροχή νερού είτε την υποβάθμιση του περιβάλλοντος», εξηγεί ο Rosa. Και καθώς η κλιματική αλλαγή διαταράσσει περαιτέρω τα μοτίβα βροχοπτώσεων και μεταβάλλει τον κύκλο του νερού, θα προσθέσει ακόμη περισσότερη πίεση.
Προηγούμενη έρευνα προσέγγισε το θέμα ποσοτικοποιώντας την εξάντληση των υπόγειων υδάτων ή άλλες μειώσεις στη διαθεσιμότητα νερού παγκοσμίως, ενώ άλλες μελέτες εξέτασαν τη μη βιώσιμη χρήση του νερού σε περιφερειακό επίπεδο.
Αυτή η μελέτη συνδύασε τις δύο στρατηγικές προκειμένου να εξετάσει πλήρως το εύρος του προβλήματος και να καταρτίσει καλά ενημερωμένες πολιτικές και σχέδια διαχείρισης των υδάτων στο μέλλον.
Οι Sangiorgio και Rosa ποσοτικοποίησαν τα κενά νερού με βάση δύο πιθανά σενάρια, ένα όπου η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη θα διατηρηθεί κάτω από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου και ένα όπου η τιμή αυτή θα φθάνει τους 3 βαθμούς Κελσίου.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι υπάρχουν ήδη σχεδόν 458 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα σε κενά νερού ετησίως. Προβλέπεται ότι θα αυξηθούν κατά 6% στην περίπτωση όπου η αύξηση της θερμοκρασίας προσεγγίσει τους 1,5 βαθμούς Κελσίου και κατά 15% εάν η θερμοκρασία αυξηθεί κατά 3 βαθμούς Κελσίου.
«Ακόμη και οι σχετικά μέτριες αυξήσεις στα κενά νερού, μπορεί να ασκήσουν πίεση στα οικοσυστήματα και να οδηγήσουν σε σοβαρές ελλείψεις για γεωργική χρήση, με αποτέλεσμα την επισιτιστική ανασφάλεια», επισημαίνει ο Rosa.
«Καθώς οι πόλεις μεγαλώνουν, η ρύπανση, η βιομηχανική χρήση νερού και η άρδευση θα αυξάνονται, κάτι που με τη σειρά του θα επιδεινώσει το χάσμα νερού», σημειώνει ο επικεφαλής της έρευνας.
Οι επιλογές που πρέπει να ληφθούν υπόψη από τους διαχειριστές υδάτινων πόρων και τους νομοθέτες προκειμένου να αυξηθούν τα αποθέματα νερού περιλαμβάνουν τη βελτίωση των δυνατοτήτων αποθήκευσης νερού με επένδυση σε ανθεκτικές υποδομές, επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων, αφαλάτωση αλμυρού νερού και εισαγωγή νερού από άλλες περιοχές.
Οι αγρότες μπορούν να προετοιμαστούν για το ενδεχόμενο της λειψυδρίας φυτεύοντας καλλιέργειες που είναι λιγότερο απαιτητικές για νερό και να επενδύουν σε τεχνολογίες άρδευσης που είναι πιο αποτελεσματικές.
«Ενώ η λειψυδρία μπορεί να επηρεάσει ολόκληρες περιοχές, οι πιο σοβαρές συνέπειες βαρύνουν τους πιο ευάλωτους και φτωχούς πληθυσμούς, υπογραμμίζοντας τη σημαντική επίδραση οικονομικών και θεσμικών παραγόντων στον καθορισμό της λειψυδρίας», αναφέρει η μελέτη.
