Αλλαγές φέρνει το 2024 σε τρία βασικά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ και της ΔΥΠΑ, προς όφελος των δικαιούχων τους που θα δουν τα ποσά να αυξάνονται και την διάρκεια χορήγησής τους να επεκτείνεται.
Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα αυξάνεται κατά 8% σε όλα τα κλιμάκια, ενώ το επίδομα μητρότητας (των 780 ευρώ για 9 μήνες) επεκτείνεται και στους μη μισθωτούς και αγρότες, καθώς μέχρι σήμερα το λάμβαναν μόνο οι μητέρες από τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα.
Τεκτονικές αλλαγές στο καθεστώς του επιδόματος ανεργίας μελετά το υπουργείο Εργασίας, καθώς μελετάται να επεκταθεί και πέραν των 12 μηνών, ενώ το ύψος του θα αυξηθεί τους πρώτους μήνες της ανεργίας καθώς θα συνδεθεί με τον τελευταίο μισθό του δικαιούχου. Αναμένεται να θεσπιστεί η υποχρέωση του άνεργου να ενταχθεί σε πρόγραμμα κατάρτισης και να είναι διαθέσιμος για εργασία όταν του προταθεί.
Επίδομα ανεργίας
Νέα φιλοσοφία θα διέπει το επίδομα ανεργίας, που θα συνδέεται με τον μισθό του δικαιούχου όταν εργαζόταν και όχι απαραίτητα με τις κατώτατες θεσμοθετημένες αποδοχές στον ιδιωτικό τομέα. Ουσιαστικά το ύψος του επιδόματος θα εξαρτάται από τον μισθό που λάμβανε ο εργαζόμενος πριν απολυθεί.
Θα υπολογίζεται ένας «μέσος μισθός» των τελευταίων τριών χρόνων πριν ο άνεργος χάσει τη δουλειά του και από εκεί θα προκύπτει ως ποσοστό το επίδομα ανεργίας που θα λαμβάνει. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα υπολογίζεται ένα ποσοστό 55%-60% που θα ισχύει για τους πρώτους 6 μήνες της επιδοτούμενης ανεργίας, ενώ για τους υπόλοιπους μήνες μελετάται ο άνεργος να λαμβάνει 479 ευρώ, το ποσό δηλαδή που ισχύει σήμερα.
Έτσι αν ο άνεργος κατά την τριετία πριν απολυθεί λάμβανε μέσο μισθό 1.000 ευρώ το μήνα, τότε τους πρώτους 6 μήνες χορήγησης του επιδόματος θα λαμβάνει το ποσό των 550 ευρώ τον μήνα, ενώ για τους επόμενους 6 μήνες το επίδομά του θα φτάσει στα 479 ευρώ τον μήνα, όσο ισχύει δηλαδή σήμερα.
Πρόκειται για την πιλοτική εφαρμογή των προτάσεων που είχαν συμπεριληφθεί στην έκθεση Πισσαρίδη η οποία είχε επιδοθεί στην κυβέρνηση το 2020 και ουσιαστικά αλλάζει τον τρόπο αξιοποίησης της επιδότησης της ανεργίας.
Σε πρώτη φάση, θα εφαρμοστεί σε πιλοτικό επίπεδο (σε 15.000 – 20.000 δικαιούχους) από το νέο έτος και στη συνέχεια θα επεκταθεί στο σύνολο των επιδοτούμενων ανέργων της ΔΥΠΑ. Η δαπάνη για να εφαρμοστεί το νέο επίδομα ανεργίας θα καλυφθεί από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ταυτόχρονα εξετάζεται η διεύρυνση του διαστήματος καταβολής του επιδόματος ανεργίας για όσους έχουν εργαστεί αρκετά χρόνια και έχουν καταβάλλει υψηλές ασφαλιστικές εισφορές. Με τον τρόπο αυτό οι μακροχρόνια άνεργοι που δεν βρίσκουν δουλειά τους 12 μήνες που διαρκεί η επιδότηση ανεργίας τους, θα συνεχίσουν να λαμβάνουν ένα ποσό που θα υπερβαίνει τα 200 ευρώ το μήνα για έναν ακόμη χρόνο.
Βασική προϋπόθεση για να ισχύσουν οι δύο αυτές ευεργετικές αλλαγές είναι ο άνεργος να είναι διαθέσιμος για κατάρτιση και επανένταξη στην αγορά εργασίας το ταχύτερο δυνατό και να μην αρνείται προσφορά για δουλειά πάνω από 3 φορές.
Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα
Υπεγράφη η Κοινή Υπουργική Απόφαση της αύξησης κατά 8% του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος από τους συναρμόδιους υπουργούς. Τα ποσά αναδιαμορφώνονται και ανέρχονται (για τις αιτήσεις εκείνες που θα εγκριθούν από 1/12/2023) σε 216 ευρώ, αντί 200 ευρώ τον μήνα για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, 108 ευρώ αντί 100 ευρώ για κάθε επιπλέον ενήλικο μέλος και 54 ευρώ αντί 50 ευρώ για κάθε ανήλικο μέλος.
Ως ανώτατο όριο του εγγυημένου ποσού ορίζονται τα 972 ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού. Επιπλέον η αύξηση του εγγυημένου ποσού συμπαρασύρει και τα εισοδηματικά κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα. Συγκεκριμένα, το δηλούμενο εισόδημα του νοικοκυριού, όπως υπολογίζεται για τους σκοπούς της ένταξης στο πρόγραμμα, τους 6 τελευταίους μήνες πριν την υποβολή της αίτησης, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα παρακάτω ποσά:
- Μονοπρόσωπο νοικοκυριό: 1.296 € (έναντι 1200 €)
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος: 1.944 € (έναντι 1800 €)
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα και ένα ανήλικο μέλος ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη: 2.268 € (έναντι 2.100€)
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και δύο ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη: 2.592 € (έναντι 2.400€)
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία ενήλικα και ένα ανήλικο μέλος ή δύο ενήλικα και τρία ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με τέσσερα ανήλικα μέλη: 2.916 € (έναντι 2.700€)
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και τέσσερα ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με πέντε ανήλικα μέλη: 3.240 € (έναντι 3000€)
Το εξαμηνιαίο εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει πλέον το ποσό των 5.832 € (έναντι 5.400 € προ της αυξήσεως), ανεξαρτήτως του αριθμού των μελών του
νοικοκυριού. Συνεπώς πέραν της αύξησης του ποσού που λαμβάνουν οι ωφελούμενοι, αναμένεται και αύξηση του αριθμού των δικαιούχων.
Επίδομα μητρότητας
Την επέκταση του επιδόματος μητρότητας της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) στις αυτοαπασχολούμενες και στις αγρότισσες, προωθεί το μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο.
Έτσι οι μη μισθωτές, ασφαλιστικά ενήμερες μητέρες, θα λαμβάνουν για εννέα μήνες την ειδική παροχή προστασίας μητρότητας της ΔΥΠΑ, που αντιστοιχεί στο ύψος του κατώτατου μισθού, ο οποίος ανέρχεται σε 780 ευρώ (συνολικά 7.020 ευρώ).
Επίσης, το επίδομα μητρότητας της ΔΥΠΑ θα χορηγηθεί και στις μισθωτές ασφαλισμένες, οι οποίες, έως σήμερα, αποκλείονταν, λόγω διαφορετικών κανόνων των πρώην Ταμείων τους (π.χ. ασφαλισμένες του π. ΤΑΥΤΕΚΩ και έμμισθες ασφαλισμένες του π. ΕΤΑΑ).
Δικαιούχοι είναι και οι εργαζόμενες που υιοθετούν τέκνο από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια έως και την ηλικία των οκτώ ετών. Η ρύθμιση αποσκοπεί στη στήριξη της οικογένειας και στην εξίσωση των παροχών για όλες τις ασφαλισμένες, αφού οι μισθωτές στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα δικαιούνταν ήδη την παροχή.
Το μέτρο μπορεί να εφαρμοστεί εναλλακτικά και για τον πατέρα, καθώς η μητέρα μπορεί να του μεταβιβάσει έως επτά μήνες το δικαίωμα της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας, με στόχο τη συνολική προστασία της γονεϊκότητας.
