Με σταθερά ανοδικές επιδόσεις κινείται μέχρι στιγμής ο τουρισμός, ενισχύοντας τις ελπίδες το 2022 να αποδειχθεί μια καλή χρονιά. Παρά τις δυο ταχύτητες μεταξύ των προορισμών μάλιστα και τις αμφιβολίες που γεννούν για την συνέχεια - ειδικά για τους χειμερινούς προορισμούς- οι πληθωριστικές πιέσεις και το ενεργειακό κόστος, η χώρα στο σύνολο της φαίνεται να ανακτά προβάδισμα έναντι των ανταγωνιστών. Γεγονός που αυξάνει τις προσδοκίες και για το επόμενο καλοκαίρι.
Τα φετινά ρεκόρ
Στα φετινά τουριστικά «επιτεύγματα» θα πρέπει να αναφερθεί το γεγονός ότι μετά από δύο πανδημικά έτη η χώρα κατάφερε επιτέλους να προσεγγίσει το ισχυρό 2019 σε επίπεδο οκταμήνου (Ιανουάριος -Αύγουστος ), παρά τις χαμηλές ταχύτητες που εμφάνισε ο κλάδος τους πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους. Να θυμίσουμε ότι βάσει του ταξιδιωτικού ισοζυγίου της ΤτΕ οι ταξιδιωτικές εισπράξεις στη χώρα μας το πρώτο οκτάμηνο του έτους διαμορφώθηκαν σε 12.749,0 εκατ. ευρώ και κατέγραψαν υστέρηση της τάξης του 3,6% σε σχέση με το 2019 από υστέρηση της τάξης του 13,4% που καταγραφόταν για παράδειγμα την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2022 λόγω των χαμηλών πτήσεων τους πρώτους μήνες του έτους.
Κινητήριος μοχλός της ανοδικής αυτής πορείας ήταν όχι τόσο η αυξημένη προσέλευση τουριστών, όσο η αύξηση της μέσης δαπάνης των επισκεπτών. Για την ακρίβεια η μέση δαπάνη κινήθηκε κατά 10,6% υψηλότερα την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2022 έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2019 – παρότι μειώθηκε κατά 14,1% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Στον αντίποδα οι αφίξεις ξένων τουριστών αυξήθηκαν κατά 121,8% σε σχέση με το προηγούμενο έτος αλλά παρέμεινε 12,4% χαμηλότερα έναντι του 2019, με τις πολύ δυναμικές αεροπορικές αφίξεις να αντισταθμίζουν εν μέρει τις αναιμικές οδικές.
Η προαναφερθείσα συνθήκη ενισχύθηκε κι από την αλλαγή του ξενοδοχειακού μείγματος της χώρας - στο οποίο τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξημένος αριθμός πεντάστερων και τετράστερων ξενοδοχείων. Αρκεί να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, τη χρονιά ρεκόρ του 2019 προστέθηκαν σε απόλυτα νούμερα 81 νέες ξενοδοχειακές μονάδες. Από τις 9.971 το 2019 φτάσαμε στις 10.052 το 2020, ενώ περαιτέρω άνοδος σημειώθηκε και το 2021 με αποτέλεσμα να προστεθούν μέσα σε μια διετία περί τα 150 ξενοδοχεία στη χώρα. Εξ' αυτών μάλιστα το μεγαλύτερο μέρος άνηκε στις δύο ανώτερες κατηγορίες. Από τις 610 πεντάστερες μονάδες που υπήρχαν σε όλη την επικράτεια το 2019 φτάσαμε στις 651 το 2020 ενώ οι τετράστερες αυξήθηκαν από τις 1.664 του 2019 σε 1.708 το 2020.
Η Ελλάδα έναντι των ανταγωνιστών
Η ανοδική αυτή πορεία έδωσε προβάδισμα στη χώρα και έναντι του ανταγωνισμού. Όπως επισημαίνει η νέα μελέτη συγκυρίας «Τάσεις του επιχειρείν», της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, η Ελλάδα ανέκαμψε ταχύτερα σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο, προσπερνώντας ακόμα και βασικούς ανταγωνιστές στη Μεσόγειο.
Πιο συγκεκριμένα, για το διάστημα Ιανουάριος – Ιούλιος η Ελλάδα προσέλκυσε το 88% των τουριστών του 2019, έναντι 85% στη Μεσόγειο και 57% παγκοσμίως. Έτσι, κατάφερε να αυξήσει το μερίδιό της στη Μεσόγειο σε 19% το πρώτο 7μηνο του 2022, έναντι 17% το 2019 και 13% το 2013. Το προβάδισμα της Ελλάδας έγινε αισθητό κυρίως κατά τους θερινούς μήνες, καθώς ήταν η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που κατέγραψε θετικό πρόσημο στις πτήσεις σε σύγκριση με το 2019.
Το φετινό στοίχημα και η συνέχεια
Η συνέχεια θα είναι καθοριστική για την επίτευξη του φετινού στόχου με τις μέχρι τώρα ενδείξεις και προβλέψεις να συγκλίνουν στο ότι θα επιτευχθεί. Να θυμίσουμε ότι ο αρχικός στόχος του οικονομικού επιτελείου, βάσει του οποίου φτιάχτηκε ο προϋπολογισμός του τρέχοντος έτους προέβλεπε επάνοδο στο 80% του 2019. Τα νέα στοιχεία ωστόσο προβλέπουν πλήρες «come back», στο οποίο στηρίζεται και η νέα εκτίμηση για αύξηση του ΑΕΠ πάνω από 5% φέτος.
Την άποψη ότι τα έσοδα του 2022 θα φτάσουν ή και θα υπερβούν τις εισπράξεις του 2019, έτους-ορόσημο για τον ελληνικό τουρισμό, ασπάζονται πλέον και οι τουριστικοί φορείς. Να θυμίσουμε ότι στις τελευταίες δηλώσεις του, ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, κ. Γιάννης Ρέτσος, ανέφερε ότι βάσει των στοιχείων 7μήνου της ΤτΕ αλλά και την πορεία των επόμενων μηνών (Αύγουστος - Σεπτέμβριος - Οκτώβριος), τα έσοδα του 2022 θα φτάσουν ή και θα υπερβούν τις εισπράξεις του 2019. «Νομίζω τα 18,2 δισ. ευρώ, που ήταν τα έσοδα του 2019, τα έχουμε σίγουρα. Μπορούμε να κινηθούμε μέχρι την περιοχή των 18,8-19 δισ. ευρώ, κάτι το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό αν σκεφτούμε ότι ο φετινός προϋπολογισμός προέβλεπε το 80% των εσόδων του 2019» είχε επισημάνει ο κ. Ρέτσος στο πλαίσιο του συνεδρίου «Η Ελλάδα μετά VI: Εθνική στρατηγική και διεθνής περιδίνηση» του «Κύκλου Ιδεών».
Ενθαρρυντικά χαρακτηρίζει τα πρώτα στοιχεία όσον αφορά την τάση του τουρισμού για το υπόλοιπο του 2022, και η σχετική μελέτη της Εθνικής Τράπεζας. Η εκτίμηση εδράζεται σε μια σειρά πρόδρομων δεικτών, όπως οι υψηλές προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις εξωτερικού (σε αντίθεση με τις οδικές αφίξεις που παραμένουν αναιμικές),οι υψηλές κρατήσεις ανεξάρτητων τουριστών σε ξενοδοχεία αλλά και το σωρευτικά θετικό ισοζύγιο απασχόλησης στα ξενοδοχεία. «Υπό αυτές τις συνθήκες και με τη δαπάνη ανά άφιξη να διατηρεί τη δυναμική των προηγούμενων μηνών, οι συνολικές εισπράξεις του 2022 αναμένεται να ξεπεράσουν οριακά το επίπεδο του 2019» επισημαίνει χαρακτηριστικά η έκθεση.
Τα φετινά ρεκόρ σε συνδυασμό με την ευρύτερη επιτάχυνση που αναμένεται να παρουσιάσει ο κλάδος διεθνώς το επόμενο έτος, δημιουργούν μια καλή αφετηρία και για την πορεία του ελληνικού τουρισμού το 2023. Γεγονός που είναι ήδη εμφανές στις κινήσεις των tour operators και των αεροπορικών εταιρειών.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια οι αβεβαιότητες όπως οι πληθωριστικές πιέσεις που μπορεί να πλήξουν την διάθεση των τουριστών να ταξιδέψουν ή η ενεργειακή κρίση που θα βαρύνει δυσανάλογα τους χειμερινούς προορισμούς, ανάγουν σε πρόκληση το στοίχημα της επέκτασης της τουριστικής περιόδου αλλά και την πορεία του τουρισμού τον επόμενο χρόνο.
