Ροή
Σε 4,46 δισ. υπολογίζεται να φτάσει για την τρέχουσα χρονιά η μείωση του τζίρου στα ξενοδοχεία της Ελλάδας σύμφωνα με νέα έρευνα που διεξήγαγε το Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας. Την ίδια στιγμή περίπου 45.142 θέσεις εργασίας κινδυνεύουν άμεσα να χαθούν την ώρα που το 65% των ξενοδοχείων εκτιμά ως πιθανό ή πολύ πιθανό το σενάριο πτώχευσης.
Τα «μελανά» αυτά νούμερα είναι μόνο μερικά από όσα θα αντιμετωπίσει ο τουριστικός κλάδος της χώρας, ο οποίος σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΞΕΕ, κ. Αλέξανδρο Βασιλικό, θα χρειαστεί πολύ καιρό για να επανέλθει σε συνθήκες κανονικότητας, πόσο μάλλον για να εισφέρει τα θεαματικά αποτελέσματα των τελευταίων χρόνων που στήριξαν την ελληνική οικονομία μεσούσης της κρίσης.
Ειδικότερα όπως προκύπτει από τον 3ο κύκλο της έρευνας «COVID-19 και ελληνικά ξενοδοχεία» του ΙΤΕΠ, που διενεργήθηκε στον διάστημα 1-10 Απριλίου 2020 σε δείγμα 1.779 ξενοδοχείων εκ του συνόλου των 9.954 μελών του Επιμελητηρίου (ήτοι το 18% του συνολικού αριθμού των ξενοδοχείων της χώρας), το 95% των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας διαβλέπει ποσοστιαία μείωση του τζίρου κατά Μ.Ο. 56,3% ενώ το 94,2% των ξενοδοχείων εποχικής λειτουργίας αναμένει μείωση του τζίρου κατά Μ.Ο. 56,1%. Με αναγωγή στον συνολικό ξενοδοχειακό πληθυσμό, η απώλεια ξενοδοχειακού τζίρου για το 2020 εκτιμάται σε 1,2 δισ. για τα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας και σε 3, 26 δισ. για τα εποχικής, δηλαδή σύνολο 4,46 δισ.
Ακολούθως το 57,3% των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας εκτιμούν μείωση της απασχόλησης κατά 40%. Αντίστοιχα, το 65,4% εποχικής λειτουργίας βλέπει πτώση της απασχόλησης κατά 41,5%. Με αναγωγή στο συνολικό πληθυσμό των ξενοδοχείων υπολογίζεται πως κινδυνεύουν άμεσα 45.142 θέσεις.
Μεγάλη είναι και η ανάγκη για χρηματοδότηση ώστε να αποφευχθούν αλυσιδωτές χρεοκοπίες στον κλάδο, σενάριο που η πλειονότητα των ξενοδόχων χαρακτηρίζει ως πιθανό ή πολύ πιθανό. Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας, το 65% εξ αυτών θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή την χρεοκοπία (46, 6 % πιθανή, 18,3 % πολύ πιθανή). Το αντίστοιχο ποσοστό για τα ξενοδοχεία εποχικής λειτουργίας ανέρχεται στα 51,8 % (40,5 % πιθανή, 11, 3 % πολύ πιθανή).
Για το λόγο αυτό το 71,1% των ξενοδοχείων συνεχούς λειτουργίας δηλώνει ότι έχει ανάγκη για χρηματοδότηση, η οποία ανέρχεται κατά ΜΟ στο 31,1 % του τζίρου τους. Αντίστοιχα 66,6% των ξενοδοχείων εποχικής λειτουργίας δηλώνουν ανάγκες χρηματοδότησης στο 31,4% του τζίρου τους. Με αναγωγή εκτιμάται πως οι ανάγκες χρηματοδότησης φτάνουν τα 498 εκατ. ευρώ για τα συνεχούς λειτουργίας και 1.29 δισ. ευρώ για τα εποχικής. Συνολικά η ανάγκη χρηματοδότησης διαμορφώνεται στα 1.79 δισ. ευρώ.
Δεδομένης της πρωτοφανούς παγκόσμιας κατάστασης, οι εκτιμήσεις και οι προβλέψεις ακόμα και για το κοντινό μέλλον είναι αδύνατες, γι αυτό και η υιοθέτηση μέτρων από την ελληνική κυβέρνηση κρίνεται απαραίτητη για την βιωσιμότητα των καταλυμάτων την επόμενη ημέρα, όποτε κι αν έρθει αυτή, τόνισε ο πρόεδρος του ΞΕΕ, ανακοινώνοντας την ολοκληρωμένη δέσμη προτάσεων που έχει στείλει το Επιμελητήριο στο υπουργείο Τουρισμού.
Η δέσμη μέτρων του ΞΕΕ για την επόμενη μέρα του τουρισμού
Η δέσμη μέτρων που προτάθηκε στο Υπουργείο Τουρισμού εμπεριέχει 5 κατηγορίες μέτρων οι οποίες επιμερίζονται ως εξής :
Υγειονομικοί όροι λειτουργίας στην επανέναρξη
«Πρωταρχικό μέλημα θα πρέπει να παραμείνει η προστασία των εργαζομένων και των επισκεπτών με υγειονομικούς όρους» τόνισε ο κ. Βασιλικός, εξηγώντας ότι αυτό αφορά τόσο σε γενικούς υγειονομικούς κανόνες όσο και σε υγειονομικό έλεγχο.
Στην πρώτη περίπτωση συμπεριλαμβάνονται ο καθαρισμός και απολύμανση όλων των χώρων, ο συγκεκριμένος τρόπος σερβιρίσματος πρωινού και γευμάτων, οι αποστάσεις μεταξύ τραπεζιών - ξαπλωστρών σε παραλίες, ο προσδιορισμός ορίων χωρητικότητας στους χώρους των ξενοδοχείων κι όχι μόνο, ενώ στην δεύτερη η διεξαγωγή τεστ στο προσωπικό των ξενοδοχείων τόσο κατά το άνοιγμα όσο και κατά την διάρκεια της απασχόλησής τους. Αυτό βέβαια όπως εξήγησε θα πρέπει να ισχύσει και για τις βασικές τουριστικές υποδομές, όπως μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι, αεροδρόμια, λιμάνια στις οποίες θα πρέπει υπάρχουν ειδικές εγκαταστάσεις οι οποίες θα αποτρέπουν την συνάθροιση κοινού.
Απαραίτητο είναι μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Βασιλικό να διασφαλιστεί ότι οι ίδιοι υγειονομικοί κανόνες θα ισχύουν για όλους, δηλαδή και για τα καταλύματα που νοικιάζονται μέσα από πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπως η Airbnb.
Εργασιακά
Ρυθμίσεις για τον ΕΦΚΑ αλλά και λοιπές επιδοτήσεις θα πρέπει, σύμφωνα με τον κ. Βασιλικό, να ισχύσουν κατά περίπτωση για τα ξενοδοχεία που ανοίξουν αλλά και γι' αυτά που δεν θα ανοίξουν, δεδομένου ότι δεν αναμένεται να είναι λειτουργικό το σύνολο του ξενοδοχειακού δυναμικού της χώρας αμέσως μετά την υγειονομική κρίση που βιώνουμε.
Ειδικότερα όσον αφορά στον ΕΦΚΑ θα πρέπει να υπάρξει αναστολή των ενήμερων ρυθμίσεων από τον Μάρτιο του 2020 μέχρι τον Απρίλιο του 2021 και μεταφορά τους στο τέλος της συνολικής διάρκειας της ρύθμισης με παράταση αυτής και χωρίς προσαυξήσεις και τόκους. Αντίστοιχη πρόβλεψη χρειάζεται και για το 50% των δόσεων των ρυθμίσεων που θα είναι σε ισχύ το 2021.
Επιπλέον για τα ξενοδοχεία, εποχικής και συνεχούς λειτουργίας, που θα ανοίξουν απαραίτητη κρίνεται και η επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών από το άνοιγμα μέχρι και τον Απρίλιο του 2021 καθώς και η υιοθέτηση ευέλικτων μορφών εργασίας, δυνατότητα αυξομείωσης δηλαδή του χρόνου και της μορφής της εργασιακής σύμβασης ανάλογα με την ζήτηση.
Όσο για τα καταλύματα που θα παραμείνουν κλειστά χρειάζεται να διασφαλιστεί η παροχή επιδόματος ανεργίας δωδεκάμηνης διάρκειας, μέχρι την έναρξη της επόμενης τουριστικής περιόδου, για τους εποχικούς εργαζόμενους που δεν θα προσληφθούν φέτος αλλά και επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών μέχρι 04/2021 για τις μόνιμες θέσεις εργασίας.
Φορολογικά
Ρυθμίσεις απαιτούνται και από φορολογικής απόψεως, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΞΕΕ. Συγκεκριμένα χρειάζεται να μειωθεί άμεσα ο ΦΠΑ στο 6% στη διαμονή και στο 13% στην εστίαση με μακροπρόθεσμη ισχύ για τουλάχιστον 3 χρόνια, να καταργηθεί ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ αλλά και να ανασταλεί η πληρωμή ενήμερων φορολογικών ρυθμίσεων σε ισχύ μέχρι τον 06/2021 και αποπληρωμή των υπολειπόμενων δόσεων από 06/2021 σε 36 δόσεις.
Τραπεζικές ρυθμίσεις
Γενναίες αποφάσεις απαιτούνται σύμφωνα με τον κ. Βασιλικό και στις σχέσεις των ξενοδόχων και των τραπεζών. Συγκεκριμένα πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή ώστε από τη μια να αποφευχθεί η δημιουργία καινούργιας γενιάς κόκκινων δανείων και από την άλλη να ικανοποιηθεί η αδήριτη ανάγκη, όπως προκύπτει και από την έρευνα, για τη χρηματοδότηση των ελληνικών ξενοδοχείων.
Αποτέλεσμα σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσε να φέρει η χορήγηση κεφαλαίων κίνησης με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου και χαμηλό επιτόκιο αλλά και η δημιουργία πλαισίου για την μακροχρόνια αποπληρωμή των υφιστάμενων δανείων, δεδομένου ότι η φετινή ζημιά την οποία θα μεταφράσουν οι ξενοδόχοι σε δάνειο, θα πρέπει να αποπληρωθεί κατά προτεραιότητα μέσα στην επόμενη πενταετία. Ωστόσο στην πρώτη περίπτωση, δικαιούχοι πρέπει να είναι οι εταιρίες οι οποίες ήταν ενήμερες 31/12/19 (με λιγότερο από 90 ημέρες καθυστέρησης στην πληρωμή των υποχρεώσεων τους).
Εξίσου αναγκαία κρίνεται, σύμφωνα με τις προτάσεις του ΞΕΕ και η επιδότηση επιτοκίων για το 2020 στο 100% αλλά και η δυνατότητα παράτασης του μέτρου το 2021 στο 50% καθώς και η συμπερίληψη και των συμβάσεων χρηματοδοτικών μισθώσεων (sale and lease back) στις αναφερθείσες ρυθμίσεις αφού αφορούν μεγάλο αριθμό ξενοδόχων.
Επιμέρους στοχεύσεις σε κρίσιμα ζητήματα.
Στην τελευταία 5η κατηγορία της προτεινόμενης δέσμης περιλαμβάνονται μέτρα που μπορούν μέσα από διαφορετικές στοχεύσεις να συνεισφέρουν αισθητά στη θετική υπέρβαση της κατάστασης. Τέτοια μέτρα είναι Παράταση με νόμο των ενοικιαστηρίων ξενοδοχειακών μονάδων που λήγουν το 2020 ή το 2021 για τρία χρόνια.
- Πρόνοια για περαιτέρω αναστολή πληρωμών επιταγών ανάλογα με την εξέλιξη της ζήτησης στον τουρισμό.
- Οριζόντια συνέχιση της μείωσης του ενοικίου για τα ξενοδοχεία στο 60% είτε ανοίξουν είτε παραμείνουν κλειστά.
- Κίνητρα σε ιδιοκτήτες προκειμένου ακίνητα που δραστηριοποιούνται στη βραχυχρόνια μίσθωση να επιστρέψουν στην μακροχρόνια μίσθωση.
- Εντατικός έλεγχος της παραξενοδοχείας και των καταλυμάτων που λειτουργούν σαν ξενοδοχεία ενώ δεν είναι και λειτουργούν χωρίς αντίστοιχους υγειονομικούς όρους.
- Μείωση μισθωμάτων αιγιαλού
- Επίσπευση από το Υπουργείο Ανάπτυξης των έργων σε εκκρεμότητα και μέτρα προστασίας των επενδύσεων που κινδυνεύουν με αναστολή.
- Διευκολύνσεις με αύξηση προκαταβολών και τροποποίηση των κριτηρίων υλοποίησης.
«Ο τουρισμός είναι αυτή την ώρα στο σημείο μηδέν. Τα ξενοδοχεία εκπέμπουν SOS. Θα απαιτηθεί ολική επαναφορά προκειμένου να κερδίσουν το μέλλον και να συνεχίσουν τη μεγάλη προσφορά τους στην ανάπτυξη, την απασχόληση και τη συνοχή της κοινωνίας. Μεσοπρόθεσμα αυτό θα επιτευχθεί με το δεκαετές σχέδιο για τον τουρισμό στην εκπόνηση του οποίου το ΞΕΕ θα συμμετέχει με τεκμηριωμένες θέσεις. Μέχρι τότε όμως πρέπει το ξενοδοχείο να στηριχτεί σήμερα, για να παραμείνει όρθιο αύριο. Με άμεσα μέτρα που θα καταστήσουν εφικτή την επανεκκίνησή τους και αυτό πρέπει να είναι το μήνυμα της σημερινής συνέντευξης τύπου. Τα ελληνικά ξενοδοχεία και οι εργαζόμενοι σε αυτά έχουν απόλυτη ανάγκη άμεσης στήριξης. Έχουν απόλυτη ανάγκη από άμεσα και τολμηρά μέτρα» κατέληξε ο κ. Βασιλικός
