Ρεκόρ όλων των εποχών στις αιτήσεις συνταξιοδότησης σημειώθηκε το 2021, καθώς η προαποφασισμένη αλλαγή των ορίων ηλικίας ώθησε 212.000 ασφαλισμένους να επιλέξουν την πρόωρη προσφυγή στη συνταξιοδότηση.
Μόνο τον Δεκέμβριο του 2021 κατατέθηκαν 21.000 αιτήματα, ενώ συνολικά το 2020 είχαν υποβληθεί 175.705 αιτήσεις, δηλαδή σχεδόν 37.000 λιγότερες σε σχέση με πέρυσι.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΕΦΚΑ, σε εκκρεμότητα βρίσκονται ακόμη 75.000 ληξιπρόθεσμες αιτήσεις απονομής κύριας σύνταξης (καθυστέρηση άνω των τριών μηνών) για τις οποίες απαιτείται ένα κονδύλι της τάξης των 200.000.000 ευρώ. Οι απονομές πρέπει να ολοκληρωθούν έως το τέλος Ιουνίου, καθώς συνιστά ορόσημο για τους θεσμούς στο πλαίσιο εξόδου της χώρας από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας.
Ήδη σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη, οι αιτήσεις του 2019 και του 2020 έχουν ήδη εκκαθαριστεί και απομένουν ακόμη οι αιτήσεις του δεύτερου εξάμηνου του 2021.
Πρόκειται για 24.000 ληξιπρόθεσμα αιτήματα του ΙΚΑ ΕΤΑΜ, 20.500 του Δημοσίου, 14.500 του ΟΑΕΕ, 12.500 του ΟΓΑ, 4.500 του ΕΤΑΑ και περίπου 1.000 των ΔΕΚΟ και Τραπεζών.
Η νέα διαδικασία απονομών (συντάξεις εμπιστοσύνης) εκτιμάται πως θα απομειώσει το στοκ των εκκρεμοτήτων για αιτήματα που είχαν υποβληθεί έως τις 31 Μαρτίου 2022.
Κύμα εξόδου προς τη σύνταξη
Η επικείμενη αύξηση των ορίων ηλικίας, οι δύσκολες συνθήκες εργασίας που δημιούργησε η πανδημία σε ορισμένους κλάδους, καθώς και η εργασιακή εξουθένωση ώθησαν πάνω από 1 εκατομμύριο ασφαλισμένους να υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης την τελευταία 5ετία.
Από το 2016 που ίσχυσε ο Ν.Κατρούγκαλου έως και το 2021 σημειώθηκε μαζική φυγή στη σύνταξη, κυρίως από δημοσίους υπαλλήλους. Χιλιάδες εκπαιδευτικοί αλλά και υγειονομικοί επέβαλαν μαζικά αιτήσεις συνταξιοδότησης, όπως άλλωστε και μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, προκειμένου να προλάβουν τις δυσμενείς αλλαγές από το 2022 (κατάργηση πρόωρης συνταξιοδότησης πριν από τα 62 και τα 67 έτη).
Οι αιτήσεις συνταξιοδότησης των δημοσίων υπαλλήλων αυξήθηκαν κατά 33,5% το 2021 συγκριτικά με το 2020, έτος lockdown, αλλά και κατά 85% συγκριτικά με το 2019.
Ειδικότερα, το 2019 συνταξιοδοτήθηκαν 8.191 δημόσιοι υπάλληλοι έναντι 11.367 το 2020 και 15.174 το 2021. Η πρόβλεψη για το 2022 είναι πως οι αποχωρήσεις δεν θα ξεπεράσουν τις 10.000.
Επιπλέον, χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες που αντιμετώπισαν οικονομικά προβλήματα την διετία της πανδημίας επέλεξαν να τερματίσουν τον εργασιακό τους βίο και να μην δοκιμάσουν μια επιμήκυνση που θα ήταν αβέβαιης έκβασης.
Συνολικά τα τελευταία έτη, οι αιτήσεις συνταξιοδότησης έφτασαν τις 166.524 το 2019, τις 148.105 το 2018, τις 139.987 το 2017 και 138.485 το 2016.
Σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης, η τάση φυγής προς την σύνταξη θα συνεχιστεί και το 2022 για όσους έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα, με τα ευνοϊκότερα ειδικά όρια που ίσχυαν μέχρι το 2021. Από το 2023, όλοι οι ασφαλισμένοι θα έχουν δύο επιλογές: πλήρη σύνταξη στο 62ο έτος της ηλικίας με 40 έτη ασφάλισης ή στο 67ο έτος με 15ετία και μειωμένη σύνταξη στα 62 έτη με 4.500 ημέρες ασφάλισης.
Πάντως το «κύμα εξόδου» πιέζει το ασφαλιστικό μας σύστημα ως προς τις δαπάνες, καθώς το κονδύλι για τις κύριες συντάξεις το 2022 εμφανίζεται αυξημένο κατά 50 εκατ. ευρώ (έναντι του 2021).
