Αύξηση των παιδιών με Covid-19 που θα χρειαστούν εισαγωγή στο νοσοκομείο αναμένεται με την εξάπλωση της παραλλαγής Όμικρον, παρότι σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής ενδείξεις φαίνεται ότι η νόσος που προκαλεί το νέο στέλεχος είναι ηπιότερη, χωρίς ωστόσο κάτι τέτοιο να έχει αποδειχθεί.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι νοσηλείες των ατόμων κάτω των 18 ετών θα αυξηθούν, ως αποτέλεσμα της ιδιαίτερα υψηλής μεταδοτικότητας του στελέχους, η οποία αναμένεται να επιφέρει ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων το επόμενο διάστημα.
Παρότι αναγνωρίζουν ότι η βαριά νόσος σε αυτές τις πληθυσμιακές ομάδες είναι σπάνια, επισημαίνουν ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί και προτείνουν των εμβολιασμό των παιδιών, προκειμένου να προστατευθούν τα ίδια αλλά και να ελεγχθεί η διασπορά στην κοινότητα.
«Σύμφωνα με πιο πρόσφατες μελέτες, το ιικό φορτίο είναι το ίδιο τόσο σε ενήλικές, όσο και σε παιδιά και εφήβους. Πολλές μελέτες στις αρχές της πανδημίας είχαν δείξει ότι ενδεχομένως τα παιδιά να μολύνονται και να μεταδίδουν τον ιό λιγότερο. Ωστόσο, είχαν μεθοδολογικά προβλήματα», ανέφερε σε webinar της Παγκρήτιας Παιδιατρικής Εταιρείας, η καθηγήτρια Παιδιατρικής και Λοιμωξιολογίας και μέλος των Επιτροπών «Εμπειρογνωμόνων» και «Εμβολιασμών», Μαρίζα Τσολιά.
«Θα πρέπει να σκεφτούμε να κάνουμε το εμβόλιο σε παιδιά και εφήβους, γιατί -σπάνια μεν- αλλά ενδέχεται να εμφανίσουν σοβαρή νόσο. Ο θάνατος είναι εξαιρετικά σπάνιος σε αυτές τις ηλικίες. Σύμφωνα με τα ελληνικά δεδομένα, ίσως και λιγότερο από 1 στα 40.000 κρούσματα», πρόσθεσε.
Υπενθυμίζεται ότι το πρώτο κρούσμα του στελέχους Όμικρον στη χώρα μας ανακοινώθηκε στις 2 Δεκεμβρίου, ενώ έκτοτε έχουν ανακοινωθεί 16 επιπλέον κρούσματα.
Τα μέχρι τώρα δεδομένα από την Ελλάδα
Όπως προκύπτει από τα δεδομένα του ΕΟΔΥ, μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου επί περίπου 155.000 κρουσμάτων σε άτομα κάτω των 17 ετών είχαν καταγραφεί 1.650 νοσηλείες, που αντιστοιχούν σε ποσοστό 1%. Από το 1% των παιδιών που νοσηλεύτηκαν το 1,3% χρειάστηκαν εισαγωγή σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ).
Κατά την ίδια περίοδο, στη Μονάδα Παιδιατρικών Λοιμώξεων του νοσοκομείου Παίδων «Π.& Α. Κυριακού», είχαν νοσηλευτεί 262 παιδιά με Covid-19, εκ των οποίων περισσότερα από τα μισά ήταν κάτω των 12 μηνών και από αυτά, τα 2/3 ήταν βρέφη κάτω των 3 μηνών, τα οποία νοσηλεύονται ούτως ή άλλως εάν εμφανίσουν πυρετό, χωρίς να υπάρχει άλλος σοβαρός λόγος νοσηλείας.
Τα περισσότερα παιδιά είχαν ήπια νόσο, με πυρετό και ορισμένα συμπτώματα από το αναπνευστικό, διάρροιες και μειωμένη σίτιση. Δύο έφηβοι είχαν περικαρδίτιδα, ένα νήπιο μυοκαρδίτιδα και 17 παιδιά είχαν πνευμονία, με τους παχύσαρκους προέφηβους να εμφανίζουν με μεγαλύτερη συχνότητα πνευμονία και σοβαρή νόσο. Από το σύνολο των παιδιών που νοσηλεύτηκαν, περίπου το 30% είχαν κάποιο υποκείμενο νόσημα, ενώ η αναλογία αγοριών – κοριτσιών ήταν 1 προς 36.
Δεδομένα από τις ΗΠΑ, καταδεικνύουν ότι ο θάνατος είναι πιο συχνός στα αγόρια και η νόσος πιο σοβαρή στους εφήβους, σε σχέση με τα παιδιά μικρότερης ηλικίας.
«Άρα μιλάμε για μία νόσο η οποία δυνητικά μπορεί να είναι σοβαρή και η οποία σήμερα μπορεί να προληφθεί με τον εμβολιασμό. Ωστόσο, δεν έχουμε μόνο τη σοβαρή Covid-19 έχουμε και το συστηματικό υπεφλεγμονώδες σύνδρομο. Σύμφωνα με καταγραφή από τις ΗΠΑ, η διάμεση ηλικία των παιδιών που το εμφανίζουν είναι τα 9 χρόνια. Η συχνότητα σε άτομα λευκής φυλής είναι περίπου 1 προς 9.000, είναι πολύ πιο συχνό στα αγόρια και η θνητότητα ανέρχεται περίπου στο 1%. Τα ίδια περίπου ευρήματα καταγράφονται και σε ευρωπαϊκές χώρες», ανέφερε η καθηγήτρια.
Στην Ελλάδα ενδεικτικά είναι τα στοιχεία από τη Μονάδα Παιδιατρικών Λοιμώξεων του νοσοκομείου Παίδων «Π.& Α. Κυριακού»:
Συνολικά έχουν νοσηλευτεί με το σύνδρομο περίπου 24 παιδιά (18 με επιβεβαιωμένη Covid-19), εκ των οποίων τα 8 εισήχθησαν σε ΜΕΘ, τα 6 εμφάνισαν μυοκαρδίτιδα, τα 6 σοκ, το 1 χρειάστηκα ECMO (εξωσωματική τεχνική παροχής παρατεταμένης καρδιακής και αναπνευστικής υποστήριξης) και καταγράφηκε 1 θάνατος.
«Τα παιδιά με το σύνδρομο δεν καταγράφονται στο Μητρώο ασθενών με Covid, καθώς πια η PCR τους είναι αρνητική. Πρόκειται λοιπόν για μία επιπλέον νοσηρότητα η οποία δεν εντάσσεται στο μητρώο», εξήγησε η κ. Τσολιά.
Τι συνέβη με την εμφάνιση της Δέλτα
Μια «γεύση» για τι μέλλει γενέσθαι με την εξάπλωση της παραλλαγής Όμικρον έχουμε ήδη πάρει με την εμφάνιση της παραλλαγής Δέλτα, η οποία ήταν πολύ πιο μεταδοτική σε σχέση με το αρχικό στέλεχος. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι η Όμικρον είναι πολύ πιο μεταδοτική, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις 70 φορές περισσότερο, σε σχέση με τη Δέλτα.
«Με την εμφάνιση της παραλλαγής Δέλτα, παρατηρήθηκε και στη χώρα μας μία πολύ μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων σε παιδιά 4-18 ετών. Κι ενώ η αύξηση συνεχίζεται στις ηλικίες 4-11 ετών, στα παιδιά 12-18 ετών η καμπύλη έχει επιπεδωθεί.
Αν συγκρίνει κανείς τα στοιχεία του Μαΐου από τις καθημερινές αναφορές του ΕΟΔΥ με το τι συνέβη στις αρχές Δεκεμβρίου, θα διαπιστώσει ότι τα κρούσματα στα παιδιά έχουν εξαπλασιαστεί, ενώ στις άλλες ηλικιακές ομάδες η αύξηση είναι δύο με τρεις φορές επάνω, ίσως λόγω του εμβολιασμού των άλλων ηλικιακών ομάδων, ίσως λόγω συμπεριφορών.. Δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο», επεσήμανε η κ. Τσολιά.
Στις ΗΠΑ, μετά την εμφάνιση της παραλλαγής Δέλτα, οι νοσηλείες των παιδιών αυξήθηκαν κατά 5 φορές, των παιδιών κάτω των 4 ετών 10 φορές, ενώ οι μη εμβολιασμένοι έφηβοι είχαν 10 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσηλευτούν. Όπως ανέφερε η καθηγήτρια, παρόμοια είναι τα στοιχεία και από τη χώρα μας.
«Η Δέλτα δεν προκαλεί σοβαρότερη νόσο στα παιδιά. Είχαμε αύξηση των κρουσμάτων και των νοσηλειών, αλλά όχι αύξηση της βαρύτητας. Και φαίνεται ότι το συστηματικό υπεφλεγμονώδες σύνδρομο ήταν λιγότερο συχνό με τη Δέλτα, από καταγραφές στις ΗΠΑ. Οπότε, δεν έχουμε σημαντικές διαφορές με τη Δέλτα ως προς τη βαρύτητα. Όταν, όμως, είναι πιο μεταδοτικό το στέλεχος, προκαλεί περισσότερα κρούσματα, άρα περισσότερες νοσηλείες. Το τι θα γίνει με την Όμικρον, δεν μπορεί να προβλεφθεί. Ο κίνδυνος είναι πολύ υψηλός και θα φανεί τις επόμενες εβδομάδες», εξήγησε η καθηγήτρια
Η ίδια επεσήμανε και τον κίνδυνο για long Covid, η οποία πλήττει και τα παιδιά, ωστόσο, φαίνεται ότι είναι λιγότερο συχνή απ’ ό,τι στους ενήλικες. Σύμφωνα με μελέτες το ποσοστό κυμαίνεται μεταξύ 7-13%.
Αποτελεσματικός και ασφαλής ο εμβολιασμός
Όπως ανέφερε η κ. Τσολιά, ο εμβολιασμός είναι ασφαλής και, εκτός από τις τοπικές ανεπιθύμητες ενέργειες, δεν υπάρχουν σοβαρά συμβάματα. Το μόνο που απασχολεί την Ιατρική Κοινότητα είναι η μυοκαρδίτιδα.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), η συχνότητα μυοκαρδίτιδας μετά από εμβολιασμός σε αγόρια εφηβικής ηλικίας είναι 1 προς 5000-5500, ενώ είναι πολύ μικρότερη στα κορίτσια.
Όπως δείχνουν σχετικές μελέτες, πρόκειται για μία ήπια και αυτοπεριοριζόμενη κατάσταση, ενώ η μυοκαρδίτιδα μετά από εμβολιασμό είναι πολύ λιγότερο συχνή από αυτήν που μπορεί να προκαλέσει η νόσος και μικρότερης βαρύτητας. Εμφανίζεται κυρίως μετά τη χορήγηση της 2ης δόσης.
Στην Ελλάδα, βάσει δεδομένων του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), έχει υπολογιστεί ότι η συχνότητα της μυοκαρδίτιδας σε αγόρια 12-17 ετών είναι 1/10.500 και στα κορίτσια της ίδιας ηλικίας 1/36.000, ενώ οι αναλογίες στις ηλικίες 18-29 ετών είναι 1/15.000 και 1/57.000, αντίστοιχα. Τα περιστατικά ήταν ήπια, χωρίς σοβαρά συμβάματα.
«Βάζοντας σε μια ζυγαριά τα οφέλη και τους κινδύνους, έχουμε την πρόληψη των περιστατικών, των νοσηλειών, του υπεργλεγμονώδους συνδρόμου και της long covid, την πιθανή επίδραση στη μετάδοση και την ασφαλέστερη συμμετοχή στο σχολείο και τις κοινωνικές δραστηριότητες, έναντι του κινδύνου μυοκαρδίτιδας, ο οποίος δεν είναι πολύ μεγάλος και είναι μικρότερος σε σύγκριση με την προκαλούμενη από τη νόσο », υπογράμμισε η κ. Τσολιά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο γ.γ. Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), Μάριος Θεμιστοκλέους, την προηγούμενη εβδομάδα, τα ποσοστά εμβολιασμού με πρώτη δόση, αν συνυπολογιστούν και τα ραντεβού, ανέρχονται σε 51% για την ηλικιακή ομάδα 15 – 17 ετών και σε 35,3% στις ηλικίες 12 – 14 ετών. Την προηγούμενη εβδομάδα άνοιξε η πλατφόρμα και ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί των παιδιών 5-11 ετών και ήδη από τις πρώτες ημέρες τα ραντεβού ξεπέρασαν τις 30.000.
