Ροή
Το ξεπάγωμα έργων υποδομών φυσικού αερίου, η συμμετοχή του τομέα της ενέργειας στα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία του σχεδίου Juncker αλλά και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης EBRD δημιουργούν καλούς οιωνούς για την ανάπτυξη της περιφερειακής ενεργειακής αγοράς.
Τα καλά νέα…
Η έναρξη των εργασιών κατασκευής του Διαδριατικού Αγωγού TAP, προσθέτει αξία στο «ενεργειακό χαρτοφυλάκιο» της χώρας και αποτελεί συνέχεια διεθνών συνεργασιών όπως είναι το έργο ITGI, ο αγωγός Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB) και o ελληνο-ιταλικός αγωγός IGI. Προς αυτή την κατεύθυνση διευρύνεται και το εθνικό δίκτυο φυσικού αερίου με στόχο να εξυπηρετηθούν και η δυτική Ελλάδα και οι αποκεντρωμένες περιοχές οι οποίες δεν έχουν πρόσβαση στο δίκτυο.
Με βάση τα σχέδια του υπουργείου Ενέργειας και της ΔΕΠΑ, το δίκτυο φυσικού αερίου επεκτείνεται σε συνολικά 11 πόλεις ενώ προωθείται η τροφοδοσία ακόμη έξι πόλεων με βυτιοφόρα μέσω αποθηκευτικών χώρων. Έτσι, κάτοικοι σε πόλεις όπως είναι η Αλεξανδρούπολη, Κομοτηνή, Ξάνθη, Καβάλα, Σέρρες, Δράμα, Κιλκίς, Κατερίνη, Λαμία, Θήβα, Χαλκίδα αλλά και Πάτρα, Άμφισσα, Λειβαδιά, Καρπενήσι, Βέροια και Ορεστιάδα, θα μπορούν μελλοντικά να συνδεθούν με φυσικό αέριο.
Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκονται τα έργα για τον πλωτό τερματικό σταθμό φυσικού αερίου Aegean LNG και το ευρωπαϊκό πρόγραμμα POSEIDON MED II, το πρώτο διασυνοριακό έργο το οποίο αποσκοπεί στην εισαγωγή του LNG ως κύριο καύσιµο για την ναυτιλιακή βιοµηχανία και στην ανάπτυξη ενός επαρκούς δικτύου υποδοµών ανεφοδιασµού LNG και φυσικού αερίου.
Η κινητικότητα που παρατηρείται στον κλάδο της ενέργειας αναμένεται να τονώσει την απασχόληση και την ανάπτυξη σε άμεσα και έμμεσα εμπλεκόμενους κλάδους.
Όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός , κ. Αλέξης Τσίπρας, ο TAP είναι μία από τις μεγαλύτερες άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα. «Η απασχόληση από την υλοποίηση του έργου υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τις 8.000 θέσεις εργασίας . Σημαντική η εμπλοκή των ελληνικών επιχειρήσεων και της βιομηχανίας. Ήδη έχουν συμβολαιοποιηθεί 270.000 τόνοι σωλήναγωγών αποκλειστικά από ελληνικές επιχειρήσεις. Οι ελληνικές εταιρείες θα επωφεληθούν από τη μείωση του ενεργειακού κόστους.
Τα κακά νέα…
Οι αριθμοί ωστόσο δείχνουν ότι η Ελλάδα έχει αρκετό δρόμο ακόμη να διανύσει προκειμένου όχι μόνο να καταστεί «ενεργειακός κόμβος» της Νοτιανατολικής Ευρώπης αλλά και να καλύψει τις εγχώριες ενεργειακές ανάγκες.
Αν και έχει δημιουργηθεί ένα βασικό δίκτυο υποδομών, αυτό καταφέρνει να καλύψει μόνο τις ανάγκες της ηπειρωτικής χώρας στην Ανατολική Ελλάδα και όχι στα νησιά ή το δυτικό τμήμα της χώρας. Αρκεί να αναφερθεί ότι η συμμετοχή του φυσικού αερίου στην πρωτογενή κατανάλωση ενέργειας για το 2014 ήταν 12% ενώ το 2011 ήταν 13% αλλά αυτό που κάνει εντύπωση δεν είναι η μικρή πτώση της κατανάλωσης αλλά το γενικότερο χαμηλό ποσοστό του μεριδίου που κατέχει το φυσικό αέριο. Στην Ευρώπη, το αντίστοιχο ποσοστό για το 2014 ήταν 21% και για το 2011, 23%.
Με αργά βήματα προχωρά και η δημιουργία των πρατηρίων φυσικού αερίου, κάτι που «φρενάρει» την ανάπτυξη της αεριοκίνησης.
Στην Ευρώπη τα πρατήρια CNG έχουν ξεπεράσει τα 4.500 για να καλύψουν την ζήτηση των 2.000.000 οχημάτων φυσικού αερίου που κυκλοφορούν στους δρόμους των ευρωπαϊκών πόλεων. Στην Ελλάδα το δίκτυο περιλαμβάνει μόνο εννέα πρατήρια, κάτι που λειτουργεί αποθαρρυντικά στη διείσδυση του φυσικού αερίου στις μεταφορές. Για το λόγο αυτό,οι μετατροπές των συμβατικών οχημάτων σε διπλού καυσίμου είναι ελάχιστες (πολλές αντιπροσωπείες δεν έχουν εισάγει καν τα κιτ μετατροπών) ενώ χαμηλές είναι και οι πωλήσεις εργοστασιακά κατασκευασμένων οχημάτων φυσικού αερίου.
Η αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα αναμένεται να φέρει επίσης «επιπλοκές» στην αγορά. Από ό,τι φαίνεται απέχουμε πολύ από τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ το οποίο έχει επισημάνει ότι η μείωση (και όχι η αύξηση) του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο Φυσικό Αέριο στα ελάχιστα επίπεδα που προβλέπει η ΕΕ θα οδηγούσε σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 754 εκατ. ευρώ και θα δημιουργούσε 12.500 νέες θέσεις εργασίας.
Υπό αμφισβήτηση έχει τεθεί και η συμμετοχή των ελληνικών επιχειρήσεων και επαγγελματιών στα έργα ανάπτυξης των υποδομών. Όπως εκτίμησε ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, με αφορμή την κατασκευή του αγωγού TAP, «Η επιλογή του TAP από τις εταιρείες του Shah Deniz II δίνει ένα προβάδισμα στον συγκεκριμένο αγωγό.Η συγκεκριμένη επιλογή πρέπει να επισημανθεί πως δεν ήταν αποτέλεσμα ενεργούς πολιτικής της χώρας μας, αλλά καθαρά εσωτερική στάθμιση συμφερόντων από μέρους του Κονσόρτσιουμ των εταιρειών του Shah Deniz και TAP. Στον TAP δεν υπάρχει κρατική ή ιδιωτική Ελληνική συμμετοχή, αντίθετα θα υπάρχει τουρκική και μάλιστα κρατική μέσω της TPAO. Από τη σύμβαση προβλέπεται η θέσπιση ειδικού νομικού καθεστώτος για τη συγκεκριμένη εταιρεία-επενδυτή. O φορέας του έργου θα μπορεί να αποφύγει την εφαρμογή του ελληνικού δικαίου επικαλούμενος το άρθρο 5 της σύμβασης, προνόμιο που κανείς άλλος ημεδαπός ή αλλοδαπός δεν απολαμβάνει στη χώρα. Οι αποφάσεις της Επιτροπής Υλοποίησης είναι υπεράνω κάθε εσωτερικής νομοθεσίας. Για 25 έτη δεν θα επιβάλλεται οιαδήποτε νέα φορολογία, ακόμη και αν συντρέχουν λόγοι εθνικής σημασίας».
