Ροή
Η αλβανική κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να δημιουργήσει ένα «κυρίαρχο κράτος» των Μπεκτασί (Μπεκτασήδες), μιας ισλαμικής αδελφότητας των σούφι, με πρότυπο το Βατικανό σε ένα έδαφος περίπου 100 στρεμμάτων στην πρωτεύουσα Τίρανα, ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα.
Το μικροκράτος θα χρησιμεύσει ως πολιτική εστία των μουσουλμάνων Μπεκτασί, τέταρτης σε μέγεθος θρησκευτικής κοινότητας της Αλβανίας μετά τους σουνίτες μουσουλμάνους, τους ορθόδοξους χριστιανούς και τους καθολικούς.
«Έμπνευσή μας είναι να υποστηρίξουμε τη μετατροπή του Παγκόσμιου Κέντρου Μπεκτασί των Τιράνων σε κυρίαρχο κράτος, ένα νέο κέντρο μετριοπάθειας, ανεκτικότητας και ειρηνικής συνύπαρξης», δήλωσε την Κυριακή, ο Έντι Ράμα σε ομιλία του ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Η ομιλία του δόθηκε επίσης στη δημοσιότητα από το γραφείο του στην Αλβανία.
Οι Μπεκτασήδες αντιπροσωπεύουν περίπου το 10% του πληθυσμού της Αλβανίας, σύμφωνα με την απογραφή του 2023. Λίγο λιγότεροι από το 50% των 2,4 εκατ. κατοίκων της χώρας είναι μουσουλμάνοι.
Το θρησκευτικό Τάγμα των Μπεκτασήδων ιδρύθηκε το 13ο αιώνα μέσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και θεωρείται ένας ανεκτικός και μυστικιστικός κλάδος του ισλάμ, ανοικτός στις άλλες θρησκείες και φιλοσοφίες.
Ορισμένοι από τους πιο σημαντικούς ηγέτες του εγκαταστάθηκαν στην Αλβανία, αφού τέθηκαν υπό απαγόρευση στην Τουρκία στις αρχές του 20ου αιώνα.
Το Τάγμα των Μπεκτασήδων των Τιράνων χαιρέτισε την ανακοίνωση του Ράμα.
«Η κυριαρχία του Τάγματος Μπεκτασί αποτελεί ένα σημαντικό σταθμό στην ενίσχυση των αξιών της συμπερίληψης, της θρησκευτικής αρμονίας και του διαλόγου σε έναν όλο και πιο διαιρεμένο κόσμο», ανέφερε σε ανακοίνωση εκφράζοντας την ικανοποίησή του και διευκρινίζοντας ότι το τάγμα «θα αποκτήσει μια κυριαρχία παρόμοια με αυτή του Βατικανού».
Η ιδιότητα του πολίτη αυτού του μελλοντικού κράτους θα χορηγείται αποκλειστικά στα μέλη του κλήρου και στη διοίκησή του. Επικεφαλής της κυβέρνησής του θα είναι ο επικεφαλής του τάγματος και ένα συμβούλιο, το οποίο θα επιβλέπει τη θρησκευτική και διοικητική λειτουργία του.
Μέχρι στιγμής δεν έχουν αποκαλυφθεί οι προθεσμίες και ο τρόπος με τον οποίο πρόκειται να ανακηρυχθεί αυτό το νέο μικροκράτος.
Η αντίδραση της Τουρκίας
Την αντίδραση εκπροσώπων της σέκτας των Μπεκτασήδων (ή Μπεκτασί) στην Τουρκία προκαλεί το σχέδιο του Αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα να ιδρύσει εντός της επικράτειας της χώρας του ένα κυρίαρχο μουσουλμανικό κράτος Μπεκτασήδων στο πρότυπο του Βατικανού.
Σύμφωνα με τους New York Times, το νέο κράτος θα φέρει την ονομασία «κυρίαρχο κράτος του τάγματος (της σέκτας) των Μπεκτασήδων. Θα έχει ξεχωριστή κυβέρνηση, διαβατήρια και σύνορα. Θα περιλαμβάνει 270 στρέμματα στην ανατολική πλευρά των Τιράνων και θα αποτελεί έτσι, κατά την αμερικανική εφημερίδα, το μικρότερο κράτος στον κόσμο. Θα χαρακτηρίζεται από χαλαρότητα σε ό,τι αφορά τη χρήση του αλκοόλ από τους άνδρες και την ελευθερία ένδυσης από τις γυναίκες. Επικεφαλής του μικροσκοπικού αυτού κράτους προορίζεται να είναι ο πνευματικός ηγέτης των Μπεκτασήδων της Αλβανίας, ο Εντμόντ Μπραχίμαϊ, γνωστός στην κοινότητά του ως Μπαμπά Μόντι.
Οι εκπρόσωποι των οργανώσεων των Αλεβιτών-Μπεκτασήδων από την Τουρκία, σε δηλώσεις τους που δημοσιεύονται στο αζερικής ιδιοκτησίας τουρκικό δίκτυο Haber Global, λένε ότι Μπεκτασισμός και «θρησκευτικό κράτος» είναι έννοιες ασύμβατες μεταξύ τους.
Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αλεβιτών Τουρκίας Ζεϊνέλ Αμπιντίν Κοτς δήλωσε: «Ως Αλεβίτες που ζούμε στην Τουρκία, διατηρούμε τη θέση μας υπέρ της κοσμικότητας. Ο μπεκτασισμός είναι ένα σύστημα πίστης που προέρχεται από την Τουρκία. Ωστόσο και στην Αλβανία ζουν περίπου 115 χιλιάδες Μπεκτασήδες. Κι αυτό αντιπροσωπεύει το 5% του πληθυσμού της Αλβανίας. Δεν καταλαβαίνω ακριβώς γιατί υπάρχει ανάγκη για ένα τέτοιο κράτος. Εντάσσεται σε αυτό ο Μπεκτασισμός της Τουρκίας ή μήπως πρόκειται για μια υπόθεση της Αλβανίας; Εμείς σε καμία περίπτωση δεν εγκρίνουμε ένα κράτος που βασίζεται σε μια πίστη».
Αλλά και ο πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αλεβιτών Μπεκτασήδων και συγγραφέας Αλί Μπακίζ θεωρεί ότι η πίστη των Μπεκτασήδων δεν μπορεί να δημιουργήσει ένα θρησκευτικό κράτος. «Ο τρόπος των Αλεβιτών Μπεκτασήδων ζει σε αυτά τα χώματα εδώ και αιώνες. Αργότερα, με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, εξαπλώθηκε στα Βαλκάνια, φτάνοντας μέχρι την Ουγγαρία. Και η Αλβανία είναι η πιο σημαντική χώρα από αυτές. Η φιλοσοφία των Αλεβιτών Μπεκτασήδων θεωρεί τα 72 έθνη ως ένα, συμβουλεύει να είναι καθείς κυρίαρχος των πράξεών του, των ερωτικών ορμών του και των λόγων του, και τάσσεται στο πλευρό των καταπιεσμένων. Ένα θρησκευτικό κράτος δεν είναι κάτι το σωστό. Το κάθε κράτος έχει εξουσία, ενώ στην πίστη των Αλεβιτών Μπεκτασήδων υπάρχει η ελευθερία», δήλωσε ο Αλί Μπακίζ.
Από την πλευρά του, ο νυν πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αλεβιτών Μπεκτασήδων στην Τουρκία Χουσεΐν Γκιουζέλγκιουλ φέρεται να δηλώνει μεν ότι βρίσκει γενικώς θετικά τα διάφορα βήματα που κάνουν τα κράτη όσον αφορά την αναγνώριση της πίστης των Αλεβιτών Μπεκτασήδων ανά τον κόσμο, υποστηρίζει όμως και αυτός την άποψη ότι η πίστη των Μπεκτασήδων και το θρησκευτικό κράτος δεν μπορούν να συμβαδίσουν. «Δεν θεωρούμε σωστό ένα κράτος που βασίζεται στη θρησκεία. Δεν μπορεί να υπάρξει κάτι τέτοιο όπου υπάρχει ανεκτικότητα, ειρήνη και αγάπη», τόνισε ο Γκιουζέλγκιουλ.
Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ
