Ένα βήμα πιο κοντά στην αποφυγή κρατικών περιορισμών βρίσκεται η δημοφιλής πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης κατοικιών Airbnb, καθώς ο γενικός εισηγητής του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου έκρινε ότι η εταιρεία παρέχει υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας και όχι κτηματομεσιτικές υπηρεσίες. Με την υπαγωγή της στις εταιρείες της κοινωνίας της πληροφορίας η Airbnb μπορεί να λειτουργεί ελεύθερα εντός ΕΕ χωρίς να απαιτείται αδειοδότηση των εκάστοτε εθνικών κυβερνήσεων.
Να υπενθυμίσουμε ότι ο σύνδεσμος τουριστικών επιχειρήσεων της Γαλλίας, έχει προσφύγει κατά της Airbnb στη γαλλική Δικαιοσύνη, υποστηρίζοντας ότι η αμερικανική εταιρεία προσφέρει κτηματομεσιτικές υπηρεσίες και πρέπει να υπαχθεί στη σχετική νομοθεσία, ώστε να λάβει άδεια λειτουργίας και να ρυθμισθεί η δραστηριότητά της με βάση τα ισχύοντα για τους μεσίτες ακινήτων. Στον αντίποδα, η ίδια η Airbnb ισχυρίζεται ότι δεν παρέχει κτηματομεσιτικές υπηρεσίες, αλλά υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας, οι οποίες ρυθμίζονται (με χαλαρό τρόπο) από το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που διευκολύνει την παροχή τέτοιων υπηρεσιών σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή αγορά χωρίς αδειοδότηση σε εθνικό επίπεδο. Έτσι, το θέμα κατέληξε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, που κλήθηκε να απαντήσει σε σχετικό προδικαστικό ερώτημα του γαλλικού δικαστηρίου.
Ο γενικός εισηγητής, Ματσιέι Τσιπιούναρ, που κατά κανόνα καθορίζει και το περιεχόμενο της τελικής απόφασης του Δικαστηρίου, απέρριψε τις αιτιάσεις των τουριστικών επιχειρήσεων της Γαλλίας. Βασικό του κριτήριο ήταν το κατά πόσο η Airbnb ασκεί έλεγχο στην οικονομική και επιχειρηματική δραστηριότητα που ασκείται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας της. Με απλά λόγια , το ερώτημα είναι αν η Airbnb ασκεί αυστηρό έλεγχο στις συναλλαγές μεταξύ όσων θέλουν να εκμισθώσουν κατοικίες και των φιλοξενούμενων, ή αν απλώς επιτρέπει στους ενδιαφερόμενους να έλθουν σε επαφή και να προχωρήσουν σε συναλλαγές, χωρίς να παρεμβαίνει στην ουσία της κάθε συναλλαγής. Στην πρώτη περίπτωση, η Airbnb θα πρέπει να κατηγοριοποιηθεί ως κτηματομεσιτική εταιρεία, ενώ στην δεύτερη ως εταιρεία της κοινωνίας της πληροφορίας,
Σύμφωνα με τον εισηγητή, η Airbnb, δεν ελέγχει τις συναλλαγές που γίνονται στην πλατφόρμα της, για παράδειγμα καθορίζοντας το ύψος του ενοικίου, ή επιβάλλοντας δικούς της όρους για την ακύρωση βραχυχρόνιων μισθώσεων, γεγονός που δεν την καθιστά κτηματομεσιτική εταιρεία. Επιπρόσθετα ο εισηγητής επισημαίνει ότι τίθεται θέμα μονοπωλιακής θέσης αφού οι ενδιαφερόμενοι έχουν μια μεγάλη αγορά πλατφορμών για βραχυχρόνια μίσθωση από την οποία μπορούν να επιλέξουν όποια τους εξυπηρετεί καλύτερα.
Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο ότι η γνωμοδότηση δεν είναι δεσμευτική, αν και το δικαστήριο λαμβάνει τις συμβουλές των γενικών εισαγγελέων του στο 80% των περιπτώσεων. Η Airbnb δήλωσε ότι χαιρετίζει τη γνωμοδότηση καθώς παρέχει μια «σαφή εικόνα των κανόνων που ισχύουν».
Το πόσο ελεύθερα μπορεί να δραστηριοποιείται στην ευρωπαϊκή αγορά η Airbnb αποτελεί ένα μεγάλο κι αναπάντητο μέχρι στιγμής ερώτημα, ιδιαίτερα μετά την ιστορική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για την Uber, σύμφωνα με την οποία η εταιρεία παρέχει υπηρεσίες μεταφοράς και άρα θα πρέπει να αδειοδοτείται από τις εθνικές αρχές σαν εταιρεία του κλάδου μεταφορών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, ανάλογα με τη νομοθεσία κάθε κράτους, για τη ρύθμιση των δραστηριοτήτων της.
Εάν, τελικά, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υιοθετήσει την εισήγηση για την Airbnb, η εταιρεία θα μπορεί να συνεχίσει ανενόχλητη να προσφέρει τις υπηρεσίες μέσω της πλατφόρμας της στις αγορές της Ευρώπης μεταξύ αυτών και στην ελληνική.
Ακόμα κι αν η ίδια η Airbnb δεν χρειαστεί αδειοδότηση από την ελληνική κυβέρνηση και υπαγωγή σε εθνικό ρυθμιστικό πλαίσιο, η συζήτηση για την επιβολή περιοριστικών ρυθμίσεων στις βραχυχρόνιες μισθώσεις συνεχίζεται με αρκετή ένταση και πολλές κυβερνήσεις μεταξύ αυτών και η ελληνική προσανατολίζονται στην λήψη μέτρων ώστε να αποφευχθούν οι αλλοιώσεις και οι στρεβλώσεις που έχουν δημιουργηθεί στην τουριστική αγορά αλλά και στην αγορά ακινήτων.
Αυτός είναι και ο λόγος που η ρύθμιση των βραχυχρόνιων τουριστικών μισθώσεων αποτελεί πάγιο αίτημα των τουριστικών φορέων αφού όπως εξηγούν ιδιοκτήτες με περισσότερα από δύο ακίνητα που τα νοικιάζουν βραχυπρόθεσμα ασκούν εμπορική δραστηριότητα για την οποία θα πρέπει να αδειοδοτούνται και φορολογούνται ανάλογα.
Να υπενθυμίσουμε ότι ειδικά στην περίπτωση της Αθήνας τα ενοίκια έχουν καταγράψει μεγάλη άνοδο παρότι οι μισθοί παραμένουν μειωμένοι στα επίπεδα της κρίσης ενώ πολλοί ενοικιαστές έχουν έρθει αντιμέτωποι και με εξώσεις ώστε οι ιδιοκτήτες να νοικιάσουν βραχυπρόθεσμα το διαμέρισμά τους.
