Ενστάσεις διατυπώνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σχετικά με το μέτρο της απαγόρευσης της χρήσης μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων το οποίο προβλέπει το φορολογικό νομοσχέδιο. Όπως αναφέρει στη γνωμοδότησή της, είναι αμφίβολο εάν το συγκεκριμένο μέτρο είναι κατάλληλο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού.
«Είναι δύσκολο για την ΕΚΤ να αξιολογήσει εάν το μέτρο που περιλαμβάνεται στην τροποποίηση του νομοσχεδίου είναι κατάλληλο για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων δημοσίου συμφέροντος ή εάν υπερβαίνει ό,τι είναι απαραίτητο για την επίτευξη αυτών των στόχων, ιδίως δεδομένης της αόριστης περιγραφής των στόχων αυτών στην αιτιολογική έκθεση και της απουσίας συγκεκριμένης αξιολόγησης των αναμενόμενων επιπτώσεων του μέτρου», σημειώνει η ΕΚΤ στη γνωμοδότησή της.
Η διάταξη του φορολογικού νομοσχεδίου ορίζει ότι οι αγοραπωλησίες ακινήτων θα γίνονται αποκλειστικά με χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής. Συμβόλαια που αναφέρουν μερική ή ολική εξόφληση του τιμήματος με μετρητά είναι άκυρα ενώ προβλέπεται η επιβολή προστίμων για τους παραβάτες που ανέρχεται σε 10% του τιμήματος το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 10.000 ευρώ.
Η ΕΚΤ αναφέρει πιο συγκεκριμένα πως η αιτιολογική έκθεση δεν περιλαμβάνει αποδεικτικά στοιχεία ότι οι αγορές ακινήτων, ανεξάρτητα από την αξία τους, χρησιμοποιούνται για φοροδιαφυγή ή/και σκοπούς νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, ούτε εξηγεί πώς η επιβολή της πληρωμής μέσω τράπεζας θα είναι αποτελεσματική α) για την αποφυγή φαινομένων σκιώδους οικονομίας και β) για τη διευκόλυνση εντοπισμού από τις αρμόδιες αρχές περιπτώσεων φοροδιαφυγής ή/και ξεπλύματος χρήματος.
Ξεχωριστά η ΕΚΤ εξηγεί ότι, όπως έχει διευκρινιστεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης η έννοια του «νόμιμου χρήματος» σημαίνει ότι η πληρωμή με μετρητά δεν μπορεί γενικά να απορριφθεί σε διακανονισμό οφειλής, που εκφράζεται στην ίδια νομισματική μονάδα στην πλήρη ονομαστική της αξία, με την επίδραση της εξόφλησης του χρέους. Εξάλλου, επισημαίνει ότι τα μετρητά συνεχίζουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην κοινωνία και αποτελούν μέσο πληρωμής ευρέως αποδεκτό και γρήγορο που επιτρέπει στους πολίτες να διακανονίζουν μια συναλλαγή στην κεντρική τράπεζα διασφαλίζοντας την ιδιωτικότητα και χωρίς χρεώσεις. Τα μετρητά δεν απαιτούν επίσης τεχνικές υποδομές ή επένδυση σε αυτές.
Στο κείμενο της ΕΚΤ αποκαλύπτεται ότι το οικονομικό επιτελείο σχεδίαζε να περιορίσει το όριο των χρήσης μετρητών στις συναλλαγές μεταξύ των επιχειρήσεων από τα 500 ευρώ στα 300 ευρώ αλλά τελικά δεν προχώρησε στο μέτρο αυτό. Για τον περιορισμό των μετρητών στις συναλλαγές το νομοσχέδιο προβλέπει την αύξηση του προστίμου για όσους πραγματοποιούν συναλλαγές με μετρητά άνω των 500 ευρώ. Όπως ορίζει η διάταξη το πρόστιμο ανέρχεται στο διπλάσιο της συναλλαγής. Δηλαδή μια συναλλαγή με μετρητά αξίας 1.500 ευρώ το πρόστιμο φθάνει στα 3.000 ευρώ.
