Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και οι αυξήσεις στους μισθούς για την πλειονότητα των εργαζομένων στη χώρα μας, τόνωσαν την απασχόληση και «ψαλίδισαν» περαιτέρω την ανεργία, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
Μάλιστα ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε από το α' τρίμηνο του έτους κατά 154,4 χιλιάδες θέσεις, λόγω της συστηματικής εποχικής ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας.
Ενώ η αύξηση αυτή διαχέεται σε όλες της ηλικιακές ομάδες, εξαιρείται το γκρουπ 30-44 ετών όπου σημειώθηκε -και πάλι- μείωση κατά 26,4 χιλ. άτομα (ή 1,7%), όπως ακριβώς είχε συμβεί και την περίοδο 2022-2023.
Η γενιά των τριαντάρηδων, που θεωρείται η πιο παραγωγική ομάδα στην αγορά εργασίας, συρρικνώνεται χρόνο με το χρόνο. Πολλές γυναίκες αυτής της γενιάς είναι σε αναπαραγωγική ηλικία και επιλέγουν να μείνουν εκτός κάποια χρόνια ώστε να μεγαλώσουν την οικογένειά τους, ενώ επιστήμονες υψηλής εξειδίκευσης στρέφονται στο εξωτερικό προκειμένου να κυνηγήσουν μια καριέρα εκτός συνόρων.
Ωστόσο υπάρχει ακόμη ένας παράγοντας που «εξαφανίζει» τους τριαντάρηδες από την αγορά εργασίας και δεν είναι άλλος από το δημογραφικό. Είναι χαρακτηριστικό πως η ομάδα 30-44 ετών παρουσιάζει τη μεγαλύτερη ετήσια πληθυσμιακή συρρίκνωση στους δημογραφικούς δείκτες. Πέρυσι μειώθηκε σε απόλυτα νούμερα κατά σχεδόν 73 χιλ. άτομα (3,7%), ενώ το ίδιο συνέβη και τις δύο προηγούμενες χρονιές.
Όπως επισημαίνει ο Ιωάννης Χολέζας στο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων του ΚΕΠΕ, η διαχρονική εξέλιξη της απασχόλησης σε ετήσια μεταβολή, δείχνει ότι οι απασχολούμενοι 15-64 ετών ανήλθαν σε 4,199 εκατ., αυξημένοι κατά 78,6 χιλ. (1,9%) σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο του 2023. Θεαματική ήταν η αύξηση κατά 11%, ήτοι 12,7 χιλ., των απασχολουμένων άνω των 65 ετών.
Σε αυτό ενδεχομένως συνέβαλλε και το νέο πλαίσιο απασχόλησης συνταξιούχων που θεσπίστηκε με τον νόμο 5078/2023 και τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου του 2024. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η αντίστοιχη αύξηση την περίοδο 2022-2023 ήταν μικρότερη από 5 χιλ. άτομα, μέγεθος που αντιστοιχεί σε περίπου 4,5%.
Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί ότι η αύξηση των απασχολουμένων άνω των 65 ετών προήλθε πρωτίστως από τους άνδρες (αύξηση 16,5% έναντι 2,2% των γυναικών). Επιπλέον, αξιόλογη αύξηση εμφάνισαν οι απασχολούμενοι 15-19 ετών (4,9%), με μικρή όμως επίπτωση στο σύνολο λόγω μικρού μεγέθους της ομάδας, οι απασχολούμενοι 25-29 ετών (4,5%) και οι απασχολούμενοι 45-64 ετών (4%), ομάδα που είχε τη μεγαλύτερη επίδραση στο σύνολο συνεισφέροντας 81,3 χιλ. νέους απασχολούμενους.
Ιστορικό ρεκόρ για την απασχόληση
Αποτέλεσμα των παραπάνω μεταβολών είναι να αυξηθεί και άλλο το ποσοστό απασχόλησης των ατόμων 15-64 ετών φτάνοντας το 64%, δηλαδή 1,7 εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερα από το 2023. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό απασχόλησης ιστορικά για την ελληνική οικονομία. Ωστόσο, εξαιτίας της μείωσης του πληθυσμού, ο αριθμός των απασχολουμένων υπολείπεται ακόμη του αντίστοιχου το 2008 κατά περίπου 350 χιλ. απασχολούμενους.
Η διαφοροποίηση μεταξύ ανδρών και γυναικών συνεχίστηκε, αλλά περιορίστηκε σε 16,9 εκατοστιαίες μονάδες, λόγω της ταχύτερης αύξησης του ποσοστού απασχόλησης των γυναικών τον τελευταίο χρόνο (2,1% έναντι 1,2% των ανδρών). Παρά την αύξηση, το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών 15-64 ετών το δεύτερο τρίμηνο του 2024 περιορίστηκε στο 55,6%.
Σε αντιδιαστολή, η διαφορά στο ποσοστό απασχόλησης μεταξύ νέων 15-29 ετών και ώριμων απασχολούμενων ηλικίας 30- 64 ετών διευρύνθηκε τον τελευταίο χρόνο, καθώς το 73,2% της δεύτερης ομάδας απασχολούνταν το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους έναντι μόλις 36,6% της πρώτης ομάδας. Η διεύρυνση αυτή προήλθε από την αύξηση του ποσοστού απασχόλησης των ατόμων 30-64 ετών.
Εκτός από το φύλο και την ηλικία, διαφορές στην απασχόληση καταγράφονται και μεταξύ των ατόμων διαφορετικής υπηκοότητας. Ειδικότερα, τα άτομα
χωρίς ελληνική υπηκοότητα καταγράφουν συστηματικά υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης από εκείνα με ελληνική υπηκοότητα. Το δεύτερο τρίμηνο του 2024 το ποσοστό απασχόλησης των τελευταίων άνω των 15 ετών έφτασε το 47,8%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα άτομα με ξένη υπηκοότητα έφτασε το 54,8%.
Και τα δύο ποσοστά είναι αυξημένα σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του έτους. Ωστόσο, μόνο το ποσοστό απασχόλησης αυτών με ελληνική υπηκοότητα αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 1,2 εκατοστιαίες μονάδες, ενώ των αλλοδαπών μειώθηκε κατά 2,1 εκατοστιαίες μονάδες. Εύλογα, λοιπόν, η διαφορά των δύο ομάδων διαχρονικά συρρικνώθηκε σε 7,1 εκατοστιαίες μονάδες.
Οι μεταβολές αυτές αντικατοπτρίζονται και στον αριθμό των απασχολουμένων, οι οποίοι αυξήθηκαν σε ετήσια βάση όσον αφορά τους ελληνικής υπηκοότητας απασχολούμενους και μειώθηκαν όσον αφορά τους αλλοδαπούς.
Αξίζει να σημειωθεί, στο σημείο αυτό, ότι οι διαφορές στα ποσοστά απασχόλησης αφορούν τους άνδρες. Οι γυναίκες έχουν περίπου το ίδιο χαμηλό ποσοστό απασχόλησης, ενώ άλλοτε αυτό είναι υψηλότερο για τις γυναίκες με ελληνική υπηκοότητα, για παράδειγμα τα δύο πρώτα τρίμηνα του 2024, και άλλοτε για τις αλλοδαπές, για παράδειγμα το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του 2023.
Tο δεύτερο τρίμηνο του 2024 λίγο περισσότεροι από ένας στους δέκα (11%) απασχολούνταν στον πρωτογενή, το 15,8% απασχολούνταν στον δευτερογενή και σχεδόν τρεις στους τέσσερις απασχολούνταν στον τριτογενή τομέα (73,2%). Σε βάθος χρόνου, δηλαδή την περίοδο 2008-2024, ουσιαστικές μεταβολές καταγράφονται μεταξύ δευτερογενή και τριτογενή τομέα, με τον τελευταίο (μερίδιο 66,6% το 2008) να ενδυναμώνεται σε βάρος του πρώτου (μερίδιο 22,2% το 2008).
Ωστόσο, εξετάζοντας επιμέρους περιόδους, διαπιστώνει κανείς ότι η μείωση της βαρύτητας του δευτερογενή τομέα στην απασχόληση σημειώθηκε την περίοδο της έντονης οικονομικής κρίσης, δηλαδή τα έτη 2008-2013, ενώ στη συνέχεια σταθεροποιήθηκε. Αντίθετα, η σημασία του τριτογενή τομέα ενισχύθηκε ταχύτερα την περίοδο της κρίσης (4,1 εκατοστιαίες μονάδες), ενώ τα επόμενα έτη συνέχισε με μικρότερο ρυθμό (2,4 εκατοστιαίες μονάδες).
«Μαγνήτης» ο τριτογενής τομέας
Τον τελευταίο χρόνο, όλοι οι τομείς επωφελήθηκαν από την αύξηση της απασχόλησης. Σε σχετικούς όρους μεγάλος κερδισμένος είναι ο δευτερογενής τομέας με αύξηση των απασχολουμένων κατά 3,4%, ενώ σε όρους αριθμού νέων θέσεων απασχόλησης ο τριτογενής τομέας ξεχωρίζει με 58,4 χιλ. νέες θέσεις.
Τον τελευταίο χρόνο οι περισσότερες νέες θέσεις δημιουργήθηκαν στον κλάδο Επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες (27,7 χιλ.) και ακολούθησε ο κλάδος Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης (25,7 χιλ.). Είναι ο μοναδικός μεγάλος κλάδος με μερίδιο απασχόλησης κοντά στο 10% που σημείωσε αύξηση.
Στον μεγαλύτερο κλάδο σε όρους απασχόλησης, το Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών, η αύξηση των απασχολουμένων έφτασε τις 7 χιλ., ισοδυναμώντας ουσιαστικά με στασιμότητα (1% αύξηση), ενώ και ο δεύτερος μεγαλύτερος κλάδος Γεωργίας, Δασοκομίας, Αλιείας κατέγραψε ετήσια αύξηση μόλις 2%. Ο κλάδος των Κατασκευών συνέχισε την ανοδική του πορεία προσθέτοντας 18,6 χιλ. νέες θέσεις τον τελευταίο χρόνο.
Σε αντιδιαστολή, μεγάλες μειώσεις σημειώθηκαν σε μικρούς και πολύ μικρούς κλάδους, όπως ο κλάδος Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών (μερίδιο
2,1% και μείωση 9,1%) και η Διαχείριση ακίνητης περιουσίας (μερίδιο 0,3% και μείωση 11,3%).
