Κατά έναν μήνα νωρίτερα απ’ ότι αναμενόταν ήρθε η αύξηση στη διασπορά του κορονοϊού στη χώρα μας, πλήττοντας κυρίως τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ή/και με συνοδά νοσήματα.
Βάσει της τελευταίας επιδημιολογικής έκθεσης του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) για τις λοιμώξεις του αναπνευστικού, η θετικότητα έχει ήδη πάρει την ανιούσα, ωστόσο, η εικόνα ως προς το μέγεθος της διασποράς δεν μπορεί να βασιστεί πια σε αυτό το στοιχείο, καθώς οι περισσότεροι πολίτες έχουν πάψει να υποβάλλονται σε διαγνωστικό έλεγχο (rapid ή PCR). Κατά συνέπεια, η αύξηση στη διασπορά της νόσου COVID-19 εντοπίζεται πλέον κυρίως μέσω των αυξημένων νοσηλειών και των θανάτων.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΕΟΔΥ, που δημοσιοποιήθηκε την Πέμπτη (21/9), ο αριθμός των εισαγωγών σε νοσοκομεία για COVID-19 παρουσίασε αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα και αύξηση 14% σε σχέση με τον μέσο εβδομαδιαίο αριθμό νέων εισαγωγών κατά τις προηγούμενες 4 εβδομάδες, ενώ καταγράφηκαν 39 θάνατοι, με διάμεση ηλικία τα 83 έτη (εύρος 60-98 έτη).
Την ίδια στιγμή πηγές από την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, αναφέρουν ότι το τελευταίο διάστημα 400 με 500 σκευάσματα αντιικών φαρμάκων συνταγογραφούνται καθημερινά σε ασθενείς υψηλού κινδύνου με COVID-19. Πρόκειται για μία σημαντική αύξηση, σε σχέση με τις συνταγογραφήσεις των αντιικών τον Αύγουστο, που δεν ξεπερνούσαν τις 250 ημερησίως.
Η αύξηση των κρουσμάτων δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, καθώς σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), παρατηρείται σε περισσότερες από τις μισές χώρες της ΕΕ. Στους παράγοντες που συμβάλλουν στην αυξημένη δραστηριότητα του ιού συμπεριλαμβάνονται οι μεγάλες συγκεντρώσεις και η κινητικότητα λόγω ταξιδιών. «Επιπλέον, υπήρξαν αναφορές μείωσης των επιπέδων ανοσολογικής προστασίας έναντι λοιμώξεων», αναφέρει το Κέντρο, σημειώνοντας ωστόσο ότι ο πληθυσμός παραμένει καλά προστατευμένος από τη σοβαρή νόσηση.
Τα καλά νέα είναι ότι αφενός δεν προκύπτει επί του παρόντος ότι οι νέες παραλλαγές του ιού συνδέονται με σοβαρότερη νόσηση, αφετέρου, ότι τα νέα επικαιροποιημένα εμβόλια, παρότι έχουν βασιστεί σε στελέχη της υπο-παραλλαγής Κράκεν (XBB.1.5), που κυριάρχησε τους προηγούμενους μήνες, παραμένουν αποτελεσματικά έναντι της βαριάς λοίμωξης.
Προβληματισμός για την Pirola
Η νέα υπο-παραλλαγή Pirola (ΒΑ.2.86) έχει εντοπιστεί σε 21 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Εντούτοις, το ECDC, τονίζει ότι λιγότερο από το 2% των κρουσμάτων που προκαλεί ο κορονοϊός στην ΕΕ οφείλονται στη νέα υποπαραλλαγή.
Η Pirola, η οποία στη χώρα μας έχει εντοπιστεί σε 5 κρούσματα, δεν ανησυχεί ιδιαίτερα τους επιστήμονες και πιθανόν να απασχολούσε ελάχιστα με τον αργό ρυθμό που δείχνει να διασπείρεται, εάν δεν είχε ορισμένες ιδιαιτερότητες που προβληματίζουν.
Η μία ιδιαιτερότητα είναι ότι φέρει περισσότερες από 30 μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη-ακίδα της, την οποία χρησιμοποιεί ο κορονοϊός για να προσκολλάται στα ανθρώπινα κύτταρα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο αριθμός αυτός είναι παρόμοιος με τον αριθμό των μεταλλάξεων που ξεχώρισαν την παραλλαγή Δέλτα, η οποία κυριαρχούσε έως τον χειμώνα του 2021, μέχρι που την αντικατέστησε η Όμικρον.
Η 2η ιδιαιτερότητα είναι ότι τα κρούσματα της Pirola που αναφέρονται, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, δεν δείχνουν να σχετίζονται μεταξύ τους, με τους επιστήμονες να εικάζουν ότι υπάρχει κάποιου (άγνωστου) βαθμού διασπορά στην κοινότητα.
Τριπλή απειλή για το χειμώνα
Η διευθύντρια του ECDC, Dr. Andrea Ammon, προειδοποίησε πως αναμένεται συγκυκλοφορία γρίπης, COVID-19 και RSV το επόμενο διάστημα και συνέστησε προσοχή, καθώς -όπως επεσήμανε- η σύνδεση αυτών των τριών νοσημάτων θα επιβαρύνει τα συστήματα υγείας.
Ήδη, παράλληλα, με την αύξηση των κρουσμάτων κορονοϊού, σε πολλές χώρες παρατηρείται αύξηση και στον αριθμό των ανθρώπων που απευθύνονται στους γιατρούς με γριπώδη συνδρομή. Μέχρι στιγμής, τα εφετινά κρούσματα είναι ανάλογα με τα περυσινά της αντίστοιχης χρονικής περιόδου. Τον περυσινό χειμώνα, ωστόσο, η συνύπαρξη του κορονοϊού με την γρίπη και τον ιό RSV είχε ως απότέλεσμα να τεθούν υπό σημαντική πίεση οι υπηρεσίες Υγείας, όπως επεσήμανε η διευθύντρια του ECDC.
«Αν και κανένας δεν γνωρίζει πως θα εξελιχθεί η εφετινή περίοδος, πρέπει να ληφθούν μέτρα για να μην επαναληφθεί το φαινόμενο», τόνισε.
Τα σενάρια για τους εμβολιασμούς
Ο εμβολιασμός των ευπαθών ομάδων μπορεί να αποβεί σωτήριος, καθώς με βάση υπολογισμούς του ECDC, εάν εμβολιαστούν έναντι της COVID-19 σε υψηλό ποσοστό τα άτομα άνω των 60 ετών τώρα το φθινόπωρο, μπορεί να αποτραπεί έως τον Φεβρουάριο το 21-32% όλων των νοσηλειών εξαιτίας της νόσου.
Στο πλαίσιο αυτό, η Dr. Ammon, συνιστά να εξεταστεί το ενδεχόμενο συνδυασμού εμβολιασμών στις ευπαθείς ομάδες (ηλικιωμένοι, όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό και υποκείμενα νοσήματα, ανεξαρτήτως ηλικίας, και έγκυες) έναντι της γρίπης και της COVID-19.
Σύμφωνα με την ίδια, πρέπει επίσης να εξεταστεί το ενδεχόμενο εμβολιασμού του υγειονομικού προσωπικού, διότι πιθανότατα θα εκτεθούν στο νέο κύμα γρίπης-κορονοϊού, ενώ απαραίτητη είναι και η τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας (π.χ. καλό πλύσιμο των χεριών).
Στη χώρα μας, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών θα κληθεί να γνωμοδοτήσει για τρία εμβόλια, ενόψει του εφετινού χειμώνα: το αντιγριπικό, το νέο επικαιροποιημένο κατά της COVID-19 και το νεοεισερχόμενο κατά του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού, RSV.
Έγκυρες πηγές αναφέρουν ότι είναι πιθανό να ισχύσει το μοντέλο των προηγούμενων ετών. Δηλαδή να υπάρξει ισχυρή σύσταση για τον εμβολιασμό των ευπαθών ομάδων, αλλά να παρέχεται η δυνατότητα εμβολιασμού, με κάλυψη του κόστους από το κράτος, και σε όποιον άλλο το επιθυμεί, μετά από σύσταση του γιατρού του.
Photo: Shutterstock
