Των Χρυσάνθης Στέτου, Αναστασίας Κυριανίδη
Αυτή η χρονιά είναι διαφορετική από τις άλλες. Τόσο το άγχος του κορονοϊού όσο και η εκτόξευση των τιμών ανατρέπουν τα μεγάλα ταξιδιωτικά μας σχέδια με αποτέλεσμα πολλοί από εμάς να καταφεύγουμε σε προορισμούς που προσφέρονται για ολιγοήμερες εξορμήσεις. Εμείς ψάξαμε και βρήκαμε τον ιδανικό προορισμό, σε απόσταση μόλις 2,5 ωρών από την Αθήνα: την Ναύπακτο.
Με ένα λιμάνι βγαλμένο από καρτ ποστάλ, ένα επιβλητικό κάστρο που κάνει παντού αισθητή την παρουσία του και μια σειρά από ιστορικά κτήρια που σε ταξιδεύουν στα βάθη των αιώνων, το «στολίδι» του Κορινθιακού σε γοητεύει ήδη από τα πρώτα λεπτά. Αυτό, σε συνδυασμό με τα κρυστάλλινα νερά, την πεντανόστιμη ντόπια κουζίνα και την εύκολη πρόσβαση στη μαγευτική ορεινή Ναυπακτία, καθιστά την Ναύπακτο την ιδανική επιλογή, είτε για χαλάρωση, είτε για περιπέτεια.
Η Ναύπακτος πήρε το όνομά της από τις λέξεις «ναυς» και «πήγνυμι» που σημαίνουν κατασκευάζω πλοία. Αναφέρεται από τον Ηρόδοτο κατά την κάθοδο των Δωριέων οι οποίοι, θέλοντας να περάσουν στην Πελοπόννησο κατασκεύασαν τα πλοία τους, στο σημείο που δημιουργήθηκε αργότερα η πόλη της Ναυπάκτου. Σήμερα είναι μια πόλη περίπου 13.000 κατοίκων που έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός.
Επίσκεψη στο Κάστρο και το Φετιχιέ Τζαμί
Σε ένα λόφο ύψους 200 μ. που δεσπόζει στην ευρύτερη περιοχή και ελέγχει το θαλάσσιο πέρασμα προς τον κορινθιακό κόλπο, υψώνεται επιβλητικά το κάστρο της Ναυπάκτου. Είναι κτισμένο αμφιθεατρικά, ενώ ακολουθώντας το φυσικό ανάγλυφο, δύο βραχίονες ανατολικά και δυτικά, κατέρχονται προς τη θάλασσα και συναντούν το οχυρωμένο λιμάνι.
Πρόκειται για ένα κάστρο που διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση και ανήκει στα ωραιότερα δείγματα οχυρωματικής αρχιτεκτονικής. Κατά καιρούς έχουν γίνει σημαντικές αναστηλωτικές παρεμβάσεις, ενώ όπως μάθαμε βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες στο πλαίσιο μιας διασυνοριακής συνεργασίας Ιταλίας και Ελλάδας (Πρόγραμμα Interreg). Συγκεκριμένα, η συνολική χρηματοδότηση του προγράμματος ανέρχεται στα 6,5 εκατ. ευρώ (η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας συμμετέχει με 995,6 χιλ. ευρώ) και καλύπτει τη συντήρηση ενός μέρους του τείχους και τη δημιουργία μόνιμης μουσειακής έκθεσης στο Ιτς Καλέ.
Επιστρέφοντας στην πόλη από το φρούριο, κάναμε μια στάση στο αρχοντικό των Μποτσαραίων. Εκεί φιλοξενείται ένα μουσείο αφιερωμένο στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου με 80 περίπου αντίγραφα έργων ζωγραφικής και χαρακτικής. Στην οικία μπορεί να δει κανείς, επίσης, ισπανικές πανοπλίες του 16ου αιώνα, σημαίες και παντιέρες των χωρών που συμμετείχαν στη ναυμαχία, αλλά και ένα αντίγραφο της ναυαρχίδας της ναυμαχίας που έλαβε χώρα στις 7 Οκτωβρίου του 1571 κοντά στις Εχινάδες νήσους, στις εκβολές του Αχελώου, μεταξύ των δυνάμεων του Ιερού Συνασπισμού και του Οθωμανικού Στόλου.
Η ιστορία της πόλης συνεχίζεται στο λιμάνι. Εκεί επισκεφτήκαμε το Φετιχιέ Τζαμί στον ανατολικό λιμενοβραχίονα. Ονομάστηκε έτσι επειδή Φετιχιέ στα τουρκικά σημαίνει «κατακτώ». Όταν, λοιπόν, ο Βαγιαζήτ Β’ κατέκτησε τη Ναύπακτο το 1499, αποφάσισε να χτίσει το πρώτο τζαμί στο πιο περίοπτο σημείο για να διατυμπανίσει τη νίκη του.
*Δύο κάπως παράξενα χαρακτηριστικά που μας τράβηξαν την προσοχή μέσα στο τζαμί: αφενός έχει έναν τρούλο που θυμίζει τους δικούς μας βυζαντινούς ναούς, αφετέρου το μιχράμπ του, η κόγχη προσευχής που προσανατολίζει τους πιστούς προς την ανατολή, δείχνει προς τον νότο.*
Σήμερα, το μνημείο έχει αλλάξει χαρακτήρα και χρησιμοποιείται ως χώρος εικαστικών εκθέσεων (ζωγραφικής, γλυπτικής, φωτογραφίας), έχοντας φιλοξενήσει καλλιτέχνες όπως ο Αλέκος Φασιανός, ο Παύλος Σάμιος, ο Γιώργος Σταθόπουλος κ.α.
Βγαίνοντας έξω από το τζαμί, αντικρύσαμε τα παραθαλάσσια τείχη τα οποία χτίστηκαν εκ νέου για να μοιάζουν με τα αυθεντικά και αποτελούν το ιδανικό φόντο και τις ινσταγκραμικές φωτογραφίες των επισκεπτών. Τώρα, όσον αφορά στο οικονομικό κομμάτι της αναστήλωσης… μάθαμε πως βρίσκεται σε εξέλιξη έργο Leader, προϋπολογισμού 600.000 ευρώ για την αποκατάσταση επιθαλάσσιων τειχών στο ανατολικό τμήμα του λιμανιού. Επίσης, το έργο έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης έργο για την αποκατάσταση του ενετικού λιμένα (στερέωση των θεμελίων που «τρώγονται» από το νερό), ύψους 1,775 εκατ. ευρώ που θα αναλάβει η Διεύθυνση Αναστήλωσης του υπουργείου Πολιτισμού.
Στην άλλη πλευρά του λιμανιού, θαυμάσαμε το άγαλμα του Γιώργου Ανεμογιάννη, ενός αγωνιστή που βρήκε μαρτυρικό θάνατο στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, μάλιστα οι Τούρκοι τον κρέμασαν για αρκετές μέρες… για παραδειγματισμό προς τους υπόλοιπους επαναστάτες.
Αν έχετε την εντύπωση πως κάπου το έχετε ξαναδεί... δεν αποκλείεται! Υπάρχουν δύο αγάλματα του Ανεμογιάννη, ένα στην Ναύπακτο και ένα στους Παξούς, μάλιστα το καθένα είναι στραμμένο και κοιτάζει το άλλο.
«Ζέλιος Γη»: Πρέπει οπωσδήποτε να δείτε αυτόν τον βοτανικό κήπο
100 στρέμματα. 3.500 φυτά. 6 θεματικοί κήποι.
Ο λόγος για τον μικρό επίγειο παράδεισο που δημιούργησε η οικογένεια Ζέλιου και έχει να επιδείξει μια εντυπωσιακή συλλογή από φαρμακευτικά βότανα, σπάνια είδη της ελληνικής χλωρίδας, αλλά και κηπευτικά.
Ο βοτανικός κήπος «Ζέλιος Γη», που θα κοσμούσε άνετα κάποιο φημισμένο παλάτι του εξωτερικού, βρίσκεται 25 χλμ έξω από τη Ναύπακτο στην τοποθεσία «Αηδόνι» της περιοχής Χάλκειας, του Δήμου Ναυπακτίας.
Για εμάς - και φυσικά για όποιον το επιθυμεί, η περιήγηση στον ιδιαίτερα καλαίσθητο χώρο είχε και επιμορφωτικό χαρακτήρα, καθώς ο υπεύθυνος του χώρου, ο κ. Αριστοτέλης Ζέλιος μας μίλησε για όλα τα φυτά που καλλιεργούνται, τις ιδιότητες και την ιστορία τους. Εκεί βρήκαμε, μεταξύ πολλών άλλων, αγαποβότανο, αργυράνθεμο, λιβανόχορτο, μανόλια σουλατζιάνα, λαχανίδα και φυσαλίδα.
«Ο σκοπός του Βοτανικού Κήπου είναι να διατηρήσει την φυσική κληρονομιά».
Ζέλιος Βασίλειος, Ιδρυτής
Συγχαρητήρια, στο άριστα καταρτισμένο προσωπικό που με τις γνώσεις, την εμπειρία και την αγάπη του για τα φυτά έχει αναλάβει τη φροντίδα του κήπου.
Στο κέντρο του κήπου, δεσπόζει ο γυάλινος πύργος της ανακύκλωσης, ο οποίος συγκεντρώνει τα βλέμματα όλων των επισκεπτών. Κατασκευάστηκε εξολοκλήρου από τον Βασίλειο Ζέλιο, σε μόλις δύο χρόνια και χρειάστηκε περίπου 12.500 γυάλινα μπουκάλια. Μάλιστα, όπως μας είπε, η πόρτα του έχει φτιαχτεί από μπουκάλια τσίπουρου, τα οποία προέρχονται ως επί το πλείστον από εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στον κήπο.
Παράλληλα, στον χώρο υλοποιούνται βιωματικές δράσεις, όπως αγγειοπλαστική ή κατασκευή χυτών αντικειμένων αλουμινίου, από εξειδικευμένους τεχνίτες που γνωρίζουν τα μυστικά της τέχνης. Ο επισκέπτης μπορεί να ακολουθήσει τα προσεγμένα μονοπάτια που οδηγούν στον «Κήπο των Αγγέλων», το «Θέατρο των Προτομών» ή τον «Βοτανόκηπο» και να «χαθεί» στην ηρεμία που προκαλούν τα αρώματα των φυτών και των βοτάνων. Μπορεί επίσης να κάνει γιόγκα στον «Κήπο του Διαλογισμού», να αγοράσει τοπικά προϊόντα και βότανα από το κατάστημα δίπλα στο αναψυκτήριο του κήπου ή και να... ταΐσει ελάφια.
Επίσκεψη στην Άνω Χώρα της Ορεινής Ναυπακτίας
Από την Ναύπακτο μέχρι την Άνω Χώρα της ορεινής Ναυπακτίας είναι περίπου 1,5 ώρα απόσταση και η διαδρομή μας έβαλε από νωρίς στο «κλίμα», πως το υψόμετρο ανεβαίνει. Μετά από κάθε στροφή η θέα γίνεται όλο και πιο εντυπωσιακή και χρειάζεται αυτοσυγκράτηση για να μην κάνει κανείς συνέχεια στάσεις για να βγάλει φωτογραφίες. Ίσως η μία στάση που να αξίζει πραγματικά είναι στη γέφυρα πάνω από τον Μόρνο ποταμό κάπου στα μισά της διαδρομής.
Φτάνοντας στην Άνω Χώρα ή πρώην Μεγάλη ή Άνω Λομποτινά, όπως λεγόταν, κάναμε μια βόλτα στο κέντρο του χωριού και στην πλακόστρωτη πλατεία με την πετρόχτιστη εκκλησία της Αγίας Παρασκευής που χτίστηκε το 1918. Λίγο πιο πέρα βρήκαμε τον «Καρνάβαλο», το λεωφορείο-αντίκα που έχει διατηρηθεί από τη δεκαετία του ’40. Αυτό το λεωφορείο, μέχρι το 1983, έκανε το δρομολόγιο Ναύπακτος – Άνω Χώρα και «σήμερα» οι Ανωχωρίτες το επιδεικνύουν με καμάρι και το αφιερώνουν «Σ’ αυτούς που έφυγαν και σ’ αυτούς που έρχονται. Για να Θυμούνται», όπως λέει η πλάκα του.
Στο Λαογραφικό Μουσείο Άνω Χώρας, μάς περίμεναν ο αργαλειός και οι παραδοσιακές φορεσιές, τα «δείγματα» από τα σπίτια των προηγούμενων δεκαετιών και τα επαγγέλματα των ντόπιων. Όλα στοιχεία που μας έδωσαν μια γενικότερη ιδέα για την ιστορία και τον χαρακτήρα της περιοχής που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.050 μέτρων, στις δυτικές απολήψεις των Βαρδουσίων και περιτριγυρισμένη από ψηλές βουνοκορφές. Τόσο το υψόμετρο, όσο και η τοποθεσία έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη του χωριού μέσα στον χρόνο και σήμερα το βοηθάνε να διατηρήσει τον χαρακτήρα του.
Τρώγοντας Κάστανα και πίνοντας Τσίπουρο
Αμέσως μετά, είναι απαραίτητη μια στάση για καφέ ή ένα τοπικό αφέψημα συνοδεία ενός γλυκού του κουταλιού (σ.σ. κάστανο!). Η περιοχή φημίζεται για τα κάστανα και μια καλή συμβουλή είναι να τα… δοκιμάζετε σε κάθε δοθείσα ευκαιρία! Παρέα με το τοπικό βαλσαμόλαδο είναι ίσως τα δύο must που θα πάρει μαζί του φεύγοντας ο ταξιδιώτης.
Εμείς είχαμε τη χαρά να δοκιμάσουμε ζεστό και κρύο τσίπουρο, απλό, αλλά και αρωματισμένο με πορτοκάλι, συνοδεία χωριάτικου λουκάνικου και έχουμε να πούμε πως όσοι αγαπούν το τσίπουρο εδώ θα βρουν τον παράδεισο τους. Οι ντόπιοι διατηρούν ζωντανή την παράδοση με τη «Γιορτή κάστανου και τσίπουρου» κάθε δεύτερο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου και έχουν πολλά να διηγηθούν στους επισκέπτες τους και φυσικά να τους μυήσουν στα μυστικά τους.
Όμως μην περιοριστείτε στον Οκτώβριο! Ανεξάρτητα με την εποχή που θα επισκεφτεί κανείς την περιοχή, το τσίπουρο «ρέει» άφθονο και σερβίρεται παρέα με εξαιρετικής ποιότητας κρέατα και τυριά παραδοσιακών κτηνοτρόφων.
Αρχαία Μονοπάτια στο φημισμένο Καστανόδασος
Για τους φαν των πιο extreme δραστηριοτήτων η περιοχή προσφέρει πληθώρα επιλογών όπως rafting και καγιάκ στον Εύηνο ποταμό, ιππασία, ραπέλ σε παραποτάμια μονοπάτια, εκδρομές με τζιπ και ποδηλασία βουνού. Εμείς περιοριστήκαμε στην πεζοπορία!
Στην επίσκεψη του Insider.gr στην Άνω Χώρα είχαμε την χαρά να μας ξεναγήσει ο κύριος Δημήτρης Παπαδημητρίου, ακτινοφυσικός στο επάγγελμα, ο οποίος μας μίλησε για τις δραστηριότητες εναλλακτικού τουρισμού που μπορεί να κάνει κανείς στην Ορεινή Ναυπακτία και τα πολλά, πολλά, πολλά μονοπάτια που από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα προσφέρουν στον επισκέπτη τη μοναδική εμπειρία να «βιώσει» το δάσος αποκομμένο από τον χρόνο.
Πρωταγωνιστής όλων αυτών των επιλογών είναι το Πάρκο Εναλλακτικών Δραστηριοτήτων KRAVARA PARK, η λειτουργία του οποίου υποστηρίζεται από τα ξενοδοχεία Crystal Mountain και Πέτρινα. Το πάρκο απλώνεται σε μία έκταση 20.000 στρεμμάτων στην περιοχή γύρω από την Άνω Χώρα και όπως μάθαμε, τα τελευταία χρόνια έχουν αναδειχθεί αρκετά παλιά μονοπάτια και παράλληλα έχουν δημιουργηθεί νέα, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός δικτύου με διαδρομές, πλήρως σηματοδοτημένες για πεζοπορία, ποδηλασία βουνού, χαρτογραφημένες και κατηγοριοποιημένες ανάλογα με το επίπεδο δυσκολίας τους, έτσι ώστε να ικανοποιούν και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη.
Το KRAVARA PARK με αριθμούς:
- 10 διαφορετικά μονοπάτια κατηγοριοποιημένης δυσκολίας
- 50 km διαδρομών σε σηματοδοτημένα μονοπάτια
- 100 km διαδρομών σε μονοπάτια και δασικούς δρόμους
- 150 km διαδρομών σε δασικούς δρόμους για του λάτρεις της off road οδήγησης
Βέβαια, καθ 'όλη τη διάρκεια του έτους οι επισκέπτες μπορούν να συμμετέχουν σε οργανωμένες ξεναγήσεις εξερεύνησης των βουνών, αλλά και της χλωρίδας του τόπου. Από περιηγήσεις στα πανέμορφα δάση, κατάφυτα από έλατα και καστανιές, μέχρι και σεμινάρια για να μάθει κανείς τα πάντα για τα άγρια μανιτάρια, τα βότανα και τις μοναδικές ορχιδέες της περιοχής.
Παράλληλα, πραγματοποιούνται σεμινάρια επίδειξης και παρασκευής ντόπιας γαστρονομίας και διοργάνωση θεματικών camp (εκπαιδευτικά, περιβαλλοντικά, fitness, γιόγκα). Εμείς πάντως ανανεώσαμε το ραντεβού μας για του χρόνου τον Μάιο, όταν συρρέουν στην περιοχή οι εθελοντές που «ανοίγουν» τα πονοπάτια και τα ετοιμάζουν για τη νέα σεζόν με την καθοδήγηση των ντόπιων.
Ο καθηλωτικός βράχος της Βαράσοβας
Όσες φωτογραφίες και αν είχαμε δει πριν επισκεφτούμε την περιοχή, τίποτα δεν μας είχε προετοιμάσει για τον πραγματικά εντυπωσιακό Βράχο της Βαράσοβας. Φτάνοντας, μια ματιά ήταν αρκετή για να καταλάβουμε γιατί αποτελεί τον απόλυτο προορισμό για αναρριχητές από όλη την Ευρώπη.
Πρακτικά, το όρος Βαράσοβα στο Κρυονέρι, είναι ένας ασβεστολιθικός όγκος που υψώνεται μέσα από την θάλασσα και ξεχωρίζει για τις ορθοπλαγιές του, τα κάθετα βράχια του που «βγαίνουν» μέσα από τη θάλασσα, τη χαράδρα και τους μικρούς όρμους που σχηματίζει.
Αποτελεί ένα από τα καλύτερα αναρριχητικά πεδία στη χώρα μας που το επισκέπτονται Έλληνες αλλά και πολύ ξένοι. Όση ώρα εμείς θαυμάζαμε απο χάμηλα, αρκετοί αναρριχητές ήταν ήδη πάνω στον Βράχο και άγγιζαν τις προσωπικές τους... κορυφές. Μάλιστα, δεν χάσαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε με κάποιους απο αυτούς και να μας πουν τις δικές τους ιστορίες και γιατί η Βαράσοβα βρίσκεται τόσο ψηλά στη λίστα των αναρριχητών.
Βέβαια, βλέποντας τους αναρριχητές να πιάνουν τους στόχους τους μας άνοιξε την όρεξη και το Κρυονέρι προσφέρει την καλύτερη λύση για ένα γεύμα με παραδοσιακές και «πειραγμένες» συνταγές δίπλα στη θάλασσα.
Παρέα με το τσίπουρο και τα θαλασσινά, είχαμε τον χρόνο να μιλήσουμε με τον αναρριχητή - ορειβάτη κ. Σπύρο Σούλη και να μυηθούμε στα «μυστικά» του αναρριχητικού πεδίου. Ο τρόπος που μας μίλησε για την περιοχή και τις δραστηριότητες που προσφέρει ήταν ικανός να «προσηλυτίσει» ακόμα και όσους δεν έχουν το μικρόβιο των extreme sports στο αίμα τους.
Όπως μάθαμε, τα καρφιά ασφαλείας είναι έτοιμα πάνω στο βράχο σε πολλές διαδρομές. Ο ενδιαφερόμενος έχει επίσης εκεί πολλές επιλογές διαδρομών διαφορετικού βαθμού δυσκολίας, που μπορούν να καλύψουν τα ενδιαφέροντα των πιο απαιτητικών και έμπειρων, ως αυτά των εκπαιδευόμενων αρχάριων, ενώ η ποιότητα των βράχων της Βαράσοβας είναι εξαιρετική για αναρρίχηση.
Σήμερα η Βαράσοβα διαθέτει μερικές από τις σημαντικότερες και τις πιο δύσκολες αναρριχητικές διαδρομές της χώρας και η έμφαση δίνεται πια στην υπέρβαση μεγάλων δυσκολιών (sport climbing), ενώ νέες πολύ δύσκολες διαδρομές, εξοπλισμένες με πλακέτες, ανοίγονται ακόμα και σε μη χαρακτηριστικά σημεία, σύμφωνα με την ομάδα του climbgreece.com.
Όσοι ενδιαφέρονται να επισκεφτούν τον βράχο της Βαράσοβας και την ευρύτερη περιοχή για τέτοιου είδους δραστηριότητες μπορούν να μάθουν περισσότερα σε αυτό το video του «Visit Nafpaktia»:
Πίσω στο Άρθρο
