Ροή
Αλλάζει και όχι προς το «καλύτερο» ο πληθυσμός της Ελλάδας. Οι προοπτικές εξέλιξης του πληθυσμού στην Ελλάδα δείχνουν πως στο τέλος της επόμενης εικοσαετίας (2035) ο πληθυσμός της Ελλάδας θα κυμανθεί από 10,4 έως 9,5 εκατομμύρια.
Σύμφωνα με την επιστημονική έκθεση που περιλαμβάνεται στο πόρισμα της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για το Δημογραφικό, ο πληθυσμός της χώρας το 2015 ήταν 10,9 εκατομμύρια, ενώ η μείωση του θα είναι 0,45% ή 1,4 εκατομμύρια σε απόλυτες τιμές. Επίσης, το 2050 ο πληθυσμός της Ελλάδας θα κυμανθεί από 10,0 έως 8,3 εκατομμύρια και, κατά συνέπεια, η μείωση θα είναι έως και 2,5 εκατομμύρια σε απόλυτες τιμές σε σχέση με το 2015.
Σημαντικές αλλαγές αναμένονται τα επόμενα χρόνια και στην ηλικιακή δομή. Συγκεκριμένα, το 2035 αναμένεται πως το ποσοστό των άνω των 65 ετών και των άνω των 85 ετών στο συνολικό πληθυσμό (20,9% και 2,8% αντίστοιχα το 2015), θα κυμανθεί από 27,9% έως 27,7% για τους άνω των 65 ετών και 4,1% έως 4,5% για τους άνω των 85 ετών. Τα ποσοστά των νέων θα κυμανθούν από 11% έως 12,4% για τους 0 έως 14 ετών και 15,8% έως 14,2% για τους 0 έως 18 ετών.
Το 2050 το ποσοστό των άνω των 65 ετών και των άνω των 85 ετών στο συνολικό πληθυσμό, αναμένεται να κυμανθεί από 33,1% έως 30,3% για τους άνω των 65 ετών και 6,5% έως 4,9% για τους άνω των 85 ετών. Το 2050 το ποσοστό των νέων, από 0 έως 14 ετών, αναμένεται να κυμανθεί από 14,8% έως 12%. Για τους νέους 0 έως 18 ετών θα είναι 19% έως 15,4%.
Η δημογραφική γήρανση δεν επέρχεται χωρίς συνεπακόλουθα.
Η ποσοστιαία μείωση του πληθυσμού στις αποκαλούμενες παραγωγικές ηλικίες και η δυσανάλογη αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων, θέτουν σε άμεσο κίνδυνο, εκτός των άλλων, και τη χρηματοοικονομική βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος και του συστήματος υγείας. Οι συντάξεις και οι παροχές υγείας ενός διαρκώς αυξανόμενου αριθμού ατόμων θα καλύπτονται από τις εισφορές και τους φόρους που καταβάλλονται από ένα διαρκώς μειούμενο αριθμό εργαζομένων.
Εξάλλου, χάνοντας τη νεανικότητα του ένας πληθυσμός υστερεί σημαντικά στην έρευνα και την καινοτομία, τομείς καθοριστικούς για την ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας.
Η εξέλιξη του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας
Η συρρίκνωση του συνολικού πληθυσμού και η συνεχιζόμενη γήρανση του αναμένεται να έχει άμεση επίπτωση και στον πληθυσμό εργάσιμης ηλικίας, ο οποίος φθίνει και γηράσκει αδιάλειπτα, δηλαδή, η μέση ηλικία του ανεβαίνει συνεχώς.
Ειδικότερα, (από 7 εκατ. το 2015), οι 15 έως 64 ετών αναμένεται το 2035 να κυμανθούν από 5,8 έως 6,3 εκατ., οι δε 20 έως 69 ετών (7,1 εκατ. το 2015) θα κυμανθούν από 6,6 έως 6.1 εκατ. Στο τέλος, δε, της προβολικής περιόδου (2050), οι μεν 15 έως 64 ετών θα κυμανθούν από 4,6 έως 5,5 εκατ., οι δε 20 έως 69 ετών αναμένεται να κυμανθούν από 4,8 έως 5,7 εκατομμύρια.
Με βάση αυτές τις εκτιμήσεις, η επιστημονική έκθεση που έχει περιληφθεί στο πόρισμα της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για το Δημογραφικό, επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι, εκτός από τα μέτρα για την ανακοπή των πτωτικών τάσεων της γονιμότητας, πρέπει να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες, ώστε ο πληθυσμός μας να γηράσκει σε καλή υγεία, παραμένοντας οικονομικά και κοινωνικά δραστήριος και παραγωγικός. Η «υγιής γήρανση» αποτελεί, επομένως, ένα αντίδοτο στη δημογραφική γήρανση, αναδεικνύοντας την αξία των ηλικιωμένων στην κοινωνία, επαναπροσδιορίζοντας τον ρόλο τους και ενισχύοντας τους διαγενεακούς δεσμούς.
Όλο και λιγότερα παιδιά σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία, γεννούν οι γυναίκες
Η ανάλυση της γονιμότητας των γενεών δείχνει ότι η ατεκνία μεταξύ των Ελληνίδων δεν φαίνεται να αποτελεί συνειδητή επιλογή, όπως συμβαίνει σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες, όπως π.χ. η Γερμανία ή η Ιαπωνία. Αντίθετα, είναι μάλλον το αποτέλεσμα καταστάσεων και συνθηκών που επιβάλλονται από το ευρύτερο κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον και δυσκολεύουν την απόφαση για τεκνοποίηση, η δε πρόσφατη κρίση επιδείνωσε έτι περαιτέρω το περιβάλλον αυτό.
Ταυτόχρονα η συνεχής αύξηση της μέσης ηλικίας στην τεκνογονία θα συμβάλλει και αυτή στην αύξηση του ποσοστού της ατεκνίας.
Στοιχεία της Eurostat για τη μέση ηλικία στην γέννηση, δείχνουν ότι ενώ στην Ελλάδα μια γυναίκα γεννούσε το 1960, κατά μέσο όρο στα 28,7 έτη της ηλικίας της, το 2015 γεννούσε στα 31,3 έτη.
