Ροή
Αρκετά τρωτά σημεία τα οποία θα παίξουν καθοριστικό ρόλο για το restart του κλάδου φαίνεται να έχει ο ελληνικός τουρισμός, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Delloitte για τις βασικές προκλήσεις κι αβεβαιότητες της βιομηχανίας της φιλοξενίας.
Οι αδυναμίες του ελληνικού τουριστικού προϊόντος
Ειδικότερα όπως αναφέρεται στην μελέτη με τίτλο «Bringing the latest insights on the Greek Tourism & Hospitality Sector | Scenarios on the impact of the Coronavirus disease (COVID-19)» το πρώτο τρωτό σημείο είναι η εξάρτηση του κλάδου από τον εξωτερικό κυρίως τουρισμό. Στην χώρα μας το 90% και πλέον του συνολικού τουριστικού ρεύματος προέρχεται από το εξωτερικό και το 87% του συνόλου των επισκεπτών πραγματοποιεί ταξίδια αναψυχής. Επιπλέον θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το γεγονός 5 αγορές τροφοδότες εισφέρουν το 46% της ταξιδιωτικής κίνησης. Ειδικότερα η Γερμανία εισφέρει το 16,7% , η Βρετανία το 14,5%, οι ΗΠΑ το 6,7%, η Γαλλία το 6,2% και η Ιταλία το 5,7%. Ακολουθούν η Ολλανδία(3%) η Ρουμανία 2,7%, η Κύπρος (2,6%), η Ελβετία (2,6%) και η Αυστρία (2,6%).
Τροχοπέδη για την ανάκαμψη αποτελεί και η εξάρτησή μας από την αεροπλοΐα και τους tour operators. Όπως επισημαίνει η έρευνα το 69% των ταξιδιωτών που επισκέφτηκαν την χώρα μας το 2019 ήρθαν αεροπορικώς, γεγονός καθόλου αισιόδοξο αν σκεφτεί κανείς ότι τα αεροπλάνα θα παραμείνουν καθηλωμένα τουλάχιστον μέχρι τις αρχές Ιουλίου αφού μια ευρωπαϊκή οδηγία για τις αερομεταφορές φαντάζει όλο και πιο απίθανο σενάριο.
Προβληματική αποδεικνύεται για την ανάκαμψη και η υψηλή εποχικότητα του τουριστικού μας προϊόντος σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η σεζόν θα ανοίξει στο ευμενές σενάριο, στα μέσα του καλοκαιριού, έχοντας χαθεί δηλαδή ο Μάιος κι ο Ιούνιος. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 71% του συνόλου των αφίξεων πραγματοποιούνται τους μήνες Ιούνιο έως και Σεπτέμβριο. Μάλιστα, το φαινόμενο αυτό είναι διαχρονικό αφού από το 2002 έως και το 2019 το 90% των ετήσιων τουριστικών αφίξεων πραγματοποιήθηκαν μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου.
Τέλος, βαρύνουσας σημασίας είναι και ο υψηλός κόκκινος δανεισμός των τουριστικών επιχειρήσεων. Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το 27,7% των εταιρικών δανείων του κλάδου της φιλοξενίας είναι κόκκινα.
Οι προκλήσεις της επόμενης μέρας
Οι παράμετροι αυτοί, που αποτελούν την «αχίλλειο πτέρνα» του ελληνικού τουρισμού, δημιουργούν πολυάριθμες προκλήσεις για το restart του κλάδου, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Περιορισμό των αφίξεων θα φέρει η υψηλή εξάρτηση από συγκεκριμένες αγορές-τροφοδότες αφού η πλειοψηφία αυτών έχει πληγεί σφόδρα από την πανδημία. Γερμανία, Βρετανία, ΗΠΑ, Γαλλία και Ιταλία, που εισφέρουν το 46% της ταξιδιωτικής κίνησης, έχουν προχωρήσει σε καραντίνα και ταξιδιωτικούς περιορισμούς ενώ το οικονομικό πλήγμα που θα διαδεχτεί το υγειονομικό αναμένεται να συρρικνώσει το εισόδημα των κατοίκων τους, ειδικά για ταξίδια αναψυχής.
Το κλείσιμο των συνόρων, η καθήλωση των περισσότερων αεροσκαφών, ο περιορισμός των ακτοπλοϊκών συνδέσεων, η υποχρεωτική καραντίνα για όσους φτάνουν από το εξωτερικό αλλά και η απαγόρευση εισόδου σε μη Ευρωπαίους πολίτες, έχουν ήδη εκμηδενίσει την ζήτηση. Ωστόσο η άρση των προαναφερθέντων μέτρων αποδεικνύεται ακόμα πιο δύσκολη σε σχέση με την απόφαση της λήψης τους, αφού ακόμα κι αν πραγματοποιηθεί με υψηλά κριτήρια ασφαλείας ενέχει μεγάλο ρίσκο.
Ως πρόκληση λογίζεται και ο αντίκτυπος της κρίσης στους tour operator ειδικά αν σκεφτεί την εξάρτησή μας από αυτούς. Η αναβολή των δραστηριοτήτων και το ζήτημα που έχει ανακύψει με τις πληρωμές των μεγαλύτερων tour operator παγκοσμίως πλήττει την βιωσιμότητα των τουριστικών επιχειρήσεων. Να θυμίσουμε ότι εξαιτίας της πανδημικής κρίσης οι tour operators πιέζουν τους ξενοδόχους για χαμηλότερες τιμές και στα πακέτα του 2021, γεγονός που αυξάνει τις πιέσεις στον κλάδο. Την ίδια στιγμή πολλοί εκφράζουν φόβους για ντόμινο χρεωκοπιών στον κλάδο.
Ένας ακόμα παράγοντας που ενδέχεται να επιβαρύνει την επανεκκίνηση του κλάδου είναι φυσικά και το κλείσιμο των ξενοδοχείων. Να θυμίσουμε ότι παρά το χρονοδιάγραμμα της κυβέρνησης άνοιγμα των καταλυμάτων 12μηνης αρχικά και εποχικής λειτουργίας στη συνέχεια, πολλοί είναι οι ξενοδόχοι που σκέφτονται να μην ανοίξουν τις μονάδες τους, λόγω της χαμηλής ζήτησης και του υψηλού κόστους συντήρησης.
Καθώς δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν σαφείς εκτιμήσεις και προβλέψεις για την πορεία της πανδημίας, αβέβαιο παραμένει το πώς θα εξελιχθούν κρίσιμες παράμετροι όπως το πότε και σε ποιο βαθμό θα αρθούν οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί, το αν θα υπάρξει θέληση από τους πολίτες να ταξιδέψουν αλλά και το πώς θα λειτουργήσουν σημαντικοί κρίκοι στην αλυσίδα αξίας του τουρισμού, όπως είναι οι αεροπορικές εταιρείες και οι tour operators. Το γεγονός αυτό δημιουργεί πολλά σενάρια για το πότε και πώς θα επιστρέψουμε στα θεαματικά νούμερα του παρελθόντος. Η χρονική διάρκεια δε αυτών εκτιμάται από δύο, στην καλύτερη περίπτωση, έως και πέντε χρόνια.
