Με την «όπισθεν» προχωρούν οι υποδομές ανακύκλωσης πλαστικών στην Ευρώπη θέτοντας σε κίνδυνο την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων για την κυκλική οικονομία.
Σύμφωνα με την Plastics Recyclers Europe, ο ρυθμός ανάπτυξης της συνολικής ευρωπαϊκής εγκατεστημένης χωρητικότητας ανακύκλωσης πλαστικών σημείωσε πτώση 7% και έφτασε τους 12,5 εκατομμύρια τόνους το 2022, εξέλιξη που θα μπορούσε να δυναμιτίσει την ευρωπαϊκή στρατηγική για την διαχείριση αποβλήτων.
Ο τομέας της ανακύκλωσης πλαστικών αποτελείται από περισσότερους από 30.000 εργαζόμενους και πραγματοποιεί κύκλο εργασιών 10,4 δισεκατομμυρίων ευρώ ενώ πολλές μονάδες ανακύκλωσης από αυτές που είναι διάσπαρτες στην Ευρώπη είναι μικρές με μέση χωρητικότητα 15.000 τόνους.
Η μείωση του ρυθμού ανάπτυξης από 17% σε 10% σε ετήσια βάση αποδίδεται σε σοβαρές διαταραχές της αγοράς που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή αγορά από το 2020.
«Ενώ η δέσμευση από τους ανακυκλωτές παραμένει ισχυρή, ο κλάδος μας αντιμετώπισε άνευ προηγουμένου προκλήσεις, πρώτα με την διακοπή των δραστηριοτήτων κατά τη διάρκεια της επιδημίας του COVID-19, ακολουθούμενη από την ενεργειακή κρίση το 2022», δήλωσε ο Ton Emans, πρόεδρος της Plastics Recyclers Europe.
Το 2023, η ανησυχητικά χαμηλή ζήτηση για ανακυκλωμένων έπληξε τον κλάδο, ως αποτέλεσμα των χαμηλών τιμών για τα παρθένα πλαστικά λόγω της μειωμένης βιομηχανικής παραγωγής στην ΕΕ και των φθηνών εισαγωγών ανακυκλωμένου πλαστικού από χώρες εκτός ΕΕ. Ως εκ τούτου και καθώς προχωράμε προς μια οικονομία καθαρών μηδενικών ρύπων, η επιβολή των νομοθετικών μέτρων θα είναι απαραίτητη για να εξασφαλιστεί η συνέχιση της προόδου.
Η συγκεκριμένη έκθεση είναι η πρώτη που κάνει διάκριση μεταξύ πολυαιθυλενίου και πολυπροπυλενίου, τα οποία προηγουμένως αντιμετωπίζονταν ως ένα ενιαίο σχήμα.
Οι εύκαμπτες πολυολεφίνες, το PET και οι άκαμπτες πολυολεφίνες είναι οι ποιότητες πολυμερών με τις υψηλότερες ικανότητες, λέει η έκθεση, και αποτελούν πάνω από το 80% της συνολικής ικανότητας ανακύκλωσης. Η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία θεωρείται ότι απαρτίζουν το 60% της γεωγραφικής διασποράς των δραστηριοτήτων ανακύκλωσης. Ως προς τo πολυαιθυλένιο και το πολυπροπυλένιο θεωρείται ότι κατέχουν το μεγαλύτερο σχετικό μερίδιο της εγκατεστημένης ικανότητας ανακύκλωσης (σε σύγκριση με άλλα πολυμερή) στην Ισπανία, την Ιταλία, την Πολωνία και το Βέλγιο. Στη Γαλλία, το PET αποτελεί σχεδόν το ένα τρίτο της συνολικής χωρητικότητας.
Το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Πολωνία και η Ρουμανία αναφέρθηκαν ότι κατέγραψαν την ταχύτερη αύξηση της παραγωγικής ικανότητας σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Προτάσεις για την ενίσχυση του ευρωπαϊκού κλάδου ανακύκλωσης πλαστικών
Οι δραστηριότητες ανακύκλωσης πλαστικών εκτιμάται ότι έχουν περιορίσει πάνω από 10 εκατομμύρια τόνους εκπομπών CO2 το 2022.
Η Plastics Recyclers Europe αναμένει ότι η νέα νομοθεσία, όπως ο κανονισμός για τα απόβλητα συσκευασίας και η οδηγία για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, θα εφαρμόσει νέους στόχους που θα βοηθήσουν στη διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων και στην κυκλικότητα στην Ευρώπη. Συνιστά την δημιουργία μηχανισμών επιβολής και την εναρμόνιση των πρακτικών στα κράτη μέλη για να σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και ένα ανεξάρτητο σύστημα πιστοποίησης τρίτων για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της ιχνηλασιμότητας, καθώς η χαμηλή ζήτηση για ανακύκλωση που παράγεται στην ΕΕ και οι υψηλές εισαγωγές εκτός της ηπείρου προκάλεσαν ανησυχίες για την ευρωπαϊκή βιομηχανία πλαστικών.
Ακολούθησε ένα μανιφέστο στο οποίο η Plastics Recyclers Europe παρότρυνε την ΕΕ να προωθήσει την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία για τα πλαστικά, αναφέροντας επιστημονικές πολιτικές, ανιχνεύσιμες εισαγωγές και ρεαλιστικούς στόχους στα προτεινόμενα σημεία προτεραιότητάς της.
Εν τω μεταξύ, μια άλλη έκθεση από την Eunomia και την Alliance to End Plastic Waste επιδίωξε εναρμόνιση για την επιδίωξη βελτιωμένης ικανότητας μηχανικής ανακύκλωσης και εκπλήρωση των στόχων ανακύκλωσης. Τόνισαν την ανάγκη για σαφή καθορισμό των προδιαγραφών ποιότητας για τα μηχανικά ανακυκλωμένα προϊόντα, ώστε να αυξηθεί ο όγκος του ανακυκλωμένου περιεχομένου στα πλαστικά προϊόντα και να βοηθηθεί η βιομηχανία πλαστικών να ανταποκριθεί στις βασικές απαιτήσεις εφαρμογής.
