Οι καινοτόμες ανοσοθεραπείες στο πρώιμο στάδιο διαχείρισης του καρκίνου μπορούν να μειώσουν τους θανάτους κατά 24% και τις υποτροπές των ασθενών κατά 25% και αναλόγως το σχετικό κόστος διαχείρισής τους.
Ειδικότερα, η επένδυση στις θεραπείες αυτές -ως προς το όφελος που προδίδουν- εκτιμάται ως οικονομικά αποδοτική, καθώς βελτιώνει σημαντικά τις εκβάσεις υγείας και ταυτόχρονα εξοικονομεί σημαντικούς πόρους για το σύστημα υγείας και την οικονομία της τάξεως των 236 εκατ. ευρώ εντός 10 ετών.
Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από τη μελέτη: «Η οικονομική αξία των καινοτόμων ανοσοθεραπειών στη θεραπεία του καρκίνου στο πρώιμο στάδιο»*
Παρουσιάζοντας αναλυτικά τον σχεδιασμό και τα ευρήματα της μελέτης σε σχετική συνέντευξη τύπου, ο Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας, Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Κώστας Αθανασάκης, ανέφερε ότι η μελέτη βασίστηκε «στο μοντέλο HOBIP (σ.σ. Health Outcomes and Budget Impact Projection), που χρησιμοποιεί ελληνικά στοιχεία για την επιδημιολογία, το κόστος των θεραπειών και το κόστος διαχείρισης του καρκίνου, ενώ αποτυπώνει τον θεραπευτικό αλγόριθμο και το ταξίδι του ογκολογικού ασθενούς στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Παράλληλα, χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από τις κλινικές μελέτες για τον υπολογισμό της αποτελεσματικότητας των θεραπειών».
Ο χρονικός ορίζοντας της μελέτης είναι τα 10 έτη, με σύγκριση δύο σεναρίων: στο 1ο σενάριο ο θεραπευτικός αλγόριθμος των ασθενών περιλαμβάνει τις καινοτόμες ανοσοθεραπείες τόσο στο πρώιμο όπως και στο μεταστατικό στάδιο, ενώ στο 2ο σενάριο ο θεραπευτικός αλγόριθμος περιλαμβάνει τις καινοτόμες ανοσοθεραπείες μόνο στο μεταστατικό στάδιο, ενώ στο πρώιμο στάδιο θεραπείας δίνεται η προηγούμενη θεραπεία εκλογής.
Οι ασθενείς που συμπεριλήφθηκαν στην ανάλυση, είναι ενήλικες ασθενείς με μελάνωμα σταδίου ΙΙΒ, ΙΙC, ή μελάνωμα σταδίου ΙΙΙ, που έχουν υποβληθεί σε πλήρη εξαίρεση, ασθενείς με τοπικά προχωρημένο ή πρώιμου σταδίου τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού με υψηλό κίνδυνο υποτροπής και ασθενείς με νεφροκυτταρικό καρκίνο με αυξημένο κίνδυνο επανεμφάνισης της νόσου έπειτα από νεφρεκτομή, ή έπειτα από νεφρεκτομή και εξαίρεση μεταστατικών βλαβών.
Τα οφέλη
Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι η χρήση των καινοτόμων ανοσοθεραπειών στο πρώιμο θεραπευτικό στάδιο, δηλαδή ως επικουρική είτε/και νέο-επικουρική θεραπεία αναμένεται να προσφέρουν:
• Μείωση των θανάτων κατά 24% με 881 λιγότερους θανάτους συνολικά.
• Μείωση των υποτροπών κατά 25%, με 1,722 λιγότερες υποτροπές συνολικά.
• Μείωση των θεραπειών σε μεταστατικό στάδιο και πιο συγκεκριμένα στην 1η και 2η γραμμή θεραπείας κατά 27% συνολικά, με 1,782 λιγότερες θεραπείες συνολικά.
• Μείωση των ανεπιθύμητων ενεργειών κατά 0.2% με 18 λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες συνολικά.
• Αύξηση των ετών ζωής χωρίς υποτροπή κατά 11%, προσφέροντας 5,556 επιπρόσθετα έτη ζωής χωρίς υποτροπές συνολικά.
• Αύξηση των επιπρόσθετων ετών ζωής κατά 4%, προσφέροντας 2,556 επιπρόσθετα έτη ζωής συνολικά.
• Αύξηση των σταθμισμένων ποιοτικά ετών ζωής κατά 4%, προσφέροντας 2,363 επιπρόσθετα ποιοτικά σταθμισμένα έτη ζωής συνολικά.
Τα οφέλη αυτά προκύπτουν συγκρίνοντας τις αναμενόμενες εκβάσεις υγείας του 1ου και του 2ου σεναρίου και παρατηρώντας τα επιπρόσθετα οφέλη για τους ασθενείς που έλαβαν θεραπείες με anti PD-L1 αναστολείς στο πρώιμο θεραπευτικό στάδιο. Ωστόσο τα οφέλη που προέκυψαν από αυτή την ανάλυση δεν ήταν μόνο για τους ασθενείς. Από την πλευρά του συστήματος υγείας και της οικονομίας σύμφωνα με τη μελέτη εξοικονομούνται πόροι ύψους 236 εκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων 139 εκατομμύρια (ευρώ) προέρχονται από το κόστος των μεταστατικών σταδίων που αποφεύγονται, ενώ τα υπόλοιπα οφέλη αφορούν εξοικονόμηση σε κόστη παραγωγικότητας, κόστη εξέτασης των ασθενών, και κόστη παρηγορητικής θεραπείας τελικού σταδίου.
«Οι καινοτόμες ανοσοθεραπείες στο πρώιμο θεραπευτικό στάδιο προσφέρουν βελτιωμένες εκβάσεις υγείας για τους ασθενείς και μεταβάλλουν τον τρόπο με τον οποίο σκεπτόμαστε για τον καρκίνο. Ως εκ τούτου, προσφέρουν τη δυνατότητα σε ασθενείς να αποφύγουν πιθανές υποτροπές του καρκίνου, καθιστώντας το καρκίνο μια χρόνια νόσο που είναι διαχειρίσιμη. Επίσης, η επένδυση στις θεραπείες αυτές εκτιμάται ως οικονομικά αποδοτική για το σύστημα υγείας της Ελλάδας τόσο λόγω του οφέλους που προσδίδουν όσο και της εξοικονόμησης που προσφέρουν για το σύστημα υγείας και την οικονομία. Η συνεισφορά της επιστήμης και της τεχνολογίας στους ασθενείς που δεν θα υποτροπιάσουν χάρη στις καινοτόμες θεραπείες στο πρώιμο θεραπευτικό στάδιο, είναι ανεκτίμητη», επεσήμανε ο κ. Αθανασάκης.
Επανάσταση στη θεραπευτική προσέγγιση
Η Παθολόγος Ογκολόγος, Πρόεδρος ΔΣ της Εταιρίας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος (ΕΟΠΕ), Διευθύντρια στην Α’ Ογκολογική Κλινική του Metropolitan Hospital, Αθήνα, επιστημονική υπεύθυνη του Ογκολογικού Τμήματος «Ασκληπιός ΔΙΑΓΝΩΣΙΣ» Ηράκλειο Κρήτης, Ζένια Σαριδάκη-Ζώρα, σημείωσε ότι: «οι καινοτόμες θεραπείες στην ογκολογία έχουν φέρει πραγματική επανάσταση στη θεραπευτική προσέγγιση των ογκολογικών ασθενών, προσφέροντας στοχευμένες και πιο αποτελεσματικές λύσεις. Η ραγδαία εξέλιξη των μοριακών εξετάσεων για την ανεύρεση βιοδεικτών επιτρέπει στους ογκολόγους να εντοπίζουν συγκεκριμένες μεταλλάξεις που σχετίζονται με τη δημιουργία και εξέλιξη της νόσου και να προσαρμόζουν τη θεραπεία ανάλογα. Αυτή η εξατομικευμένη προσέγγιση, η οποία είναι πραγματικότητα για χιλιάδες ογκολογικούς ασθενείς καθημερινά, οδηγεί σε καλύτερα κλινικά αποτελέσματα, λιγότερες παρενέργειες, βελτίωση στην ποιότητα ζωής και σε πάρα πολλές περιπτώσεις παράταση στη συνολική επιβίωση.
Οι σημαντικές εξελίξεις στη φροντίδα του καρκίνου και οι νέες καινοτόμες θεραπευτικές προσεγγίσεις την τελευταία δεκαετία, έχουν συμβάλει στην αύξηση της επιβίωσης των ογκολογικών ασθενών κατά 50% σε σχέση με το 2010, όπως επεσήμανε ο Γιώργος Καπετανάκης, Πρόεδρος ΔΣ της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ).
«Η καινοτομία για τους ασθενείς με καρκίνο σημαίνει ταχύτερες και ακριβέστερες διαγνώσεις, σύγχρονες εξατομικευμένες θεραπείες, πολύ λιγότερες πιθανότητες υποτροπών, καλύτερη διαχείριση των παρενεργειών, μικρότερη αποχή από την εργασία, μικρότερη οικονομική επιβάρυνση της οικογένειας. Επενδύοντας στην καινοτομία, πρακτικά επενδύουμε σε μία νέα ολιστική προσέγγιση, με τον άνθρωπο στο επίκεντρο όπου δεν αντιμετωπίζεται μόνο η ασθένεια αλλά υπάρχει η φροντίδα που θα καλύψει και τις ανάγκες που απορρέουν από αυτήν.
Ωστόσο, για να τα πετύχουμε όλα αυτά, πρέπει να αναγνωρίσουμε και να εστιάσουμε στις προκλήσεις που υπάρχουν. Σήμερα, δυστυχώς, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι έχει πρόσβαση κάθε ασθενής στις σύγχρονες καινοτόμες θεραπείες. Το κόστος, οι ρυθμιστικές διαδικασίες, οι υπερβολικές υποχρεωτικές επιστροφές, η έλλειψη κανονιστικού πλαισίου για την έγκριση και αποζημίωση βιοδεικτών και τα γεωγραφικά εμπόδια, αποτελούν τις σημαντικότερες προκλήσεις που πρέπει να διαχειριστούμε», τόνισε ο πρόεδρος της ΕΛΛΟΚ.
Στην παρουσίαση της μελέτης συμμετείχαν ο κ. Μιχάλης Λιόντος, Παθολόγος Ογκολόγος, Επίκουρος Καθηγητής, Ογκολογική Μονάδα Εθνικού και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), ο κ. Αναστάσιος Μπούτης, Παθολόγος Ογκολόγος, Διευθυντής της Γ’ Παθολογικής. Την εκδήλωση συντόνισε ο κ. Λάζαρος Πουγγίας, Ιατρικός Διευθυντής της MSD Ελλάδος, Κύπρου και Μάλτας.
* «Αξιολόγηση των εκβάσεων υγείας και του επιπρόσθετου κόστους που συσχετίζεται με την εισαγωγή των PD-(L)1 αναστολέων στο πρώιμο θεραπευτικό στάδιο του καρκίνου στην Ελλάδα» (αναμένεται να παρουσιαστεί στο Value in Health ISPOR, 2024)
