Όπως έγινε γνωστό, καμία πρόοδος δεν έχει σημειωθεί στην προσπάθεια παραγωγής του εγχώριου τουρκικού άρματος μάχης Altay. Όπως αναφέρει ο Λεβέντ Κενέζ στο Nordic Monitor, ο Τούρκος αναπληρωτής υπουργός Άμυνας, Μουσίν Ντερέ κατά τη διάρκεια συνεδρίασης επιτροπής της τουρκικής Βουλής, παραδέχθηκε ότι το μεγαλόπνοο σχέδιο της Άγκυρας για κατασκευή τουρκικού τανκ έχει «κολλήσει».
Βρίσκοντας απέναντι του την κριτική της αντιπολίτευσης για τις καθυστερήσεις, ο Ντερέ κατηγόρησε τους Γερμανούς. Όπως ανέφερε, η Rheinmetall, η γερμανική εταιρεία που είχε προμηθεύσει τον κινητήρα για την κατασκευή του πρωτοτύπου άρματος- το οποίο δημιούργησε η ιδιωτική τουρκική εταιρεία Otokar- υπαναχώρησε, με αποτέλεσμα λίγο πριν το Altay μπει στην γραμμή παραγωγής να μην ξεκινήσει τις παραδόσεις κινητήρων.
Όπως είναι το γνωστό, το σχεδιαζόμενο τουρκικό άρμα μάχης «πάσχει» από κινητήρα και από σύστημα μετάδοσης. Ο Ντερέ ανέφερε ότι συνεχίζονται οι προσπάθειες σε εγχώριο επίπεδο για την κατασκευή αυτών των δύο κρίσιμων συστημάτων, αλλά παράλληλα είναι σε εξέλιξη επαφές με εταιρείες από τη Νότια Κορέα για την απόκτηση κινητήρων. Ο Τούρκος αξιωματούχος πρόσθεσε ότι ανάλογες επαφές γίνονται και με αμερικανικές εταιρείες, αλλά όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, «αυτή τη στιγμή δεν διαθέτουμε κινητήρα και σύστημα μετάδοσης. Και για αυτό τον λόγο δεν έχουμε τανκ».
Πάντως, ο Ντερέ ανακοίνωσε ότι ο κινητήρας που αποκτήθηκε από τη Γερμανία τοποθετήθηκε σε ένα πρωτότυπο Altay δεύτερης γενιάς, το οποίο πέρασε με επιτυχία όλα τα τεστ. Οπότε για την κατασκευή του τουρκικής κατασκευής τανκ, το μόνο «εμπόδιο» είναι η εύρεση κινητήρα και συστήματος μετάδοσης.
Πέρσι η Άγκυρα είχε ανακοινώσει την έναρξη κατασκευής εγχώριου κινητήρα ισχύος 1.500 ίππων, με την τουρκική κυβέρνηση να παρουσιάζει το εγχείρημα στα ΜΜΕ. Όμως ειδικοί του χώρου της αμυντικής βιομηχανίας, ανέφεραν ότι η διαδικασία ανάπτυξης κινητήρα και συστήματος μετάδοσης της κίνησης είναι μακροχρόνια. Οπότε ο τουρκικός κινητήρας δεν είναι κάτι που θα δούμε σύντομα.
Η BMC, η τουρκική εταιρεία που έχει αναλάβει μετά την Otokar την υλοποίηση του project, βρίσκεται σε επαφές με τις νοτιοκορεατικές Hyundai Doosan Infracore και S&T Dynamics, σε μια προσπάθεια απόκτησης κινητήρα και συστήματος μετάδοσης.
Τον περασμένο Μάιο o Ισμαΐλ Ντεμίρ, πρόεδρος της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας ανέφερε ότι έχουν ξεκινήσει δοκιμές με υλικό που αποκτήθηκε από την Νότια Κορέα και αν έχουν θετική κατάληξη τότε το Altay θα μπει στη γραμμή παραγωγής. Πάντως ο Ντεμίρ δήλωσε ότι ο υπέρτατος στόχος είναι το άρμα να κινηθεί με κινητήρα εγχώριας κατασκευής.
Ειδικοί του χώρου της άμυνας ανέφεραν ότι αν λυθούν αυτά τα θέματα, θα μπορούσε να ξεκινήσει η παραγωγή του Altay, αλλά οι αβεβαιότητες που βιώνει η BMC, η έλλειψη μετρητών και οι ισχυρισμοί για διαφθορά, καθιστούν δύσκολη την επίτευξη αυτού του στόχου.
Με οσμή εύνοιας και σκανδάλου
To 2017 ο πρόεδρος Ερντογάν έθεσε εκτός του project την Otokar, η οποία είχε κατασκευάσει το πρωτότυπο Altay και ήταν έτοιμη να στήσει τη γραμμή παραγωγή του. Και για να γίνει το θέμα πιο... ενδιαφέρον, έδωσε το συμβόλαιο της κατασκευής του σε άλλη εταιρεία (την BMC), η οποία είναι ιδιοκτησία επιχειρηματία που είναι άτομο του στενού κύκλου του Τούρκου προέδρου, σε μια κίνηση που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων.
Δεν ήταν μυστικό ότι υπήρξαν σοβαρές καθυστερήσεις στο έργο λόγω του αδήλωτου εμπάργκο της γερμανικής κυβέρνησης, που ξεκίνησε ως αντίδραση στις στρατιωτικές επεμβάσεις της Τουρκίας στη Συρία τα τελευταία χρόνια. Ενώ η τουρκική κυβέρνηση επιδόθηκε σε έντονη διπλωματία για να πείσει τους Γερμανούς να απελευθερώσουν την εξαγωγή των κινητήρων, ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις με κορεατικές εταιρείες ως εναλλακτική λύση. Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ διευκρίνισε τον περασμένο Δεκέμβριο ότι η γερμανική εταιρεία Rheinmetall δεν θα λάβει μέρος στο έργο.
Ο Ακάρ είχε υποστηρίξει ότι η καλύτερη λύση για το project θα ήταν η χρήση γερμανικής τεχνολογίας, μετά από συνάντηση με την τότε υπουργό Άμυνας της Γερμανίας Αννεγκρέτ Κραμπ-Καρενμπάουερ τον Φεβρουάριο του 2021 στο Βερολίνο. «Το Altay αναπτύχθηκε με βάση έναν γερμανικό κινητήρα. Η εύρεση εναλλακτικού κινητήρα από άλλη χώρα και η ενσωμάτωσή του στο άρμα δεν είναι απλή υπόθεση. Ο σχεδιασμός του άρματος πρέπει να αλλάξει. Ως εκ τούτου, η καταλληλότερη λύση θα ήταν η προμήθεια του γερμανικού κινητήρα», είχε αναφέρει.
Σύμφωνα με τη συμφωνία της τουρκικής κυβέρνησης με την BMC το 2018, το πρώτο άρμα αναμενόταν να βγει από τη γραμμή συναρμολόγησης εντός 18 μηνών και να παραδοθεί στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις. Η σύμβαση περιελάμβανε μαζική παραγωγή και υλικοτεχνική υποστήριξη κύκλου ζωής για 250 μονάδες. Μετά την υπογραφή της σύμβασης με την BMC, η κυβέρνηση κατηγορήθηκε από μερίδα της αντιπολίτευσης ότι ευνοούσε μια τουρκο-καταριανή κοινοπραξία, που ανήκει στον Τούρκο επιχειρηματία Εθέμ Σανσάκ, πρώην μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και την οικογένεια Οζτούρκ, μακρινούς συγγενείς του προέδρου Ερντογάν, καθώς και το Κατάρ. Το 49,9% των μετοχών της BMC ανήκει στο Κατάρ, ενώ ο Σανσάκ κατέχει το 25% και η οικογένεια Οζτούρκ κατέχει το 25,1%.
Το project του Altay είναι το πρώτο κύριο πρόγραμμα ανάπτυξης αρμάτων μάχης της Τουρκίας, το οποίο περιλαμβάνει ηλεκτρονικά συστήματα διοίκησης και ελέγχου, πυροβόλο 120 χιλιοστών και θωράκιση, τα οποία θα κατασκευαστούν από Τούρκους αμυντικούς εργολάβους. Όμως το Altay έχει πληγεί από κρίσιμα τεχνολογικά προβλήματα, που έχουν επηρεάσει το χρονοδιάγραμμα παραγωγής του.
Ο πρόεδρος Ερντογάν έχει ανακοινώσει πολλές φορές ότι η μαζική παραγωγή του Altay θα ξεκινήσει σύντομα, αναφέροντας διάφορες ημερομηνίες. Επισκεπτόμενος το εργοστάσιο της BMC στις 2 Ιουλίου 2021, ο Ερντογάν ανέφερε ότι μίλησε με τους μηχανικούς λογισμικού και έλαβε μια υπόσχεση από αυτούς ότι η παραγωγή θα μπορούσε να ξεκινήσει το 2023. Ωστόσο, ο κινητήρας και το σύστημα μετάδοσης είναι τα προβλήματα με το άρμα και όχι το λογισμικό.
Επιμέλεια Τέρρυ Μαυρίδης
