Εκτός πλατφορμών τύπου Airbnb βγαίνουν τα ακίνητα που δεν διαθέτουν κύρια χρήση κατοικίας, ενώ όσα διατίθενται μέσω πλατφορμών βραχυχρόνιας μίσθωσης θα υπόκειται πλέον σε συγκεκριμένες λειτουργικές προδιαγραφές, που ασφαλίζουν τον επισκέπτη αλλά και το τουριστικό προϊόν της χώρας. Αυτό προβλέπει, μεταξύ άλλων, νομοσχέδιο του υπουργείου Τουρισμού, που κατατέθηκε χθες στη Βουλή.
Ποια ακίνητα βγαίνουν
Συγκεκριμένα, όπως διευκρινίζεται στο νομοσχέδιο, δεν θα μπορούν εφεξής να νοικιάζονται βραχυχρόνια όσα ακίνητα δεν διαθέτουν χρήση κύριας κατοικίας, όπως υπόγεια και πρώην βιοτεχνικά ή βιομηχανικά κτίρια που εντοπίζει κανείς στις πλατφόρμες, ακόμα κι αν έχουν ανακαινιστεί για να διατεθούν προς μίσθωση. Ειδικότερα, οποιοδήποτε ακίνητο δεν έχει χαρακτηριστεί ως κύρια κατοικία ή δεν έχει τακτοποιηθεί πριν τις 28 Ιουλίου 2011 δεν μπορεί να αποτελεί κατοικήσιμο ακίνητο και να προσφέρεται για διαμονή.
Παράλληλα το νομοσχέδιο αυστηροποιεί τις προδιαγραφές που θα πρέπει να διασφαλίζουν οι ιδιοκτήτες των Airbnb, ώστε να ακολουθήσουν την εναλλακτική της βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Αυτές είναι:
- να διαθέτουν φυσικό φωτισμό, αερισμό και κλιματισμό
- να διαθέτουν ασφάλιση έναντι αστικής ευθύνης για ζημιές ή ατυχήματα που μπορεί να προκληθούν,
- να διαθέτουν υπεύθυνη δήλωση ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη, πυροσβεστήρες και ανιχνευτές καπνού, ρελέ διακοπής ή ρελέ αντιηλεκτροπληξιακό και ενδείξεις σήμανσης διαφυγής και
- καθώς και πιστοποιητικό μυοκτονίας και απεντόμωσης, φαρμακείο με είδη πρώτων βοηθειών, αλλά και οδηγό με τηλέφωνα πρώτης ανάγκης.
Αυστηροποιούνται οι έλεγχοι - Έρχονται πρόστιμα από 5.000 ευρώ
Σε αυτό το πλαίσιο μάλιστα και για τη διασφάλιση της τήρησης των ανωτέρω, το νομοσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία ελεγκτικού μηχανισμού αλλά και την επιβολή κυρώσεων που θα ξεκινούν από 5.000 ευρώ, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.
Σύμφωνα με τις διατάξεις, οι έλεγχοι θα διενεργούνται από μεικτά συνεργεία υπαλλήλων του υπουργείου Τουρισμού και της ΑΑΔΕ. Οι ελεγκτές οφείλουν να ενημερώνουν τουλάχιστον δέκα ημέρες πριν από κάθε έλεγχο τους διαχειριστές των ακινήτων ώστε να προετοιμάσουν τα απαραίτητα έγγραφα. Οι υπάλληλοι που διενεργούν τους ελέγχους, φέρουν δελτίο υπηρεσιακής ταυτότητας και έγγραφη εντολή, η οποία περιλαμβάνει στοιχεία τόσο των ελεγκτών όσο και των ελεγχόμενων ιδιοκτητών ή διαχειριστών.
Από πλευράς τους, οι ελεγχόμενοι έχουν την υποχρέωση να συνεργαστούν, παρέχοντας πιστοποιητικά όπως αυτά που αφορούν την ηλεκτρολογική ασφάλεια, την ασφάλιση αστικής ευθύνης, καθώς και τα υγειονομικά μέτρα, όπως πιστοποιημένη μυοκτονία και απεντόμωση. Σε περίπτωση που οι ελεγκτές το κρίνουν απαραίτητο, μπορούν να ζητήσουν τη συνδρομή της Ελληνικής Αστυνομίας για τη διευκόλυνση της διαδικασίας.
Αν κατά τον έλεγχο διαπιστωθεί η μη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του νόμου, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ύψους 5.000 ευρώ. Το πρόστιμο αυτό αφορά περιπτώσεις άρνησης εισόδου των ελεγκτών στο ακίνητο, μη συμμόρφωσης με τις προδιαγραφές, όπως έλλειψη φυσικού φωτισμού ή αερισμού, και γενικότερα μη εκπλήρωσης των υποχρεώσεων που θέτει το νέο νομικό πλαίσιο.
Ωστόσο δίνεται η δυνατότητα στους ιδιοκτήτες να συμμορφωθούν εντός δεκαπέντε ημερολογιακών ημερών από την ημέρα διαπίστωσης της παράβασης. Αν όμως η ίδια παράβαση επαναληφθεί μέσα σε διάστημα ενός έτους, το πρόστιμο διπλασιάζεται, πάει δηλαδή στις 10.000 ευρώ, ενώ σε επόμενες υποτροπές αυξάνεται στο τετραπλάσιο, έως και 20.000 ευρώ.
Οι αντιδράσεις των φορέων
Να θυμίσουμε ότι η ρύθμιση του Airbnb έρχεται σε συνέχεια αιτημάτων του ξενοδοχειακού κλάδου, που κάνουν λόγο εδώ και χρόνια για αθέμιτο ανταγωνισμό μεταξύ καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης και ξενοδοχειακών μονάδων καθώς οι τελευταίες υπόκεινται σε συγκεκριμένους κανόνες λειτουργίας και ελέγχους καθώς και απαιτούν ειδικές προδιαγραφές - υγειονομικές και άλλες. Παρόλα αυτά βέβαια το νέο νομοθετικό πλαίσιο δεν φάνηκε να ικανοποιεί τους ξενοδόχους, καθώς δεν έλαβε υπόψη τις σχετικές παρατηρήσεις που είχαν καταθέσει κατά την δημόσια διαβούλευσή του, οι οποίες πρότειναν την επιβολή περιορισμών σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές με στόχο την προστασία της κατοικίας. Συγκεκριμένα σύμφωνα με την πρόταση του ΣΕΤΕ, «η μίσθωση κάθε ακινήτου θα έπρεπε να μην υπερβαίνει τις 90 ημέρες ανά ημερολογιακό έτος και για νησιά κάτω των 10.000 κατοίκων, τις 60 ημέρες ανά ημερολογιακό έτος. Υπέρβαση της διάρκειας των συγκεκριμένων χρονικών διαστημάτων επιτρέπεται, εφόσον το συνολικό εισόδημα του εκμισθωτή ή του υπεκμισθωτή, από το σύνολο των ακινήτων που διαθέτει για μίσθωση ή υπεκμίσθωση, δεν ξεπερνά τις 12.000 ευρώ κατά το οικείο φορολογικό έτος».
Στον αντίποδα βέβαια, η ρύθμιση βρίσκει αντίθετη την ΠΟΜΙΔΑ καθώς όπως τονίζει η αναδρομική εφαρμογή των νέων προδιαγραφών θα οδηγήσει σε αχρήστευση πολλών ακινήτων που λειτουργούν εδώ και χρόνια στις πλατφόρμες, συμβάλλοντας στην τουριστική ανάπτυξη. Επισημαίνει δε ως ιδιαίτερα προβληματική την πρόβλεψη για τακτοποίηση έως το 2011, η οποία αποκλείει χώρους που έχουν μετατραπεί πρόσφατα σε τουριστικά καταλύματα, συμβάλλοντας στην αναβάθμιση υποβαθμισμένων περιοχών στο κέντρο της Αθήνας και άλλων πόλεων.
Αντίστοιχα και ο Σύνδεσμος Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων, Stama, αναφέρει ότι η διάταξη ανατρέπει βίαια τον επενδυτικό σχεδιασμό χιλιάδων ιδιοκτητών που επένδυσαν με βάση το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο. Μιλά για οικονομικές συνέπειες στο επιχειρείν, δεδομένου ότι οδηγεί στην απαξίωση επενδύσεων που είχαν γίνει με στόχο τις ανακαινίσεις και τις αναβαθμίσεις ακινήτων αλλά και για μείωση των φορολογικών εσόδων του κράτους καθώς θα βγουν ακίνητα από τις πλατφόρμες. Τέλος επισημαίνει ότι η εν λόγω ρύμθιση θα αποτελέσει τροχοπέδη για μελλοντικές επενδύσεις οι οποίες στο τέλος της ημέρας οδηγούν στην αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος αλλά και το εργασιακό αφού θα οδηγήσει σε απώλεια θέσεων εργασίας στον κλάδο της βραχυχρόνιας μίσθωσης και σε συναφείς κλάδους.
Περιβαλλοντική κατάταξη ξενοδοχείων και glamping στις λοιπές ρυθμίσεις του νομοσχεδίου
Πέρα από τις ρυθμίσεις για τη βραχυχρόνια μίσθωση το τουριστικό νομοσχέδιο προωθεί και την περιβαλλοντική κατάταξη ξενοδοχειακών καταλυμάτων θεσμοθετώντας ένα πρωτοπόρο και καινοτόμο, σε παγκόσμιο επίπεδο, σύστημα κατάταξης των καταλυμάτων, με βάση την αρχή της βιωσιμότητας, λαμβάνοντας υπόψη το περιβαλλοντικό και κοινωνικό τους αποτύπωμα.
Το σύστημα στηρίζεται σε πλαίσιο που επεξεργάστηκαν το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος μαζί με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος. Οι εν λόγω διατάξεις έχουν ως γνώμονα τις αρχές της αειφορίας, με σκοπό η ανάπτυξη της τουριστικής επιχειρηματικής δραστηριότητας να πραγματοποιείται με όρους βιωσιμότητας.
Παράλληλα υπάρχει πρόβλεψη και για τη στέγαση του προσωπικού καθώς δίνεται η δυνατότητα αξιοποίησης των εγκαταστάσεων δωματίων προσωπικού των ξενοδοχειακών καταλυμάτων (που θεσμοθετήθηκαν για πρώτη φορά με το άρθρο 66 του ν. 5121/2024) ώστε να διατίθενται προς μίσθωση από προσωπικό του ευρύτερου δημοσίου τομέα. Στόχος να μπορούν να διαμείνουν ιατροί και νοσηλευτές του ΕΣΥ, των Κέντρων Υγείας, δάσκαλοι και καθηγητές, πυροσβέστες εποχικής απασχόλησης κ.λπ.).
Ρυθμίσεις εντοπίζονται και για τα χιονοδρομικά κέντρα. Συγκεκριμένα παρέχεται η δυνατότητα εμπλουτισμού των ειδικών αυτών τουριστικών υποδομών, με υπηρεσίες ψυχαγωγίας και δραστηριότητες στις ορεινές περιοχές της χώρας καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου. Αντίστοιχα τροποποιείται, ο ορισμός για τις οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις πολυτελούς διαβίωσης (glamping), ώστε να επιτρέπεται η ανέγερσή τους και σε εντός σχεδίου περιοχές.
Όσο για τις κολυμβητικές δεξαμενές (πισίνες) με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις δίνεται η δυνατότητα εκτέλεσης κάθε αναγκαίου έργου για την άντληση και απάντληση θαλασσίου ύδατος προκειμένου να χρησιμοποιηθεί σε κολυμβητική δεξαμενή (πισίνα) κύριου ή μη κύριου τουριστικού καταλύματος. Η συγκεκριμένη ρύθμιση εισάγεται στο πλαίσιο της ανάγκης προστασίας των περιορισμένων υδάτινων πόρων, ειδικά σε περιοχές με λειψυδρία, την ορθολογικότερη διαχείριση των αποθεμάτων νερού και τη διασφάλιση της ύπαρξης αδιάλειπτης πηγής νερού, ιδίως, κατά τις περιόδους υψηλής τουριστικής ζήτησης.
Προβλέψεις υπάρχουν και για τη βελτίωση της προσβασιμότητας σε τουριστικούς λιμένες. Φιλοδοξία είναι η απλοποίηση της διαδικασίας υλοποίησης έργων προσβασιμότητας στους τουριστικούς λιμένες ώστε η Ελλάδα να διασφαλίσει την ανεμπόδιστη πρόσβαση των ΑμεΑ.
Απλοποίηση των διαδικασιών ίδρυσης και λειτουργίας υπάρχει και για τα γραφεία ενοικιάσεως αυτοκινήτων, επιχειρήσεων εκμίσθωσης μοτοσικλετών, τρίτροχων και τετράτροχων οχημάτων άνω των πενήντα (50) κυβικών εκατοστών και ναυλομεσιτικών γραφείων, τα οποία, πλέον, υπάγονται, στο καθεστώς της γνωστοποίησης. Η συγκεκριμένη νομοθετική παρέμβαση προωθεί την ελεύθερη και απρόσκοπτη ανάπτυξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας, απαλλαγμένη από γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και καθυστερήσεις.
Τέλος, οι νέες νομοθετικές ρυθμίσεις απαντούν στις σύγχρονες προκλήσεις και διασφαλίζουν την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα του ελληνικού Τουρισμού, και στοχεύουν στην ενίσχυση της επισκεψιμότητας στον χώρο και χρόνο, με σεβασμό στο περιβάλλον, τις τοπικές κοινωνίες και τον άνθρωπο.
